Вавилон: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м робот өчүрдү: oc:Babilònia (ciutat) (deleted)
Бот: автоматизированный импорт статей *** существующий текст перезаписан ***
1-сап:
'''Вавилон''' (шумерче Кадингирра, аккадча Бабилу «кудай дарбазасы» дегенден) - Байыркы Жакынкы Чыгыштагы ири шаар (биздин заманга чейинки 3-миң жылдыктын экинчи жарымы биздин заманга чейинки 4-кылым). Месопотамияда Евфрат дарыясынын жээгинен орун алган; Вавилондун урандылары азыркы Эль-Хилла (Ирак) шаарынын жанында. Биздин заманга чейинки 2-миң жылдыктын башында шаар Вавилон аморей урууларына өтүп, алардын башчысы Сумуабум мында өз династиясын (I Вавилон династиясы, биздин заманга чейинки 1894-1595-жылдарда) негиздеген. Династиянын алтынчы өкүлү Хаммурапи (биздин заманга чейинки 1792-50) бүткүл Месопотамия аймагын бирдиктүү мамлекетке бириктирип, Вавилон дээрлик 1000 жыл бою анын борбору болуп турган. Биздин заманга чейинки 1595-жылы Вавилон хеттер, 1518-жылы каситтер тарабынан басып алынган. Биздин заманга чейинки I миң жылдыктын башында Вавилон Ассирия менен арамей урууларынын бири халдейлердин ортосунда талашка түшкөн. 732-жылдан Вавилон Ассирия державасынын курамына кирген. 689-жылы Ассирия падышасы Синахериб вавилондуктардын баш ийүүнү каалабагандыгы үчүн, шаарды талкалоого буйрук берген. 680-жылы Синахерибдин жолун улантуучу Асархаддон тарабынан шаар кайрадан калыбына келтирилип, Вавилон Жакынкы Чыгыштагы бай жана чоң шаарлардын бирине айланган. Шаардын түндүк-батыш тарабында падышанын Чоң ак сарайы курулуп, ага жанаша атактуу Семирамиданын асма багы жайгашкан. Биздин заманга чейинки 539-жылы Вавилонду Персия падышасы Кир II караткан. 5-кылымдын экинчи жарымында Вавилондо болуп кеткен Геродот: «Мен билген шаарлардын эң чоңу гана эмес, эң ажайып көркөмү да»,деп жазган. 331-жылы шаарды Александр Македонский басып алатынча 312-жылы А. Македонскийдин колбашчысы Селевк I Никатор каратат да, шаар калкынын көп бөлүгүн Вавилондон анча алыс эмес жерге курдурган жаңы борбор Селевкияга көчүрөт. Ошондон кийин Вавилон кедеринен кетип, биздин замандын 2-кылымында тарыхый ролун жоготот. Шаар жайгашкан жерде чакан кыштак гана калып, 624-жылы Кош-Өзөн аймагы арабдар тарабынан каратылган соң, ал да жок болгон. Кийинчерээк байыркы Вавилон шаары жайгашкан жердин өзү да унутулган.
'''Вавилон''' ( аккадча Бабилу-кудай дарбазасы)
[[CategoryКатегория:Тарых]]
Келгин аморейлердин урпактары бара-бара отурукташып, Эки Дарыя аралыгынын цивилизациясын кабыл алышкан.
[[Категория:Шаарлар]]
Алар тили жагына аккаддыктарга тектеш болгондуктан, Эки Дарыя аралыгынын цивилизациясын аккад тили аркылуу женилирээк өздөштүрүшкөн. Бара-бара аккад тилинен жаны диалекти – Вавилон тили өөрчүп чыккан.
== Колдонулган адабият адабияттар==
Болжол менен б.з.ч. 1763 ж. Вавилон мамлекетинин падышасы [[Хаммураппи]] кайрадан [[Шумер]] менен аккаддын шаар – мамлекеттерин бирдиктуу бир доолотко баш коштурган. Бул кубаттуу мамлекет алыскы аймактар менен элчилик алакаларын жургузуп турган. Башка мамлекеттердин аймагында (маселен, Египеттеги [[Эл – Амарна]] жергесинде жана [[Сирия]]дагы [[Угарит ]]шаарынын ордунда) сакталып калган дипломатиялык жазма эстеликтердин көпчүлүк тексти Вавилондук тилде жазылган. <br>
* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055 -4
== Колдонулган адабият ==
* Дүйнөлүк тарыхы
 
[[Category:Тарых]]
 
[[am:ባቢሎን]]
[[ang:Babilōn]]
[[ar:بابل]]
[[arc:ܒܒܠ]]
[[az:Babil]]
[[bn:ব্যাবিলন]]
[[zh-min-nan:Babylon]]
[[be:Горад Вавілон]]
[[be-x-old:Бабілён]]
[[bs:Babilon]]
[[bg:Вавилон]]
[[ca:Babilim]]
[[cs:Babylón]]
[[cy:Babilon]]
[[da:Babylon]]
[[de:Babylon]]
[[et:Paabel]]
[[el:Βαβυλώνα]]
[[es:Babilonia (ciudad)]]
[[eo:Babilono]]
[[eu:Babilonia (hiria)]]
[[fa:بابل (دولت‌شهر)]]
[[fr:Babylone]]
[[gl:Babel]]
[[ko:바빌론]]
[[hy:Բաբելոն]]
[[hi:बाबिल]]
[[hr:Babilon]]
[[io:Babilono]]
[[is:Babýlon]]
[[it:Babilonia]]
[[he:בבל]]
[[kn:ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್]]
[[ka:ბაბილონი]]
[[kk:Бабыл]]
[[sw:Babeli]]
[[ku:Babîl]]
[[la:Babylon]]
[[lv:Babilona]]
[[lt:Babilonas (miestas)]]
[[hu:Babilon]]
[[mk:Вавилон]]
[[ml:ബാബിലോണിയ]]
[[mr:बॅबिलोन]]
[[ms:Babylon]]
[[fj:Na Matanitu ki Papiloni]]
[[nl:Babylon (stad)]]
[[ja:バビロン]]
[[no:Babylon]]
[[nn:Babylon]]
[[pnb:بابل]]
[[pl:Babilon]]
[[pt:Babilônia]]
[[ro:Babilon]]
[[qu:Babilun]]
[[ru:Вавилон]]
[[sm:Le Malo o Papelonia]]
[[sq:Babiloni]]
[[simple:Babylon]]
[[sk:Babylon]]
[[cu:Вавѷлѡнъ]]
[[sr:Вавилон]]
[[fi:Babylon]]
[[sv:Babylon]]
[[tl:Babilonya]]
[[ta:பாபேல்]]
[[te:బాబిలోన్]]
[[uk:Вавилон]]
[[ur:بابل]]
[[vi:Babylon]]
[[yi:בבל]]
[[zh:巴比伦]]
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Вавилон" булагынан алынды