Асыл металлдар: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м Bot: Migrating 33 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q585302 (translate me) |
No edit summary |
||
1-сап:
'''Асыл металлдар''' - дат баспаган, жаратылышта сейрек кездешүүчү [[металлдар]]. Аларга: [[
==Колдонулган адабияттар==▼
▲Аларга: [[Алтын|алтын]] Au, [[Күмүш|күмүш]] - Ag, [[Платина|платина]] - Pt жана платина тобундагы''' '''(иридий-Ir, осмий-Os, палладий-Pd, родий-Rh, рутений-Ru) металлдары кирет. Бекемдиги, турактуулугу алардын асылдуулугунун белгиси болуп саналат. Алар галогендер менен гана реакцияга кирүүсү мүмкүн. А. м. бар кендерди хим. реактивдер суудагы эритмесин колдонуп, бөлүп алууга М.В. Ломоносов негиз салган. Алтын көбүнчө валюталык металл катары, зергерлик буюмдар жасоодо жана тиш салууда пайдаланылат. Күмүш дагы валюталык металл, бирок алтынга караганда техникада көбүрөөк (өткөргүч, электр контакты жана башкалар) колдонулат. Платина атайын хим. идиш – платина тигелдери, чөйчөктөр жасалат. Анткени ал 1200оС темп-рада да реакцияга кирбейт, массасын өзгөртпөйт. Платина иридий куймасынан килограммдын үлгүсү-эталон жасалган. Аны менен бардык өлкөлөрдө тараза текшерилет. А. м. мындан сырткары сүрөт ишинде, кинодо, электроника, радио техникада кеңири колдонулат.
* “Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1
▲==Колдонулган адабияттар==
[[Категория: Химия]]
| |||