''' РеволюцияТөңкөрүш ''' ( лат.[[латын|латын revolutio–бурулуш,тили]]- revolutio – төңкөрүшбурулуш, кубулуу, кайрылуу) – коомдо[[жаратылыш]], [[коом]] же аң-сезимдетаанымдын (билүү,кайсы таануу)бир кубулуштарынын өсүшүндөгү терең, түп-тамырынан , терең, радикалдуу жаңылануу, сапат жагынан өзгөрүү; жаратылыштын өнүгүүсүндөгү секирик. Өз нугу менен жай өнүккөн [[эволюция]] жана коомдук баскычтын толук эмес системасын камтыган [[реформа]]дан айырмаланып, революцияда тез, түп-тамырынан бери өзгөрүү жүрөт. Илимий термин катары алгач [[1543- ж.жыл]]ы Н. Коперниктин «Асман сфераларынын айланышы жөнүндө» («De revolutionibus orbium coelestium») деген эмгегинде, саясий мааниде [[1660- ж.жыл]]ы [[Англия]]дагы монархияны[[монархия]]ны кайра калыбына келтирүү үчүн антимонархиялык кыймылды басууда колдонулган. [[Саясат ]] таанууда социалдык жана саясий болуп бөлүнүп, социалдык Революцияда бир социалдык-экономикалык түзүлүш экинчисине; саясий Революцияда саясий режим алмашылат. Марксизмдин[[Марксизм]]дин теориясы боюнча феодализмден[[феодализм]]ден [[капитализм]]ге өтүүдө (мисалы, 16-кылымдагы Нидерланды, 17-кылымдагы Англия, 18-кылымдын аягындагы Улуу француз, 1848–49-ж. Европадагы ж. б.) Революциялар буржуазиялык; капитализмден [[социализм]]ге өткөн (1917-жылдагы Улуу Октябрь револяциясы, [[Кытай]]дагы 1911-ж. Синьхай ж. б.) Революциялар социалисттик болуп эсептелет. Азыркы учурда чөйрөсүнө жараша геологиялык Революция (жаратылышта), экономикалык мааниде – неолит Революциясы, өнөр-жай Революциясы, маданий Революция, демографиялык Революция; саясатта – социалдык Революция, саясий Революция (коомдук); [[физика ]], [[биология ]], [[медицина ]], [[космология ]], ж. б. [[техника ]] жаатында «илимий Революция»; ошондой эле «илимий-техникалык Революция» (илимде) сыяктуу түшүнүктөр да Революция деген термин менен белгиленет. ▼
'''РЕВОЛЮЦИЯ''' (латын- revolutio – төңкөрүш) – жаратылыш, коом же таанымдын кайсы бир кубулуштарынын өсүшүндөгү терең сапаттык өзгөрүү (мис., геологиялык революция, өнөр жай, илимий-техникалык, маданий революция жана башкалар). Революция түшүнүгү көбүнчө коомдук өзгөрүүлөрдү мүнөздөө үчүн колдонулат. Бул түшүнүк – өнүгүүнүн диалектикалык концепциясынын ажырагыс бөлүгү. Ал сандан сапатка өтүү [[мыйзам]]ынын ички механизмин ачат. Революция өнүгүүдөгү үзүлүү жана сапаттуу секирик дегенди билдирет. Революция [[эволюция]]дан жана реформадан айырмаланат, бирок алар менен өтмө катар байланышта болот.
== Адабият==
*Кыргыз Тарыхы. Энциклопедия. Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Бишкек, 2003. И. Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик педагогикалык университети.
[[Category: Кыргызстан]]
[[Category: Тарых]]
[[Category: Илим ]]
▲'''Революция''' (лат. revolutio–бурулуш, төңкөрүш, кубулуу, кайрылуу) – коомдо же аң-сезимде (билүү, таануу) түп-тамырынан, терең, радикалдуу жаңылануу, сапат жагынан өзгөрүү; жаратылыштын өнүгүүсүндөгү секирик. Өз нугу менен жай өнүккөн [[эволюция]] жана коомдук баскычтын толук эмес системасын камтыган [[реформа]]дан айырмаланып, революцияда тез, түп-тамырынан бери өзгөрүү жүрөт. Илимий термин катары алгач 1543-ж. Н. Коперниктин «Асман сфераларынын айланышы жөнүндө» («De revolutionibus orbium coelestium») деген эмгегинде, саясий мааниде 1660-ж. [[Англия]]дагы монархияны кайра калыбына келтирүү үчүн антимонархиялык кыймылды басууда колдонулган. Саясат таанууда социалдык жана саясий болуп бөлүнүп, социалдык Революцияда бир социалдык-экономикалык түзүлүш экинчисине; саясий Революцияда саясий режим алмашылат. Марксизмдин теориясы боюнча феодализмден [[капитализм]]ге өтүүдө (мисалы, 16-кылымдагы Нидерланды, 17-кылымдагы Англия, 18-кылымдын аягындагы Улуу француз, 1848–49-ж. Европадагы ж. б.) Революциялар буржуазиялык; капитализмден [[социализм]]ге өткөн (1917-жылдагы Улуу Октябрь револяциясы, [[Кытай]]дагы 1911-ж. Синьхай ж. б.) Революциялар социалисттик болуп эсептелет. Азыркы учурда чөйрөсүнө жараша геологиялык Революция (жаратылышта), экономикалык мааниде – неолит Революциясы, өнөр-жай Революциясы, маданий Революция, демографиялык Революция; саясатта – социалдык Революция, саясий Революция (коомдук); физика, биология, медицина, космология, ж. б. техника жаатында «илимий Революция»; ошондой эле «илимий-техникалык Революция» (илимде) сыяктуу түшүнүктөр да Революция деген термин менен белгиленет.
|