Ош уезди: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
No edit summary
43-сап:
 
== Административдик бөлүү ==
Түзүлгөн учурда 1876 жылы уезд 3 болуштукку бөлүнгөн:
Учурда билим берүүдө 1876-жылы уезд жылы бөлүнүп үч волости: Гүлчө, Ак-Буура Ноокат. Нарын 1881-жылы уезде-жылы 6 волостей. 1903-жылы уезде-жылы 11 волостей: Алай (кочевая) Ак-Буура Булакбашинская Гүлчө (кочевая), Кашгар-Кишлакская Капчигайская (кочевая) Куршабская Манакская Ноокат Ошская Турукская.
* Гүлчө
* Ак-Буура
* Ноокат.
 
1881 жылы уездде 6 болуштук болгон.
При образовании в 1876 году уезд был разделён на три волости[3]:
 
1903 жылы уездде 11 болуштук болгон:
Гульчинская;
* Алай (көчмөн)
Ак-Бурин­ская;
* Ак-Буура
Ноокатская.
* Булакбаши
В 1881 году в уезде было 6 волостей[3].
* Гүлчө (көчмөн)
 
* Кашкар-Кыштак
В 1903 году в уезде было 11 волостей[4]:
* Капчигай (көчмөн)
 
* Куршап
Алайская (кочевая);
* Манак
Ак-Буринская;
* Ноокат
Булакбашинская;
* Ош
Гульчинская (кочевая);
* Турук.
Кашгар-Кишлакская;
Капчигайская (кочевая);
Куршабская;
Манакская;
Ноокатская;
Ошская;
Турукская.
 
== Ош шаарынын символу ==
Line 72 ⟶ 69:
Силуэт горы [[Сулайман-Тоо]] занимает центральное место и в современном гербе [[Ош (Киргизия)|Ош]]а. Над силуэтом горы изображено золотое солнце с исходящими от него лучами, вся композиция окружена синим кыргызским орнаментом с надписью «ОШ» в нижней части<ref name="heraldicum">Гербы Кыргызстана. г. Ош [http://www.heraldicum.ru/kyrgyz/towns/osh.htm ''На сайте Геральдикум''].</ref>.
 
== Калк ==
1896 жылы уездде 105 032 адам жашаган. Калктын көп бөлүгүн өзбектер, кыргыздар жана сарттар түзгөн. Шаар эки бөлүктөн түзүлгөн: орус жана тузем, азиялык. Орус бөлүгү Ак-Буура дарыясынын суусунун агымынан бир нече жогору жайгашкан (болжол менен, азыркы облустук мамлекеттик администрациясынын, православ чиркөөсүнүн, Токтогул атындагы парктын жана эс алуу Үйү районунун жогоруда).
 
Ош шаарынын калкы 1910 жылы статистикалык маалыматтар боюнча. Калк 44 204 адамды (23 170 эркек, 21 034 аялдардын) түзөт: сарттар – 38 646, кыргыздар – 2 031, уйгурлар – 500, каракалпактар – 1 606, дунгандар – 126, татарлар – 45, кара-кыргыздар – 8, тажиктер – 198, перстер – 5, индустар – 3, цыгандар – 12, армяндар – 20, афгандар – 5, еврейлер – 33, башка улуттагылар – 51. Үй кожолүк – 6 254 (100 орус бөлүгүндө, 6 154 тузем бөлүгүндө). Православ чиркөөсү – Михаило-Архангельский. Мечит – 154, мазарлар – 7, башталгыч окуу жайы эки жыныстагы балдар үчүн, мектептер уул балдар учун – 20, кыздар учун – 12, медресе – 5, ишканалар – 8, шаардык оорукана 15 керебет, жергиликтүү аскердик оорукана, 10-Түркстан батальонге караштуу аскердик чогулуш.
 
== Экономика ==
Дыйканчылык болчу развито гана түндүк-батыш бөлүгүндө уезда. Негизги возделываемыми өсүмдүктөрү болуп эсептелген күздүк жана яровая буудай, арпа, таруу, дурра, күрүч жана пахта. Саны мелкокустарных ишканалардын жана ремесленных устаканаларында иштетүү боюнча, тери, жыгач, метал жана өзгөчө айыл чарба продукциясын кайра иштетүү боюнча возросло (гана рисорушек жана май чыгаргычтардын туземного типтеги жылы 850). Бирок, мүнөзү, өндүрүш жана кол эмгек дээрлик өзгөргөн эмес жана саны жалданма жумушчу өнөр жай ишканаларынын (негизинен майда) көптөгөн жыл бою кезде эмес менялась. Нарын 1908-жылы Ошто функционировало 441 өнөр жай жайына саны иш - 616.
 
