Казат Акматов: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
Undo revision 239933 by 212.241.10.189 (talk)
28-сап:
}}
 
'''Казат Акматов''' (Kazat Akmatov; 23.12.1941 - 14.9.2015) — Кыргызстандын көрүнүктүү коомдук ишмери, [[жазуучу]], [[драматург]], публицист. Кыргыз эл жазуучусу. [[Кыргызстан|Кыргызстандын]] легендарлуу [[Жогорку Кеңеш|Жогорку Кеңешинин]] депутаты (1990-1994). Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын ээси. "Кыргызстан" Демократиялык Кыймылынын (КДК) теңтөрагаларынын бири (1990-1993). <br>
'''Казат (Кайнар) Акматович Акматов''' (кирг. Казат Акматов; 23 декабря 1941, Бостери, Иссык-Кульский район, Иссык-Кульская область, Киргизская ССР — 13 сентября 2015, Кыргызстан) — советский киргизский прозаик, драматург, сценарист, общественный деятель. Народный писатель Кыргызской Республики..<br>
 
==Өмүр таржымалы==
 
1941-жылы бештин айынын (декабрдын) 23үндө [[Кыргызстан|Кыргызстандын]] [[Ысык-Көл облусу|Ысык-Көл облусундагы]] Ысык-Көл районуна караштуу Бостери айылында туулган. Атасы Акмат - ошол эле аймактагы Темир айылынан болот. Акмат 1941-жылы Экинчи дүйнөлүк согушка кетип, уруштан кайтпай калган.
Родился в семье колхозника. После окончания школы с 1958 работал на конезаводе. С 1964 — на комсомольской работе: был инструктором Иссык-Кульского райкома, затем заведующим отделом, а в 1967 г. избран первым секретарем этого райкома комсомола.
 
Казат Акматов 1966-ж. [[Москва]]дагы ВЛКСМ БКнын алдындагы Жогорку комсомол мектебин, 1967-ж. КМУнун филология факультетин бүтүргөн. <br>
В 1965—1966 — слушатель Высшей комсомольской школы при ЦК ВЛКСМ в Москве. в 1967 окончил отделение журналистики филологического факультета Киргизского государственного университета. Затем служил в рядах Советской Армии, был корреспондентом армейской газеты.
 
Эмгек жолун 1954-ж. Кыргызстандын [[Ысык-Көл облусу|Ысык-Көл облусуна]] караштуу Ысык-Көл районундагы 54-жылкы заводунда жумушчу болуп иштөөдөн баштаган.
С 1972 работал старшим редактором, заместителем главного редактора издательства «Кыргызстан». В 1974 принят в Союз писателей СССР.
 
1964-жылдан комсомолдук иштерде — адегенде [[Кыргызстан]] ЛКЖС Ысык-Көл райондук комитетинде инструктор, бөлүм башчы, 1967-жылдан 1-катчы. <br>
В 1974—1983 работал заместителем заведующего отделом КП Киргизии, в 1983—1986 — старший редактор комитета Гостелерадио Киргизской ССР. В 1986 г. на VIII съезде писателей Киргизии К Акматов избран первым секретарëм правления СП Киргизии, а на VIII всесоюзном съезде писателей — членом правления Союза писателей СССР.
 
1972-жылдан «Кыргызстан» басмасында улук редактор, башкы редакторго орун басар,
Избирался депутатом Верховного Совета СССР, депутатом Жогорку Кенеш (парламента) Киргизии) первого созыва с 1990 по 1994 гг., с 1999 — член Президентского совета, председатель Национальной комиссии по государственному языку.
 
1974—83-ж. Кыргызстан КП БКнын инструктору, сектор башчысы, бөлүм башчынын орун басары,
Затем — заместитель председателя Государственной комиссии по развитию государственного языка и председатель Фонда кыргызского языка. Указом А. Акаева 16 сентября 2003 отправлен на пенсию.
 
1983—86-ж. Кыргызстан мамлекеттик телерадио комитетинин улук редактору,
В 2002 году — член общественной комиссии по Конституционной реформе. Заместитель председателя оргкомитета проведения Всемирного курултая кыргызов.
 
1986—90-ж. Кыргызстан жазуучулар союзунун башкармасынын катчысы. <br>
К. Акматов считается одним из родоначальников киргизской демократии. Первый председатель Движения Демократический Кыргызстан, которое являлось движущей силой при становлении нынешнего строя Киргизии и сыграло важную роль в приходе к власти А. Акаева.
 
