'''Арчалы өрөөнү''' — [[Ички Теңир-Тоо|Ички Теңир-Тоодогу]] [[Жетимбел, тоо|Жетимбел]] ж-ажана [[Жетим]] тоолору|Жетим тоолорунун]] аралыгында жайгашкан өрөөн. Узундугу- 44 км, туурасы 1 кмдей өрөөндүн таманынын деңиз деңгээли. Бийиктиги- 2700–3000 м; курчап жаткан тоолордун салыштырмалуу бийиктиги 1300–1300–1500 м.<br> ▼
Арчалы,өрөөн<br><br> [[Ички Теңир-Тоодо]].
▲[[Жетимбел]] ж-а [[Жетим]] тоолорунун аралыгында жайгашкан. Узундугу- 44 км, туурасы 1 кмдей өрөөндүн таманынын деңиз деңгээли. Бийиктиги- 2700–3000 м; курчап жаткан тоолордун салыштырмалуу бийиктиги 1300–
1500 м.<br> Өрөөн п[[алеозойпалеозой]] тектеринин нео-генде[[неоген|неогенде]] төмөн ийилишинен, байыркы мөңгүнүн аракетинен жана суу эрозиясынан пайда болгон. Азыркы [[Рельеф|рельефинин]] калыптанышында байыркы муз каптоонун таасири зор болгон. [[Антропоген|Антропогенде]] тоо беттеринен түшкөн мөңгүлөр өрөөндүн таманында 8–26 кмге''км''ге жетип, тартылганда мореналарды, тепши сымал [[өрөөн|өрөөндөрдү]] пайда кылган. Таманы жазы ж-ажана түз, суу бойлой эки тектир созулуп жатат. Тоо капталдары капчыгайлуу.<br>
Азыркы мөңгүнүн басымдуу бөлүгү [[Жетимдин]] түндүк капталында жайгашкан; эң ириси — [[Эгизтөр]] (уз.5 км). Өрөөн аркылуу батышты карай [[Арчалы, суу|Арчалы суусу]] агып, Жаңы -Жер тоосун кесип өтүп, [[Балгарт, суу|Балгарт суусуна]] куят. <br>Климаты континенттик; январдын орточо температурасы –12... – 13°С, июлдуку 9–10°С. Жылдык жаан- чачыны 350– 400 мм. Өрөөндө шалбаалуу талаа жана шалбаа (3000 мге чейин), доңуз сырттуу субальп жана альп шалбаасы (3000– 3300 м), андан жогору [[субнивалдык]], [[гляциалдык-нивалдык алкактар]] мүнөздүү.
== Адабияттар==
«* Кыргызстан географиясы.Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору».- — Бишкек., 2004.▼
▲«Кыргызстан географиясы.Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору».-Бишкек.2004
