'''Кребс цикли '''-''' '''— [[углеводдор|углеводдордун]], майлардын, амин к-талардын [[организм|организмде]] ажыроосунун натыйжасында клетка менен ткандардын ортосундагы зат алмашуунун негизинде аралык продукт катары уксус к-тасы пайда болот. Сутка аралыгында адам 400 ''г'' углевод пайдаланылса, андан 267 ''г ''уксус к-тасы, мындан башка 70 ''г'' май жана 100 ''г ''заттардан дагы'' 100 г''га жакын уксус к-тасы алынат. Бир суткада орточо эсеп менен адам организминде 367 ''г'' уксус к-тасы пайда болот уксус к-тасы эркин к-та катары эмес, кофермент түрүндө (CН3-CО-КоА) пайда болуп, андан ары көмр кычкыл газы жана сууга чейин ажыроосу К. ц-нин негизин түзөт. К. ц-нде козукулакуксус к-тасынын конденсация реакциясынын негизинде лимон к-тасы пайда болот. Козукулакуксус к-тасы [[организм|организмде]] аспарагин к-тасынын деаминдешүү реакциясынан кийин жана пирожүзүм к-тасынын карбоксилдешүүсүнөн (пирожүзүм к-тасына көмүр кычкыл газы кошулат) кийин пайда болот. Лимон к-тасынан кийин цис-аконит → изолимон → a –кетоглутарa–кетоглутар → янтарь → фумар → алма к-талары, андан кайра козукулакуксус к-тасы → лимон к-тасы …
Бул к-талардын бири-бирине айлануусу акыр аягында көмүр кычкыл газы жана суунун молекуласына чейин ажыраганча жүрө берет.
Line 7 ⟶ 8:
==Колдонулган адабияттар==
* [[Биология: Энциклопедиялык окуу куралы]]/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. -Б.:2004, ISBN 9967-14-002-4