Земледелие было развито лишь в северо-западной части уезда. Основными возделываемыми культурами являлись озимая и яровая пшеница, ячмень, просо, дурра, рис и хлопчатник. Число мелкокустарных предприятий и ремесленных мастерских по обработке кожи, дерева, металла и особенно по переработке сельхозпродукции возросло (только рисорушек и маслобоек туземного типа было 850). Но характер производства и ручного труда почти не изменился и численность наёмных рабочих промышленных предприятий (в основном мелких) долгое время не менялась. В 1908 году в Оше функционировало 441 промышленное заведение, количество рабочих - 616.
 
== Ош уездда соода ==
 
=== [[Ош уезди]] элге [[билим берүү]] тармагы ===
Б.С. Султановдун атасы [[Ош шаары]]нын [[Аксакал, башкаруучу|улук аксакалдары]] жана миңбашылары молдо Султан Таирбаев жана анын тай акеси молдо Кудрат Таирбаев<ref>[http://www.belogolovy.ru/zaycev/zaycev27.html <small> Письмо начальнику Ошского уезда В.Н.Зайцову от жителей г. Ош и всего Ошского уезда</small>]</ref> [[Ош шаары]]нда [[орус-тузем мектептери|орус-тузем мектепти]] ачуу демилгечилери болгон. Ошол эле убакытта алар [[орус-тузем мектептери|орус-тузем мектепти]] ачуу жана иштетуу учун чыгымдары боюнча акча каражаттарын беришкен. [[Ош уезди]] бийлиги "Калкты өз эрки менен мектептерди кармоо учун акча каражатын берүүгө даярдыгы, бул тузем калкы өзү жаш муунду [[орус тили]]не окуутуну зарыл болгонун жана пайдасын сезди" деп эсептеди. [[Орус-тузем мектептери]] - бул [[Башталгыч мектеп|мектептин башталгыч билим берүү]], [[Түркстан]] [[Падышалык Россиянын Кыргызстандагы колониялык саясаты|өлкөсун орус администрациясы]] тарабынан XIX кылымда жергиликтүү калктын балдарын окутуу үчүн ачылган. Бул [[мектеп]]тер европалык типтеги биринчи [[мектеп]]тер болуп, аларда [[Түркстан]] жергиликтүү калктын өкүлдөрү дин аралашпаган (светское) [[билим]] алышкан. Бул [[мектеп]]тердин максаты жергиликтүү калктын балдарын [[орус тили]не окууту, [[европа]] жана орус [[маданият]]арын баалуулуктарга кошулуу, алардын ичинен кийин чиновниктерди даярдоо<ref>[http://www.ia-centr.ru/expert/321/ Русско-туземные школы служили сближению туземцев с русским населением]</ref>. Бул [[мектеп]]терде [[орус тили]]н окууту биринчи жылынан баштап башталган.
 
15 январь [[1887]] жылы [[Ош шаары]]нын [[Аксакал, башкаруучу|улук аксакалдары]] жана миңбашылары Султан Таирбаев жана анын бир тууганы Кудрат Таирбаев<ref>[http://www.belogolovy.ru/zaycev/zaycev27.html <small> Письмо начальнику Ошского уезда В.Н.Зайцову от жителей г. Ош и всего Ошского уезда</small>]</ref> [[Ош уезди]]нин башчысы М.А. Ионов жана [[Түркстан]] өлкөсун бийлиги жардамында Ошто [[орус-тузем мектептери|орус-тузем мектеп]] ачышты. [[Мектеп]]те ошондо башчысы В.Ф Орлов, эки аял окутуучу, кийин [[мусулман]] сабаты мугалими Б.С. Султанов жана бир кызматчы иштешкен. Бул [[мектеп]] алгачкы орус-мусулман сабатын көндүмдөрүн гана берген, алар уезд жана волость кенже кызматчыларын даярдоо үчүн зарыл болгон. Ал эми [[1915]] жылы жергиликтүү [[орус-тузем мектептери|орус-тузем окуу жайы]] өзүнүн класстарын жана мугалимдерин санын көбөйтөт. Эгерде мурда бул бир класска жай болсо, анда январь айынан баштап, [[Түркстан]] өлкөсу [[Генерал-губернаторлук|генерал-губернатору]] окуу жайы экинчи классты ачууга жана 1 мугалимди ишке алууга уруксат берди. Ошондо эле уезд башкармалыгы окуу жайын имараттын кеңейтүү үчүн окуу жайына 740 руб. 39 коп акча каражатын бөлүп берди. Аны менен бирге Ошто [[Жадид мектептери|жадид мектеп]] ачылды, анда Балтыходжа Султанов менен саякатчы жана революционер [[Касымбеков Мырза Фазылбек|Фазылбек Касымбеков]] (тарых мугалими) иштеген.
 
