Алабуга, өрөөн: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м Алабуга өрөөнү Алабуга, өрөөн-деп аталышы өзгөртүлдү |
м Робот: Автоматизированная замена текста (-Ысыккөл +Ысык-Көл & -Алатоо +Ала-Тоо & -Теңиртоо +Теңир-Тоо) |
||
1-сап:
Алабуга, өрөөн<br><br>
[[Ички
температурасы 15–16°С, кышы узак, суук, январдыкы —15...–20°С. Жылдык жаан-чачыны 200–300 мм, бийик бөлүгүндө 400ммге чейин. Кышкысын 4–5 ай кар жатат (калыңдыгы 15–20 см), өрөөндө жарым талаа ландшафттары кеңири таралган. Түзөң жерлерде, тектирлерде, тоо этектеринде боз шыбактуу, шыбак- шор өсүмдүктүү чөл[[ ландшафты]] басымдуу. Ачык коңур же бозомтук күрөң топурактуу, шор топурак да кездешет. Суулардын боюнда, жайылмаларда тал, терек,бадалдар, шалбаа ж. б. өсөт. Чап аймагы өсүмдүктөргө өтө жарды, жылаңач. Мында бирин-серин терскен, баялыш, кекире, эбелек ж. б. өсүмдүктөрү кезигет. Адырларда, нымдуураак жантайыңкы тоо капталдарында шыбак-бетегелүү же коңур күрөң топурактуу, кылканактуу дүйүм чөптүү талаа ландшафты таралган. Сугат жерлерде арпа, сулу, беде, эспарцет, буудай эгилет. Суусуз бош жаткан жерлери жайыт катары пайдаланылат. Алабуга. аркылуу[[ Баетов]] — [[Кош Дөбө]] —[[ Казарман]] авто жолу өтөт. Алай-Куу өрөөнү—[[ Алай-Куу]] (батыш), [[Терек]] (түштүгү.) жана[[ Фергана]] (түндүгү.) тоолору менен курчалган бийик тоо өрөөнү. Уз. 75 км, туурасы 15 км. Орточо. бийиктиги. 2300 м, жеринин бети тоолуу келип, түндүк батышты көздөй жантайыңкы. Борбордук бөлүгү жайык. Дөңсөөлүү түзүлүштөгү талкаланып тегизделген жондор, чөкмө тектер менен капталган байыркы түздүктөр, жарыш жайгашкан кырлар жана өрөөндөр мүнөздүү. Негизинен[[ бор]] жана[[ юра]] мезгилинде пайда болгон тоо тектерден түзүлгөн. Көмүрдүн кени бар. Климаты континенттик. Июлдун орточо температурасы 15,7°С, январдыкы –17,9°С. Жылдык-чачыны 300–500 мм. Суулары:[[ Балгынды]], [[Кашка-Суу]], [[Карагатты]],[[ Сабажарды]], [[Кайыңды]], Казык, Акбогус [[Терек]] ж.б.Көлдөрү:
[[ Кулун]],[[ Көлкайыңды]]. Негизинен талаа-тулаң (2300–2700 м), токойлуу шалбаа (2700–3100 м), токой (3000–3500 м), субальп, альп шалбаасы (3500–3900 м) ж-а маданий (2100–2500 м) ландшафттар мүнөздүү. Алабуга өрөөнүндө Сагындык ж. б. кыштактар жайгашкан. Мал чарбасы өнүккөн жайыт.
|