Кыргыз тилинин азыркы абалы: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
27-сап:
==Расмий жазылыштар жана айтылыштар==
Расмий жазылыштар жана айтылыштардын - албетте,мектеп менен ата-энеден кийин, - адамдын кеп маданиятын калыптандырууда ролу чоң. Ошого карабастан, бул маанилүү маселеге али олуттуу көңүл бурбай келе жатабыз.<br>
 
Мына, көчөлөрдүн аты жазылган көрнөктөрдү алалычы. Акчаны үнөмдөшкөнүго, бир эле тактага орусчасын дагы, кыргызчасын дагы жазышат. Жөн жазбай, бири-бирине улап, учкаштырып жазышат. Мисалы, «Улица Лермонтова көчөсү», «Улица Баха көчөсү», «улица Московская көчөсү». Ушундан улам азыркы кыргыздар «Лермонтова көчөсү», «Баха көчөсү», «Московская көчөсү» деп тантырап калды. Лермонтов көчөсү, Москва көчөсү же Бах көчөсү деп туура сүйлөгөн бир да кыргызды жолуктура элекмин. Азыр борбордук бир нече көчөнүн аталыштары кыргызчаланган менен калгандары ошол эле таз кейпинде.<br>
 
Тейлөө кызматы жагында мурда көрнөк, жарнамалардын баары орус тилинде болгондугун билебиз. Ошолордун кыргызча котормолорунун көбү аман эле болсун. Мисалы, "компьютерный развал-схождения" дегендин маанисин түшүнбөй туруп,"компьютердик бүлүнүүнү оңдоо" деп тантырайбыз. Ал "компьютердин жардамында дөңгөлөк түздөө" эле болот. Азапка тушуккан байкуш сөздөрдүн бири - "автомойка" сөзүнүн кыргызчасы. Бул сөз "унаажу", "унаажууч", "унаажуу" кебетелерде көп кезигет. "Жууйбуз" дегендин ордуна "Бат жуйбуз, таза жуйбуз" деп дагы кууратып жатпайбы. Муну кыргызчалатууда "автомойка" ишканасын аткаруучу катары карасак, анда "унаажуугуч" деп, ал эми бул ишканадагы аткарылуучу процесс жагынан карасак, "унаажуумай" деп алсак ылайык.<br>
 
"Частный нотариус" дегенди "жеке нотариус" деп пайдалануу адатка айланды. Мунун туурасы "жеке менчик" же "менчик нотариус". "Жеке" сөзу кыргызча "жалгыз, бир" дегенди билдирет. "Жеке таз менен жети таз" жомогун эстегилечи. "Жеке таз" деген "менчик таз" эмес, "жалгыз таз" дегенди билдирет.<br>
 
==Кечиримсиз каталыктар==
2-3 жыл мурдагы «Эмнемди жесем?» - деген күлкү келтирген жарнама эсиңерде бар чыгар. Азыр абал жарнама маселесинде мурдагыдан болор-болбос оңолгонсуп калды. Ошентсе да, кемчиликтер дагы эле толтура.<br>