=== Ош уезддын [[маданият]]ы жана искусствосу ===
[[1914]]-жылы [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] жетекчилиги астында [[Ош шаары]]нын [[Орус-тузем мектептери|орус-тузем мектеби]] мугалими [[Султанов, Балтакожо|Балтыходжа Султанов]] менен бирге [[театр]]алдык кружок негизделген.<ref name=autogenerated1>[http://www.knews.kg/culture/39275_osh_stareyshiy_teatr_respubliki_otmetil_svoe_95-letie/ <small>Ош старейший театр республики отметил своё 95-летие</small>]</ref>.
 
[[1918]]-жылы [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] жетекчилиги астында [[Ош уезди]]нын башка агартуу ишмерлери жана мугалимдери Бекназар Назаров, Иброхим Мусабоев, Журахон Зайнобиддинов, Назирхан Камолов, А. Саидов, А. Эшонхонов, Абдукодир Исхоков, Исроилжон Исмоилов, Жалил Собитовтор менен бирге [[Түркстан]] фронти Реввоенсоветине караштуу [[концерт]] бригадасын базасында [[Кыргызстан]]дын түштүгүндө биринчи жолу жергиликтүү мусулман элдерден түзүлгөн өз демилгеси менен иштөөчү театралдык кружок негизделген.
Театр труппасынын көркөм жетекчиси [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] [[Кыргызстан]]дын түштүгүндөгү театралдык кыймылдын биринчи негиздөөчүсү жана уюштуруучусу болгон<ref>[https://archive.is/ZiH72 <small>Они стояли у истоков</small>]</ref>. [[1919]]-жылы кружок драма труппасы болуп калыптанды. Бул труппа [[Кыргызстан]] түштүгүндө театралдык көркөм өнөрун өнүктүрүүго гана эмес жана кесиптик музыкалык көркөм өнөрун өнүктүрүүго дагы кызмат кылды. Анткени труппанын репертуаринда спектакль коюдан тышкары, көптөгөн [[концерт]]тик программалар коюлду, ошондой эле спектаклдерди коштоогон элдик обондор үчүн музыкалык иштеп чыгуу жүргүзүлгөндүктан музыкант-профессионалдардын калыптанышы жолундо өзгөчө этабы болду.
Андан ары бул труппа Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театрын түзүү үчүн негиз болуп калды.<ref>[http://www.centrasia.ru/person2.php?st=1386103932 <small>Центразия Персоны</small>]</ref> Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры [[Борбордук Азия]]да [[Ташкент]] шаарындагы Хамза атындагы өзбек улуттук академиялык драма театрынан ([[1913]]-[[27 февраль]] [[1914]]-жылдары негизделген) кийинки экинчи байыркы профессионал театры болуп эсептелет<ref>[http://www.ozodlik.org/content/article/26717554.html <small>Ош театры өзунун 95 жылын майрамдады</small>]</ref>.
 
Театр [[Ош уезди]]нын бардык райондорунда болуп, ал жерде спектаклдер коюп [[басмачылык]] менен көркөм өнөр жана [[маданият]] куралы менен күрөшту. Райондорда спектаклдер коюп, [[басмачы]]лар жайгашкан жана аларды куралдарын сактоочу жайларын билишкен. Театр артисттери [[Ош шаары]]нын [[милиция]]сын негиздөөчүсү жана биринчи башчысы [[Султанов, Балтакожо|Балтыходжа Султанов]] менен бирге [[басмачылык]]ты жок кылууда активдүү катышкан. Театр өзүнүн арабасында театр [[реквизит]]и менен бирге куралдарды бекитип кызылдарга ташып, [[басмачы]]лар бандалары жайгашкан жерлерден өткөргон, ошентип Кызыл армияны [[курал-жарак]] жана ок-дарылар менен жабдуу кылган.
 
