түзөтүүнүн түшүндүрмөсү жок
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м Bot: Migrating 57 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q25662 (translate me) |
No edit summary |
||
1-сап:
[[Файл:Jalowiec jagody1.jpg|thumb|250px]]
'''Арча'''
==
Бул ууруга киргендер
Дарак сымал арчалар, бийиктиги 10—15 м жетет. Мындай арчалар чакан [[Токой|токойлорду]] түзүп келишет. Буларды көбүнчө [[Борбордук Азия|Борбордук Азиядан]] ([[Кыргызстан]], [[Казакстан]], [[Өзбекстан]], [[Тажикстан]] ж.б.) жана кургак чөлкөмдүү Мексикадан, ошондой эле [[Түштүк Америка|Түштүк Американын]] түштүк бөлүгүнөн жолуктурса болот. Арчанын башка түрлөрү майда бадалчалар болуп саналышат жана тоо этектерде чакан токойчолорду түзүп өсүшөт. Бойлору кичине болгон жайылып өскөн арчаларды тоо-таштуу жайлардан кезиктиребиз. Булар көбүнчө токойлодон жогору жайланышып аска тектүү кургак жайларда өсүшөт.
Арчалардын баардык түрлөрү күнөстүү жайларды сүйүүчү өсүмдүктөр, көпчүлүгү субстрат тандабайт жана ысыкка, туздуулукка, минералдык заттардын жетишсиздигине чыдамдуу келишет. Суукка чыдамдуулугу боюнча арчалар жогору турушат, кээ бир түрлөрү арктикалык зонада да өсүшөт.
==
Уруктар менен көбөйүшөт. Бирок уруктарын сепкенден кийин бир жылда өнүп чыгышат;
Калемчелер менен көбөйүшөт;
15-сап:
Арчалар 600 жылга дейре жашашат. Жаратылышта калыбына келүүлөрү кыйынчылык менен жүрөт.
==
Бүчүрлөрү кабырчыксыз, (Кадимки арча - Juniperus communis) кээ бир учурларда эки жагынан кичинекей жалбыракчалар менен капталган. Ал эми сөөктү арчанын (Juniperus drupacea) бүчүрлөрү көптөгөн кабырчыктар менен оролгон. Жалбырактары үч - үчтөн биригип турат, ийне сымал, учтуу келишет, узун-ланцеттүү, үстүнкү жагында үттөр менен кошо тарамыштар орун алышкан.
==
Урууда 50 - 67 чейин түрлөр бар.
* Juniperus angosturana R.P.Adams
* Juniperus ashei J.Buchholz — Мексика арчасы
Line 54 ⟶ 53:
* Juniperus maritima R.P.Adams — Примор арчасы
* Juniperus martinezii Perez de la Rosa — Мартинеса арчасы
* Juniperus monosperma (Engelm.) Sarg. — Бир уруктуу арча
* Juniperus monticola Martinez — Нагор арчасы
Line 88 ⟶ 86:
* Juniperus virginiana L. * — Виргин арчасы
* Juniperus wallichiana Hook.f. & Thomson ex Brandis — Валлиха арчасы
==Колдонулган адабияттар==
*“Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1
[[Категория:Табият илимдери]]
|