Жер: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м робот кошту: zea:Aerde
Automated import of articles *** existing text overwritten ***
1-сап:
'''Жер''' – негизги табигый байлыктын бир түрү, айыл чарбасындагы өндүрүүнүн башкы каражаты. Ал өзгөчө укукка ээ болуу менен, келечек муундардын кызыкчылыгы үчүн калтырууну камсыз кылууга жана жер байлыгы катары сактоого жатат.<ref>Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7 </ref>
[[File:Rotating earth (large).gif|thumb|right|175px|Жердин айланышы]]
[[File:The Earth seen from Apollo 17.jpg|thumb|right|175px|]]
[[File:800px-Earth-crust-cutaway-ky.svg.png|thumb|left|250px|Жердин негизги тектоникалык плиталарынын жайгашкан картасы]]
 
'''Жер''' - [[Күн системасы|Күн системасындагы]] үчүнчү планета.
==Жердин массасы жана тыгыздыгы==
Бүткүл дүйнөлүк тартылуу закону асман телолорунун негизги мүнөздөмөсү болгон массаны, айрым алганда биздин планетабыздын массасын аныктоо мүмкүнчүлүгүн берет. Чындыгында эле бүткүл дүйнөлүк тартылуу законунун негизинде эркин түшүүнүн ылдамдануусуна барабар. Натыйжада эркин түшүүнүн ылдамдануусу, гравитациялык турактуулук жана Жердин радиусу белгилүү болсо, анда анын массасын аныктоого болот.<br>
Көрсөтүлгөн формулага g=9,8 м/с2, Q=6,67•10-11 Н•м2/кг2, R=6370 км маанилерди коюп, <br><br>
 
==Шилтемелер==
Жердин массасын Мж=6•1024 кг деп табабыз.<br><br>
<references/>
 
[[Категория:Юридикалык аталгылар жана түшүнүктөр]]
Жердин массасын жана көлөмүн билүү менен анын орточо тыгыздыгын эсептөөгө болот. Ал 5,5•103кг/м3 га барабар. Бирок Жердин тереңдигине кирген сайын анын тыгыздыгы өскөндүгү жана Жердин борборуна жакын ядросунда 1,1•104кг/м3га барабар экендигин эсептөөлөр көрсөттү. Тереңдеген сайын тыгыздыктын өсүшү, Жердеги оор элементтердин көбөйүшүнөн, ошондой эле басымдын чоңоюушунан келип чыгат.<br>
 
 
{{stub}}
 
[[Category:Табият илимдери]]
[[Category:Астрономия]]
 
{{Link FA|af}}
{{Link FA|ar}}
{{Link FA|bg}}
{{Link FA|da}}
{{Link FA|el}}
{{Link FA|en}}
{{Link FA|it}}
{{Link FA|mk}}
{{Link FA|nl}}
{{Link FA|pl}}
{{Link FA|sr}}
{{Link FA|vi}}
 