== Ош уезди Совет бийлиги мезгилинде (1918-1924-жылдары) ==
=== Ош уездинде Совет бийлигин орнотүү ===
[[1917]] жылдын май айы аягында [[Ош шаары]]нда [[РСДРП]] легалдуу топү түзүүлдү. Ага [[Аношин Александр Григорьевич|А.Г. Аношин]], Б.С. Султанов, К. Кабулджанов, [[Сарымсаков, Мухамед Кадырович|М. Сарымсаков]] кирген. [[1918]] жылдын август айына чейин Оштогу [[большевиктер]] [[партия]]лык уюму 26 адамды гана түзгон. [[Фергана облусу]]нун Кеңештердин 6-[[курултай]]ынан (6-7 декабры [[1917]] жыл) кийин уездарда бийлик Кеңештерге өтду жана [[Ош шаары]]нда бийлик Ош Кеңешине өтүшү жөнүндө жарыяланган.
 
[[Мусулман]] жана [[чайрыкер]] [[депутат]]тардын [[Ош уезди]] Кеңеши чечүүчү добуш укугу менен өзүнүн үч өкүлүн: Б. Султанов, У. Касымханова, [[Алиев, Юсуп Али Мухаммед|Ю. Алиевти]] уезд Кеңешине киргизди. Кеңештин чечими менен алар жергиликтүү калк [[депутат]]тары деп таанылды. 17 январь [[1918]] жылы кайтадан шайлоо ишке ашырылат жана Б. Султанов [[Ош уезди]] Кеңешин [[большевиктер|большевиктештирүүгө]] катышкан жана ал уезддагы [[пролетариат диктатурасы]] органы болуп калды. [[Ош уезди]] Кеңешинын башында [[Аношин Александр Григорьевич|А.Г. Аношин]] ([[Ош шаары]]нын [[большевиктер]] уюмунун биринчи төрагасы) жана анын орун басарлары Б.С. Султанов, [[Алиев, Юсуп Али Мухаммед|Ю. Алиевтер]] турду. Б. Султанов [[Алиев, Юсуп Али Мухаммед|Ю. Алиев]] менен бирге уезддик уюмдар менен өнөржай ишканаларында жумушчулардын көзөмөлдөөсүн киргизүү кыймылынын демилгечилери болгон. Советтештирүү [[процесс]]и 5-өлко Кеңештердин [[курултай]]ында бекитилди, 30 апрель [[1918]] жылы [[Түркстан автономия советтик социалисттик республикасы|Түркстан АССР]] түзүүлгөнү жарыяланды, анын курамына [[Кыргызстан]] Түштүгү да кирди. [[Курултай]]дын ишине [[Ош уезди]] Кеңешинын [[делегат]]-[[большевиктер]]и [[Аношин Александр Григорьевич|А.Г. Аношин]], Б.С. Султанов, Л.Н. Гречанинов катышкан. 5 декабрь [[1918]] жылы [[Ош уезди]] кеңеши уезд-шаардык [[Революциячыл комитеттер|революцион комитети]] болуп кайра түзүлдү<ref>[http://www.centrasia.ru/person2.php?st=1386111814 <small>Центразия Персоны</small>]</ref>.
 