1990-жылдан Кыргыз Республикасынын Жогорку кеңешинин мамлекеттик символдор боюнча комиссиясынын төрагасы. <br>
Скончался после болезни 13 сентября 2015 года на 74-м году жизни[1].
 
1990-ж. (май) айынын 25-26сында "Кыргызстан" демократиялык кыймылынын (КДК) уюштуруучусу, анын тең төрагасы (1991—93-ж.). <br>
 
1994-ж. сентябрдан Кыргыз Республикасынын президентинин алдындагы басма сөз маселслери боюнча коомдук палатанын төрагасы.
 
Кыргыз Республикасынын президентине караштуу Мамлекеттик тил боюнча комиссиянын төрага орун басары (1999-2001).
 
Ардагер жазуучу.
 
Узакка созулган оорунун айынан 2015-жылы аяк оона (сентябр) айынын 14үндө Бишкек шаарында дүйнөдөн кайтты.
 
Сөөгү өзүнүн керээзине ылайык 2015-жылы аяк оонанын 16сында [[Чүй облусу|Чүй облусундагы]] Аламүдүн районуна караштуу Байтик айылынын түндүгүндөгү көрүстөндө маркум кызы Мунабиянын мүрзөсүнүн жанында жерге берилди.
<br>
 
==Чыгармачылыгы тууралуу сөз==
 
Биринчи аңгемелер жыйнагы 1974-ж. «Боз улан» деген ат менен чыккан. <br>
 
«Ыйык журт» (1978)<br>
«Мезгил» (1979) романы үчүн Кыргызстан Компартиясынын жетекчилиги тарабынан 1980-жж. адилетсиз сынга кабылган. <br>
«Мунабия» (1982) романы, «Күндү айланган жылдар» (1988), «Время земное» (1983) жана башка роман, повесть, аңгемелер жыйнактарынын автору. <br>
 
«Ажырашуу»<br>, «Мунабия» ([[Кулмамбетов, Жаныш Осмонович|Ж.Кулмамбетов]] менен биргелешип жазылган), «Авария» пьесалары сахнага коюлган. <br>
 
2013-жылы [[Лондон|Лондондо]] анын "Эрика Клаустун 13 кадамы" аталган чыгармасы англис тилинде жарык көрдү. Оболу бул чыгарма орус тилинде жарыяланган болчу. <br>
 
Бир катар көркөм жана документ фильмдердин сценарийлерин («Жаралуу үчүн өлүм», «Белый табун») жазган. <br>
Адамдын мезгилге жана мезгилдин адамга болгон карым-катышы, өз ара таасирлери, шайкештиги же карама-каршылыгы, алардан келип чыккан окуялардын курчтугу, драмалык татаалдыгы, кырдаалдын себеп-натыйжалуу туундулары, адам эркиндиги Акматовдун чыгармаларынын иликтөө борборунда болгон. <br>
 
==Сыйлыктары. Наамдары==
 
“Манас-1000” юбилейлик медалы менен сыйланган (1995). <br>
 
Бүткүл союздук А.Островский атындагы адабият сыйлыгынын ээси (1978).<br>
 
Кыргыз эл жазуучусу.
 
1992-жылдан [[Люксембург]] Улуу Герцогдугунун Кыргызстандагы ардактуу консулу.
 
1991-ж. Кыргыз Республикасынын Президенттик Советинин мүчөсү. <br>
 
==Эстутум==
 
Казат Акматовдун ысымы [[Ысык-Көл облусу|Ысык-Көл облусундагы]] Ысык-Көл районуна караштуу Бостери айылында көл жээгиндеги көчөгө эл жазуучусунун көзүнүн тирүүсүндө ыйгарылган. <br>
 
==Чыгармаларынын кыскача тизмеси==
 
* «Боз улан» аңгемелер жыйнагы (1974). <br>
 
* «Ыйык журт» (1978)<br>
* «Мезгил» (1979)<br>
* «Мунабия» романы (1982)<br>
* «Күндү айланган жылдар» (1988)<br>
* «Время земное» (1983) <br>
* «Ажырашуу» <br>
* «Мунабия» пьесасы ([[Кулмамбетов, Жаныш Осмонович|Ж.Кулмамбетов ]]менен биргелешип жазылган)<br>
* «Авария» пьесасы <br>
* "Эрика Клаустун 13 кадамы" романы. <br>
 
 
==Ал тууралуу адабият==