Бета-ажыроо: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
Created page with "Бета-ажыроо (β-ажыроо) – ядродон электрондордун же позитрондордун бөлүнүп чыгышы менен ш..." |
No edit summary |
||
1-сап:
Бета-ажыроо (β-ажыроо) – [[ядро]]дон [[электрон]]дордун же [[позитрон]]дордун бөлүнүп чыгышы менен шартталган [[атом]]дук ядронун [[радиоактивдүү ажыроо]]су. Бета-ажыроонун үч түрү бар: 1-ажыроочу ядро электронду, 2–позитронду нурлантат, 3–[[ядро]]го жакын турган k -катмарынан электронду тартып алат (k-кармоо). Бета-ажыроонун схемасы:<br>
<sup><small>A</small></sup><sub>z</sub>X→<sup><small>A</small></sup><sub><small>z+1</small></sub>+<sup>0</sup><sub>-1</sub>e +v <br>
Мында [[ядронун атомдук номери]] бирге жогорулап, массалык саны өзгөрбөйт. Ажыроодо ядронун заряды бирге чоңойгондуктан, жаңы пайда болгон элемент [[мезгилдүү система]]дан оң жакка бир клеткага жылат. Бета-ажыроодо ядродогу радиоактивдүү нейтрон өзүнөн өзү протонго айланып, электронду жана [[антинейтрин]]ону бөлүп чыгат. Бета-ажыроодо [[α-ажыроо]]догудай дүүлүккөн абалда болот. Дүүлүккөн түрдөн дүүлүкпөгөн түргө келгенде γ-нурланат. Мис.,
<gallery>
Файл:beta-division.png
</gallery>
Ар бир топто өзүнчө белгилүү энергияга ээ болгон α-бөлүкчөлөрдөн айырмаланып, β-электрондор нөлдөн баштап максималдуу энергияга Еmax чейинки ар кандай энергияга ээ болот. Б.а-нун 2-түрү позитрондук ажыроо (β±ажыроо):
<gallery>
Файл:beta-division_2.jpg
</gallery>
Схемада пайда болгон [[ядро]]нун [[атом]]дук номери ажыроочу [[ядро]]нукунан бирге кемдигин көрсөтүп, процессте позитрон менен нейтрино жана γ-нуру бөлүнүп чыгат. Позитрон электрондун, нейтрино антинейтринонун тескери бөлүкчөсү. β±а. процессинде [[ядро]]догу протон өзүнөн өзү нейтронго айланып, позитрон менен нейтринону нурлантат, б. а. . Б.-а-нун 3-түрүндө (k-кармоо же e-кармоо) [[ядро]] өзүнүн [[атом]]унун k-катмарындагы электрондордун бирин тартып алат, натыйжада протондордун бири нейтронго айланып, нейтринону бөлүп чыгарат: Пайда болгон дүүлүккөн [[ядро]] дүүлүкпөгөн абалга өтүп γ-фотонун нурлантат. Бул процесстин схемасы:
<gallery>
Файл:beta-division_example1.jpg
</gallery>
Мис.,
<gallery>
Файл:beta-division_example2.jpg
</gallery>
==Колдонулган адабият==
| |||