=== [[Ош уезди]] [[милиция]]сын уюштуруу жана жетектөө ===
[[1918]] жылдын январь айынын аягында Ошто уезд-шаардык элдик [[милиция]]нын уюштуруу боюнча [[аскер]]дик [[комиссия]] түзүүлдү. 5 февраль [[1918]] жылы бул [[комиссия]]нын [[кеңсе]]синде элдик [[милиция]]нын түзүү, аны [[курал-жарак]] менен камсыз кылуу учун калктан [[конфискация]]ланган [[курал-жарак]]тарды өткөрүп берүү боюнча Оштогу коомдук уюмдардын биргелешкен жыйыны болду. Ош [[партия]]лык уюму уюштурулган элдик [[милиция]]сына өзунун мыкты өкулдөрун жөнөттү. [[Ош шаары]]нын [[милиция]]нын биринчи башчысы [[Большевиктер|большевик]] Балтыходжа Султанов болду<ref>[http://peesfwb.turmush.kg/ru/news:9301 <small>В Ошском ГУВД отмечают годовщину создания городской милиции</small>]</ref>. Андан сырткары [[Ош уезди]] [[милиция]]сын түзүүдө Балтыходжа Султановдун иниси Насрулла Султанов активдүү катышты эле (Оштун биринчи милиционерлердин бири)<ref>[https://ky.wikipedia.org/wiki/Алгачкы_кыргыз_милициясы <small>Кыргызская милиция (материал из кыргызской Википедии)</small>]</ref>, ал [[Өзбекстан]] ички иштер министринин орун басары Мухтар Насруллаевич Султановдун<ref>[http://www.centrasia.ru/person2.php?&st=1230821978 <small>Центразия</small>]</ref> атасы.
 
Совет бийлигин бекемдөө мезгилинде [[милиция]] [[пролетариат диктатурасы]] органы гана эмес, революция жеңиштериң коргоодо турду, [[Кызыл армиянын улуттук бөлүктөрү|Кызыл армияны]] түзүүгө чейин анын функцияларын аткаруу менен, үгүт-массалык жана саясий-[[тарбия]]лык иштерди турмушка ашырды. [[Милиция]] кызматкерлери [[айыл]]дык жана [[болуштук]] [[Революциячыл комитеттер|ревкомлору]] жана [[мусулман]] калкы арасында [[гезит]]тер таркатды. [[Жарандык согуш]] жана ага каршы [[басмачылык]] менен күрөшүү жылдары [[милиция]] функциясын аткарган өзүн-өзү коргоо отряддары жана доброволецтер отряддары түзүлдү. [[Басмачылык]]ка каршы күрөшүүдө [[Ош шаары]]нын [[милиция]]нын башчысы, андан кийин уезд [[тергөө]] [[комиссия]]нын башчысы Балтыходжа Султанов мыктылык көрсөтүү.
 
[[Ош шаары]]нын [[милиция]]нын негиздөөчүсү Б. Султанов уюштуруу-администрациялык чоң кыйынчылыктар менен кезигишүүгө туура келди. Ош округдук [[милиция]] калыптанышынын мезгилинде [[милиция]] кызматкерлери менен топтоо болгону 75% гана, анын ичинен 80% сабатсыз эле, жүрүү каражаттарынын, [[криминалистика]]лык [[техника]] жоктугу, [[милиция]] кызматкерлери [[Орус-япон согушу (1904–05)|орус-япон согуштун]] убагындагы япон өндүрүшүнүн трофейлик [[мылтык]]тар менен куралданган (КР БМА.Ф.1428.оп.1.д.23.л.23). [[Ош уезди]] кылмыш иликтөө бөлүмүнүн штаты (бул жана милиция толугу менен) аз сандуу болчу. Алсак, [[1 январь]] [[1920]] жылга карата [[Ош уезди]] кылмыш иликтөө бөлүмүнүн 21 кызматкери болгон.
 
=== [[Басмачылык]] менен күрөш ===
[[1918]] жылдын июнь айында [[большевиктер]] [[партия]]лык уюмдун жетекчилиги [[Аношин Александр Григорьевич|Аношин А.Г.]] Султанов Б.С. астында Ошто 70 доброволецтан [[Кызыл гвардия]] отряды түзүлгөн, кийин [[1919]] жылдын июлунда отрядда 160 адам болгон. Отряд тартипти сактаган, көйгөйлүү райондордо калкты нан жана тамак-аш менен камсыз кылган<ref>[http://www.yagrazdanin.ru/oshskij-otrjad-krasnoj-gvardii <small>Ошский отряд Красной гвардии</small>]</ref>. [[1918]] жылдын июлунда [[басмачы]]лар [[банда]]лары Ошту басып алууга аракет жасашкан. Бирок [[Ош шаары]]ны коргоогон 1-Фергана полктун 70 доброволецы калкты колдоосу менен [[Андижан облусу|Андижан]] [[аскер бөлүгү]]нүн [[аскер]]лери жардамга келгиче чейин туруштук берди жана шаарды коргоой алды. [[Корбашы]] [[Мадамин бек]]тин [[басмачылык]] [[банда]]лары жана К.И. Монстровдун [[Дыйкандар армиясы|кулактык-дыйкан армиянын]] бириккен кошууну өзгөчө коркунуч көрсөтүү, алар [[Фергана облусу]]нда Совет бийлигин кулатуу учун умтулуушту. [[Кызыл армиянын улуттук бөлүктөрү|Кызыл армия]] бөлүгүндөгу [[аскер]]лер саныдан кыйла басымдуулук кылган [[Мадамин бек]] жана К.И. Монстровдун [[банда]]лары күчтөру Ош жана [[Жалал-Абад облусу|Жалал-Абадды]] басып алуу оңунан чыкты жана [[Андижан облусу|Андижанга]] чабуул жасады, анда Ош-[[Андижан облусу|Андижан]] участогунун [[аскер]]лер штабы жайгашкан. 26 сентябрь [[1919]] жылы Ош бошотулду.
 
