Мацуо Башё: нускалардын айырмасы

Жапон элинин улуу акыны Басё 1644-жылы Уэно деген провинциалдык шаарда бай эмес, бирок оокаттуу самурайдын үй бүлөсүндө, үчүнчү бала болуп төрөлгөн. Анын ата-энеси, бир туугандары билимдүү кишилерден болгон.

Бир тууган агасы менен атасы Мацуо каллиграфиядан сабак беришчү. Ал кезде билимдүүлөр деп кытай классикасын мыкты билгендерди эсептешчү. Басё да кытай адабиятын окуп чоңойду. Анын сүйгөн акыны Ду Фу болгон. Басёну түшүнүш үчүн ал жашаган доорго да көз чаптыра кетүү зарыл. Басё Жапонияда гүлдөн феожализмфеодализм доорунун аяктап бараткан мезгилинде, б.а., өткөөл мезгилде жашаган.

Басёнун дооруна чейин классикалык ыкммадаыкмада жазылган беш сап ырлар (танка) үстөмдүк кылган. Киотодо императордун сарайында беш сап ырлар боюнча акындардын жарышы жүрүп, элдик эски күүлөр ойнолчу. Басё кылымдар бою келе жаткан поэтикалык салтка жаңы ыкманы, жа1ыжаңы демди киргизген. Бул жаңычылдык - ал жазган үч сап ырлар (хайку, хокку) эле. Үч сап ырлар, албетте, ага чейин эле жазыла баштаган. Бирок, Басёнун ырларынан кийин гана үч сап ырлар жапон поэзиясынан туруктуу орун алды.

Улуу′′Улуу да, буруу ой басып,′′