[[ab:Адгьыл]]
[[ace:Bumoë]]
[[af:Aarde]]
[[als:Erde]]
[[am:መሬት]]
[[an:Tierra]]
[[ang:Eorðe]]
[[ar:الأرض]]
[[arc:ܐܪܥܐ]]
[[arz:الارض]]
[[as:পৃথিৱী]]
[[ast:Tierra]]
[[ay:Aka pacha]]
[[az:Yer]]
[[bar:Eadn]]
[[bat-smg:Žemė]]
[[bcl:Kinaban]]
[[be:Планета Зямля]]
[[be-x-old:Зямля]]
[[bg:Земя]]
[[bh:पृथ्वी]]
[[bn:পৃথিবী]]
[[bo:སའི་གོ་ལ།]]
[[br:Douar (planedenn)]]
[[bs:Zemlja (planeta)]]
[[ca:Terra]]
[[cbk-zam:Tierra]]
[[cdo:Dê-giù]]
[[ceb:Kalibotan (planeta)]]
[[chr:ᎡᎶᎯ]]
[[ckb:زەوی]]
[[crh:Dünya]]
[[cs:Země]]
[[csb:Zemia]]
[[cu:Ꙁємлꙗ]]
[[cv:Çĕр (планета)]]
[[cy:Y Ddaear]]
[[da:Jorden]]
[[de:Erde]]
[[diq:Dınya]]
[[dsb:Zemja]]
[[dv:ބިން]]
[[el:Γη]]
[[eml:Tèra]]
[[en:Earth]]
[[eo:Tero]]
[[es:Tierra]]
[[et:Maa (planeet)]]
[[eu:Lurra]]
[[ext:Tierra]]
[[fa:زمین]]
[[fi:Maa]]
[[fiu-vro:Maa (hod'otäht)]]
[[fo:Jørðin]]
[[fr:Terre]]
[[frp:Tèrra]]
[[frr:Jard]]
[[fur:Tiere]]
[[fy:Ierde]]
[[ga:An Domhan]]
[[gan:地球]]
[[gd:Saoghal]]
[[gl:Terra]]
[[gn:Yvy]]
[[gu:પૃથ્વી]]
[[gv:Yn Chruinney]]
[[ha:Duniya]]
[[hak:Thi-khiù]]
[[haw:Honua]]
[[he:כדור הארץ]]
[[hi:पृथ्वी]]
[[hif:Dunia]]
[[hr:Zemlja]]
[[hsb:Zemja]]
[[ht:Latè]]
[[hu:Föld]]
[[hy:Երկիր]]
[[ia:Terra]]
[[id:Bumi]]
[[ig:Àlà]]
[[ilo:Daga (planeta)]]
[[io:Tero]]
[[is:Jörðin]]
[[it:Terra]]
[[iu:ᓄᓇ]]
[[ja:地球]]
[[jbo:terdi]]
[[jv:Bumi]]
[[ka:დედამიწა]]
[[kg:Ntoto]]
[[kk:Жер (ғаламшар)]]
[[kl:Nunarsuaq]]
[[km:ផែនដី]]
[[kn:ಭೂಮಿ]]
[[ko:지구]]
[[koi:Мушар]]
[[krc:Джер]]
[[ksh:Ääd (Planeet)]]
[[ku:Erd]]
[[kv:Му]]
[[kw:Dor]]
[[la:Tellus (planeta)]]
[[lad:Tierra]]
[[lb:Äerd]]
[[lez:Чил (планета)]]
[[li:Eerd]]
[[lij:Tæra]]
[[lmo:Tera]]
[[ln:Mabelé]]
[[lo:ໂລກ]]
[[lt:Žemė]]
[[ltg:Zeme]]
[[lv:Zeme]]
[[map-bms:Bumi]]
[[mdf:Мода (шары тяште)]]
[[mg:Tany]]
[[mhr:Мланде]]
[[mk:Земја (планета)]]
[[ml:ഭൂമി]]
[[mn:Дэлхий]]
[[mr:पृथ्वी]]
[[ms:Bumi]]
[[mt:Art]]
[[mwl:Tierra]]
[[my:ကမ္ဘာဂြိုဟ်]]
[[myv:Мода (пертпельксэнь вал)]]
[[mzn:زمین]]
[[nah:Tlālticpactli]]
[[nap:Terra]]
[[nds:Eer]]
[[nds-nl:Eerde]]
[[ne:पृथ्वी]]
[[new:पृथ्वी]]
[[nl:Aarde (planeet)]]
[[nn:Jorda]]
[[no:Jorden]]
[[nov:Tere]]
[[nrm:Tèrre]]
[[nso:Lefase]]
[[nv:Nahasdzáán]]
[[oc:Tèrra]]
[[or:ପୃଥିବୀ]]
[[os:Зæхх]]
[[pa:ਧਰਤੀ]]
[[pam:Yatu]]
[[pap:Tera]]
[[pfl:Erd]]
[[pih:Erth]]
[[pl:Ziemia]]
[[pms:Tèra (pianeta)]]
[[pnb:زمین]]
[[ps:ځمکه]]
[[pt:Terra]]
[[qu:Tiksimuyu]]
[[rm:Terra]]
[[rmy:Phuv]]
[[ro:Pământ]]
[[ru:Земля]]
[[rue:Земля (планета)]]
[[rw:Isi]]
[[sa:पृथ्वी]]
[[sah:Сир]]
[[sc:Terra]]
[[scn:Terra (pianeta)]]
[[sco:The Yird]]
[[se:Eana]]
[[sh:Zemlja (planet)]]
[[si:මහ පොළොව]]
[[simple:Earth]]
[[sk:Zem]]
[[sl:Zemlja]]
[[so:Aduunka]]
[[sq:Toka]]
[[sr:Земља]]
[[st:Lefatshe]]
[[su:Marcapada]]
[[sv:Jorden]]
[[sw:Dunia]]
[[szl:Źymja]]
[[ta:புவி]]
[[te:భూమి]]
[[tg:Замин]]
[[th:โลก (ดาวเคราะห์)]]
[[tl:Daigdig]]
[[tpi:Giraun]]
[[tr:Dünya]]
[[tt:Җир]]
[[ug:يەر شارى]]
[[uk:Земля]]
[[ur:زمین]]
[[uz:Yer]]
[[vec:Tera]]
[[vep:Ma]]
[[vi:Trái Đất]]
[[vls:Eirde (planete)]]
[[vo:Tal]]
[[wa:Daegne]]
[[war:Kalibutan (planeta)]]
[[wo:Suuf]]
[[wuu:地球]]
[[xal:Делкә һариг]]
[[xmf:დიხაუჩა]]
[[yi:ערד-פלאנעט]]
[[yo:Ayé]]
[[za:Giuznamh]]
[[zea:Aerde]]
[[zh:地球]]
[[zh-classical:地球]]
[[zh-min-nan:Tē-kiû]]
[[zh-yue:地球]]
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Жер" булагынан алынды