Браузер: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м r2.7.3) (робот өзгөрттү: be:Браўзер
No edit summary
1-сап:
'''Веб-барактагыч''', '''бра́узер''' (англ. Web browser) — веб-сайттарды көрүү үчүн програмдык жабдуу ([[ПЖ]]), б.а. '''браузер''' Тармактан (Сеть) алынган веб-барактарды карап чыгуу жана иштетүү, бир барактан экинчисине өтүү үчүн кызмат кылат. Азыркы көпчүлүк бебвеб-барактагычтар [[FTP]]-серверлеринен файлдарды жүктөй алышат.
 
Браузерлер Дүйнөлүк Тармакжөргөмүш желеси пайда болгондон баштап өнүгүп келишкен, кийин Тармак кеңейген сайын компьютердеги эң зарыл программалардан болуп калышты. Азыр браузер — веб-барактардын тутумундагыларды иштетүү жана чыгаруу үчүн комплекстүү тиркеме (приложение) жана веб-сайт менен кардардын ортосундагы интерфейсти камсыздоочу. Бардык популярдуу браузерлер акысыз таратылат же башка тиркемелер менен бирге сунуш этилет. Мисалы, [[Internet Explorer]] ( Microsoft [[Windows]] менен бирге), [[Mozilla Firefox]] (көпчүлүк [[Linux]] дистрибутивдери менен бирге, мисалы [[Ubuntu]], [[Safari]] (Mac OS X менен бирге жана Microsoft Windows үчүн акысыз), [[Google Chrome]] (акысыз) [[Opera]] (8.50 версиясынан баштап бекер), Avant (бекер).
 
== Өнүгүү тарыхы ==
7-сап:
Графикалык интерфейси бар алгачкы кеңири таралган браузер болуп NCSA Mosaic эсептелет. Бул браузер кемчиликтерден куру эмес болучу, бирок аны негиз катары алып, башка браузерлер (Netscape Navigator и Internet Explorer) түзүлөт. Netscape Navigator браузерин түзүлгөн кезде бул кемчиликтер четтетилет. Анткени, Netscape компаниясынын айрым кызматкерлери мурда NCSA компаниясында иштешкен жана Mosaic браузерин түзүүгө катышышкан.
 
Netscape Navigator браузери ар кандай операциялык системалар ([[UNIX]], [[Windows]], [[Mac OS]]) үчүн түзүлгөндүктөн, Netscape компаниясы ийгиликтерге жетишти. Бул болсо [[Microsoft]] компаниясына да өзүнүн [[Internet Explorer]] (IE) деген браузерин иштеп чыгууга түрткү берген.
 
Netscape ден айырмаланып Microsoft дароо IE нин локалдашкан версияларын жаратты. В 1995-жылы Microsoft Windows 95 операциялык системасын чыгарды, бул ОС тун чиркелген браузери болгон эмес, бирок кийин жаңыртылган Windows 95 OSR2 версиясында Internet Explorer 3.0 браузери кошулган болуучу. Ошол эле учурда, Microsoft өз браузерине HTML тилинин стандарттары менен туура келишпеген версиясын коюп койгон. Так ушул факт браузерлер чырын (война браузеров) баштады, натыйжада Microsoft компаниясы браузерлер базарынын 95 % ын ээлеп калды.
17-сап:
IE браузери базарды жалгыз ээлеп калгандан кийин Microsoft компаниясы браузерди 4-дөн 6-версиясына чейин такыр жакшыртпай койду. Бирок, 7-версиясынан баштап IE жакшыртыла (таб-закладкалар кошулду, стандарттарды колдоо оңолду, ылдамдыгы жогорулады жана интерфейси жакшыртылды) баштады. 19-март 2009-жылы компания Internet Explorer дин 8-версиясын, ал эми 2011-жылдын 14-мартында 9-версиясын чыгарды. Компания Internet Explorer ди Яндекс, Mail.ru жана Рамблер компаниялары менен бирге базарда активдүү жылдырып жатат
 
1995-жылы Opera браузери пайда болду. Адегенде Opera шарттуу-акысыз ПЖпрограмдык жабдуу ((shareware)) катары сунуш этилген, ошондуктан ал дүйнөнүн көп өлкөлөрүндө анча барксыз болгону менен КМШ өлкөлөрүндө жакшы эле популярдуулукка жетишти. 2005-жылдан баштап Opera дагы акысыз таратыла баштады.
 
[[Браузерлер чыры]]нын жүрүшүндө компаниялар браузерлерге атайын, стандарттуу эмес мүмкүндүктөрдү кошумчалап турушту. Мисалы, документтерге интерактивдүүлүк берүүчү JavaScript деген сценарий тилин колдонууда көп айырмачылыктар пайда болду. Натыйжада көп сайттар браузерлердин биринде жакшы иштешсе, экинчисинде начар иштеп калышты.
25-сап:
2008-жылы Google компаниясы да браузерлер базарындагы конкуренцияга «жардам» катары, эркин Chromium долбооруна негизделген [[Chrome]] деген өз браузерин чыгарды. Chrome браузеринде кээ бир жаңылыктар бар (үзүлмөлөрдү изоляциялоо, «инкогнито» режими ж.у.с.). Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Linux жана Mac OS операциялык системалары үчүн версиялар түзүлдү.
 
2009-жылы Microsoft компаниясы [[Gazelle]] деген жаңы браузер түзөрүн жарыялаган. Жаңы браузер, көп кардарлуу операциялык системаларга мүнөздүү болгон ресурстарды бөлүп колдонуу принциптерин пайдаланмакчы. Microsoftтун оюнча бул жаңы браузердин коопсуздугун арттырмакчы.
 
== Кеңири таралган браузерлер ==
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Браузер" булагынан алынды