[[1919]] жылы [[Ош шаары]]нын коргоо учурунда Б. Султанов [[басмачы]]лар колунан жырткычтарча аябай өлтүрүүлдү жана Ошто совет бийлиги учун күрөшүүдө курман болгон боордош мүрзөгө биринчи болуп көмүүлдү. Ал [[Ош шаары]]нын борбордук шаардык скверде жайгашкан, [[маданият]] үйүнүн (азыр орус православ чиркөөсү) алдында. "Түбөлүк от" мемориал комплекси [[мрамор]] плитасы астында боордош мүрзөгө [[1919]]-[[1926]] жылдары мезгилиңде курман болгон [[Кызыл армиянын улуттук бөлүктөрү|Кызыл армиянын]] [[жоокер]]лери көмүүлгөн, бул: Балтыходжа Султанов, [[Касымбеков Мырза Фазылбек|Фазилходжа Касымбеков]], Балтыхан Бабаджанов, Отабек Тиллабаев, Кузибай Ахмедов, Ахмаджон Юсупджанов, Валерий Бессонов, Петр Павленко, Леонтий Лавода, Александр Пономаренко. Көмүүлгөндөр саны болжол менен 100 кишини түздү<ref>[http://reporter.akipress.org/news:25558/ <small>Читательница жалуется, что на братской могиле мемориального комплекса Вечный огонь в Оше устраиваются увеселительные мероприятия‎</small>]</ref>. Бул боордош мүрзөгө мемориал тактайлар менен стилобаттар орнотуулгон. [[1974]] жылы боз [[мрамор]]дон болгон стеланы билдирген [[Эстелик –|эстелик]] ачылган, анда өтмө ассиметрикалык [[Жылдыздар|жылдыз]] оюлган. Анын алдында кара [[мрамор]] плитада Түбөлүк от жагылган. Бул стелада колодон куюп жасалган создор жазылган: "Совет бийлиги учун күрөшүүдө курман болгондорго Түбөлүк даңк".
 
=== Совет мезгилинде [[Кыргызстан]]дын Түштүгүндөгү элге [[билим берүү]] тармагы ===
Б.С. Султанов революция чейин [[орус-тузем мектептери|орус-тузем мектепте]] мугалим болуп иштеген, ошондуктан ал элге [[билим берүү]] тармагына, [[Кыргызстан]]дын түштүгүндө советтик [[мектеп]]тердин өнүктүрүү учун чоң көңүл бурду. Б. Султанов [[Ош облусу]]н элге [[билим берүү]] тармагын өнүгүшүнө чоң салым кошкон. 20 май [[1918]] жылы ал Ошто элге [[билим берүү]] кеңештин түзүүдө активдүү катышкан. [[1918]] жылдын август айында анын түздөн-түз катышуусу менен 95 орундуу биринчи [[бала бакча]] ачылган, [[1918]] жылы [[Ош уезди]]нде 13 [[мектеп]] ачылган, анда 939 балдар жана [[Өспүрүм балдар|өспүрүмдөр]] окууган.
 
== Ош уездины жоюу ==
 
== Ош уездинын башчылары ==
== Колдонулган адабияттар ==
* Кыргыз Тарыхы. Энциклопедия. [[Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору]]. [[Бишкек]], [[2003]]. И. Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик педагогикалык университети.
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Ош_уезди" булагынан алынды