Ош уезди: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
No edit summary
94-сап:
 
=== Ош уезддын [[маданият]]ы жана искусствосу ===
[[1914]]-жылы [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] жетекчилиги астында [[Ош шаары]]нын [[Орус-тузем мектептери|орус-тузем мектеби]] мугалими [[Султанов, Балтакожо|Балтыходжа Султанов]] менен бирге [[театр]]алдыкБабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|театралдык кружок]] негизделген.<ref name=autogenerated1>[http://www.knews.kg/culture/39275_osh_stareyshiy_teatr_respubliki_otmetil_svoe_95-letie/ <small>Ош старейший театр республики отметил своё 95-летие</small>]</ref>.
 
[[1918]]-жылы [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] жетекчилиги астында Ош уездинын башка агартуу ишмерлери жана мугалимдери Бекназар Назаров, Иброхим Мусабоев, Журахон Зайнобиддинов, Назирхан Камолов, А. Саидов, А. Эшонхонов, Абдукодир Исхоков, Исроилжон Исмоилов, Жалил Собитовтор менен бирге [[Түркстан]] фронти Реввоенсоветине караштуу [[концерт]] бригадасын базасында [[Кыргызстан]]дын түштүгүндө биринчи жолу жергиликтүү мусулман элдерден түзүлгөн өз демилгеси менен иштөөчү [[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|театралдык кружок]] негизделген.
[[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|Театр]] труппасынын көркөм жетекчиси [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] [[Кыргызстан]]дын түштүгүндөгү театралдык кыймылдын биринчи негиздөөчүсү жана уюштуруучусу болгон<ref>[https://archive.is/ZiH72 <small>Они стояли у истоков</small>]</ref>. [[1919]]-жылы кружок [[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|драма труппасы]] болуп калыптанды. Бул труппа[[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|драма труппасы]] [[Кыргызстан]] түштүгүндө театралдык көркөм өнөрун өнүктүрүүго гана эмес жана кесиптик музыкалык көркөм өнөрун өнүктүрүүго дагы кызмат кылды. Анткени труппанын репертуаринда спектакль коюдан тышкары, көптөгөн [[концерт]]тик программалар коюлду, ошондой эле спектаклдерди коштоогон элдик обондор үчүн музыкалык иштеп чыгуу жүргүзүлгөндүктан музыкант-профессионалдардын калыптанышы жолундо өзгөчө этабы болду.
Андан ары бул труппа [[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театрынтеатры]]н түзүү үчүн негиз болуп калды.<ref>[http://www.centrasia.ru/person2.php?st=1386103932 <small>Центразия Персоны</small>]</ref> [[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры]] [[Борбордук Азия]]да [[Ташкент]] шаарындагы Хамза атындагы өзбек улуттук академиялык драма театрынан ([[1913]]-[[27 февраль]] [[1914]]-жылдары негизделген) кийинки экинчи байыркы профессионал театры болуп эсептелет<ref>[http://www.ozodlik.org/content/article/26717554.html <small>Ош театры өзунун 95 жылын майрамдады</small>]</ref>.
 
[[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|Театр]] Ош уездинын бардык райондорунда болуп, ал жерде спектаклдер коюп [[басмачылык]] менен көркөм өнөр жана [[маданият]] куралы менен күрөшту. Райондорда спектаклдер коюп, [[басмачы]]лар жайгашкан жана аларды куралдарын сактоочу жайларын билишкен. [[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|Театр]] артисттери[[артист]]тери [[Ош шаары]]нын [[милиция]]сын негиздөөчүсү жана биринчи башчысы [[Султанов, Балтакожо|Балтыходжа Султанов]] менен бирге [[басмачылык]]ты жок кылууда активдүү катышкан. [[Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры|Театр]] өзүнүн арабасында театр [[реквизит]]и менен бирге куралдарды бекитип кызылдарга ташып, [[басмачы]]лар бандалары жайгашкан жерлерден өткөргон, ошентип Кызыл армияны [[курал-жарак]] жана ок-дарылар менен жабдуу кылган.
 
== Ош уезди Совет бийлиги мезгилинде (1918-1924-жылдары) ==
115-сап:
[[Ош шаары]]нын [[милиция]]нын негиздөөчүсү [[Султанов, Балтакожо|Б.С. Султанов]] уюштуруу-администрациялык чоң кыйынчылыктар менен кезигишүүгө туура келди. Ош округдук [[милиция]] калыптанышынын мезгилинде [[милиция]] кызматкерлери менен топтоо болгону 75% гана, анын ичинен 80% сабатсыз эле, жүрүү каражаттарынын, [[криминалистика]]лык [[техника]] жоктугу, [[милиция]] кызматкерлери [[Орус-япон согушу (1904–05)|орус-япон согуштун]] убагындагы япон өндүрүшүнүн трофейлик [[мылтык]]тар менен куралданган (КР БМА.Ф.1428.оп.1.д.23.л.23). Ош уезди кылмыш иликтөө бөлүмүнүн штаты (бул жана милиция толугу менен) аз сандуу болчу. Алсак, [[1 январь]] [[1920]] жылга карата Ош уезди кылмыш иликтөө бөлүмүнүн 21 кызматкери болгон.
 
=== [[Басмачылык]] менен [[күрөш]] ===
[[1918]] жылдын июнь айында [[большевиктер]] [[партия]]лык уюмдун жетекчилиги [[Аношин Александр Григорьевич|Аношин А.Г.]] [[Султанов, Балтакожо|Султанов Б.С.]] астында Ошто 70 доброволецтан [[Кызыл гвардия]] отряды түзүлгөн, кийин [[1919]] жылдын июлунда отрядда 160 адам болгон. Отряд тартипти сактаган, көйгөйлүү райондордо калкты нан жана тамак-аш менен камсыз кылган<ref>[http://www.yagrazdanin.ru/oshskij-otrjad-krasnoj-gvardii <small>Ошский отряд Красной гвардии</small>]</ref>. [[1918]] жылдын июлунда [[басмачы]]лар [[банда]]лары Ошту басып алууга аракет жасашкан. Бирок [[Ош шаары]]ны коргоогон 1-Фергана полктун 70 доброволецы калкты колдоосу менен [[Андижан облусу|Андижан]] [[аскер бөлүгү]]нүн [[аскер]]лери жардамга келгиче чейин туруштук берди жана шаарды коргоой алды. [[Корбашы]] [[Мадамин бек]]тин [[басмачылык]] [[банда]]лары жана К.И. Монстровдун [[Дыйкандар армиясы|кулактык-дыйкан армиянын]] бириккен кошууну өзгөчө коркунуч көрсөтүү, алар [[Фергана облусу]]нда Совет бийлигин кулатуу учун умтулуушту. [[Кызыл армиянын улуттук бөлүктөрү|Кызыл армия]] бөлүгүндөгу [[аскер]]лер саныдан кыйла басымдуулук кылган [[Мадамин бек]] жана К.И. Монстровдун [[банда]]лары күчтөру Ош жана [[Жалал-Абад облусу|Жалал-Абадды]] басып алуу оңунан чыкты жана [[Андижан облусу|Андижанга]] чабуул жасады, анда Ош-[[Андижан облусу|Андижан]] участогунун [[аскер]]лер штабы жайгашкан. 26 сентябрь [[1919]] жылы Ош бошотулду.
 
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Ош_уезди" булагынан алынды