Суусар: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
Бот: автоматизированный импорт статей *** существующий текст перезаписан ***
1-сап:
'''Суусар''' (Martes (Martes) foina), (Ezxleben (1777)):
[[File:Steinmarder (cropped).jpg|thumb|150px]]
==Жалпы жана өлкөдө таралышы==
 
Европанын жана Азиянын тоолуу райондорунда кездешет. Кыргызстанда бардык тоо кыркаларында жашайт.
'''Суусар''' ([[Латын тили|лат]]. Martes) — [[Сүт эмүүчүлөр]] тукумундагы жырткыч жаныбар.
==Жашаган аймактары==
[[Кыргыз Республикасынын Кызыл китебинин экинчи басылышы|Кыргыз Республикасынын кызыл китебинин экинчи басылышына]] кирген сүт эмүүчү жаныбар. Булардын сырткы көрүнүшү кооз, кулактары чон, жунү калын жана өнү ачык сары күрөн, астынкы ээгинин астында, мойнунда, көкүрөгүндө чон ала тагы бар. [[Нарын мамлекеттик коругу|Нарын мамлекеттик коругунун]] бардык аймактарында, көбүнчө төрлөрдө, корумдарда кездешет. Суусарлар негизинен майда жаныбарлар, кемирүүчүлөр, канаттуулар, курт-кумурскалар, айрым өсүмдүктөрдүн мөмлрү менен азыктанышат. Азайуусунун себеби болуп терисинин баалуулугуна анчылык кылуунун кесепетинен болгон.
Анын эң жагымдуу биотоптору – ортонку жана бийик тоолордо, таштуу жана шагылдуу таштар.
 
==Саны==
[[Категория:Жаныбарлар]]
Республика боюнча саны төмөн, 10 км2 бир особдон аз келет. Түштүктөгү тоолордо бул көрсөткүчтөр бир топ жогору жана Борбордук менен Чыгыш Тянңшанда суусарлар абдан аз .
[[Категория:Кыргыз Республикасынын Кызыл Китеби]]
==Жашоо тиричилиги (жашоо циклдары)==Чээнге кирбөөчү жырткыч катары жыл бою ал активдүү. Негизинен чычкан сымал кемирүүчүлөр жана чыйпылдак чычкандарга аңчылык кылууга жөндөмдүү, алар таштуу зоналардын жана шагылдардын арасынан табышат. Азыктануусунда көрүнүктүү орунду куштар ээлейт. Суусар жекече участкаларды ээлейт, бирок ар кандай себептер менен бир-бирине өтүп турушат. Күүгүмдө жана түнкүсүн активдүү, күндүз жашыруун жерлерде жүрүшөт. Суусарлардын кууту июлң-августта өтөт, кийинки жылы чөндөлөйлөрү апрелң-майда гана туулат. 2- 5 туушат, алардын көздөрү бир айдан кийин гана ачылат. 3 айдан кийин өз алдынча жашап калышат . 2-3чү жылы жыныстык жагынан жетилип калышат .
==Чектөөчү факторлор==
Төмөнкү тукумдуулугу, азык базасынын жетишсиздиги, браконңерлер жана суук, калың кардуу кыш.
==Көбөйтүү (колдо багуу)==
Колдо аларды керектүү жаныбар катары кармашпайт. ==Уюштурулган коргоо аракеттери==
Атайын коргоо чаралары иштелип чыккан эмес. ==Коргоо үчүн зарыл аракеттер==
Иштелип чыккан эмес.
==Статусу==
Түр сейрек кездешүүчү, бирок жоголуп бара жатуучу.
[[Категория:ЖаныбарларЗоология]]
[[Категория:Кыргыз Республикасынын Кызыл Китебикитеби]]
==Колдонулган адабияттар==
* [[Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби]] 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Суусар" булагынан алынды