Гомер: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
Бот: макалаларды автоматтык импорттоо *** существующий текст перезаписан ***
1-сап:
'''Гомер''' ([[Англис тили|англ.]] Homer) — Байыркы грек адабиятындагы башкы "Илиада" жана "Одиссея" аттуу эки эпикалык поэманын авторуна байыркы гректер тарабынан берилген ысым. "Илиада" Троя согушундагы окуяларды чагылдырат. Анда грек мамлекеттеринин биримдиги тарабынан Троя шаары он жыл курчоого алынганы баяндалат. Чыгарма падыша Агамемнон менен согушкер Ахиллестин ортосундагы кармаштын акыркы жылындагы бир нече аптага созулган салгылашка басым жасайт. "Одиссея" болсо Троя кулагандан кийин Итаканын падышасы Одиссейдин үйүнө болгон сапарына токтолот.
'''Гомер''' – Байыркы Грекиянын легендарлуу эпикалык ырчысы (жомокчусу). Гомердин өмүрү жана чыгармачылыгы жөнүндө так маалыматтар жок. Антикалык уламыштарга таянсак, Гомер эл кыдырып эпос айткан сокур ырчы (рапсод) болгон; Гомердин мекени деп аталыш үчүн өз ара талашкан гректин жети шаарынын (Смирна, Хиос, Колофон, Саламин, Родос, Аргос, Афины) биринде туулган; биздин заманга чейинки 12–7-кылымдар аралыгында өмүр сүргөн. Адегенде көп сандаган эпостук чыгармаларга автор деп эсептелсе, кийинчерээк ага «Илиада» жана «Одиссея» деген поэмалардын авторлугу гана ыйгарылган. Гомердин жеке керт башы жана өмүрү, ошондой эле анын чыгармалары деп саналган «Илиада» менен «Одиссеянын» чыныгы автору ким экени, качан жаралганы, кантип калыпка салынганы жөнүндө талаш-тартыштар илимде Гомер маселеси деген татаал проблеманы туудурган. Ал проблема азыркыга чейин чечиле элек. Бирок ошол мезгилде Аристарх (биздин заманга чейинки 2–1-кылымдардагы Александрия илимпозу) Гомер «Илиаданы» жаш чагында, ал эми «Одиссеяны» улгайган кезинде чыгарган деген тыянакка келген. Бул эки дастан тууралуу карама-каршы пикирлер айтылган. Француз илимпозу д’Обиньяк, немис илимпоздору Ф. А. Вольф (1759–1824) жана К. Лакхман бул эки дастанды бир акын жазган деген пикирге каршы, ал эл оозунда айтылган ырлардын гана жыйындысы деп айтышкан. Гомердин бул улуу туундуларына айтылган пикирлерге Ф. Шиллер, В. Гёте, Г. Гегель ж. б. каршы чыгышкан. Вольфтун каталыгын талдап, жазуу жок доордо мындай чоң чыгарманы жаратууга мүмкүн эмес деген пикирди немец илимпозу В. Нич (1830) четке каккан. Гомердин «Илиадасы» кыргыз тилине которулган. Чыгармалары: Илиада. Ф., 1989.
 
[[Категория:Инсандар]]
Гомердин жашоосу тууралуу көптөгөн жазмалар байыркы классикалык доордо тараган. Эң кеңири жайылганы анын азыркы Түркиянын борбордук Анатолия жээктериндеги Иония жергесинен сокур акын болгонун белгилейт. Учурдагы илимий изилдөөлөр бул тарыхый маалыматтар тек гана уламыштар деп эсептешет.
==Колдонулган адабияттар==
 
* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055 -4
"Илиада" менен "Одиссея" ким тарабынан, качан жана кандай шарттарда жазылган деген "Гомердик суроо" ушул күнгө чейин талаш-талкуу жаратып келет. Жалпы жонунан алганда, заманбап илимий пикир эки топко бөлүнүп кетет. Биринчи топтогулар "Илиада" менен (кээ бирине ылайык) "Одиссеянын" көпчүлүгү бир акындын интеллектуалдык эмгеги деген гипотезаны жакташат. Башка топтогулар Гомердик поэмаларды көптөгөн кишилердин салымы менен кайра-кайра иштөөнүн натыйжасында жаралган эмгек деп эсептешет. Ал эми "Гомер" жалпы тарыхый маалыматтардын арасында эң көзгө урунган жүз болуп саналат. Жалпысынан алып караганда ыр саптары биздин заманга чейин болжолдуу түрдө 8-кылымдын аягында же 7-кылымдын башында жазылган деп кабыл алынган көз караш бар. Поэмалар эпикалык грек тили катары да таанымал болгон гомердик грек тилинде жазылган. Бул тил ар кайсы кылымдардагы иониялык жана эолиялык диалекттердин өзгөчөлүктөрүнүн аралашмасынан куралган адабий тил болуп саналат; басымдуу түрдө Чыгыш Иония тили таасир эткен. Көпчүлүк изилдөөчүлөр ыр саптары алгач оозеки түрдө айтылган деп ишенишет.
'''''Калың текст''''' _Гомер абдан акылдуу жана таланттуу адамдардын бири болгон экен! Гомер жонундо азыркы мектеп курагындагы балдар окуп уйронуудо!_ ЖАНЫБЕРДИЕВА МЕДИНА 6КЛ
 
Байыркы доордон ушул күнгө чейин Гомердин эпикалык чыгармалары адабият, музыка, көркөм өнөр жана тасмалардын жаралышына дем берип, Батыш цивилизациясына зор таасир тийгизген. Гомердин эпостору байыркы грек маданияты менен билим берүүсүнө эбегейсиз зор таасирие берген; Платон үчүн Гомер жөн гана "Грецияны окуткан" бир киши — en Hellada pepaideuken болгон.
 
== Өмүр таржымалы ==
 
== Чыгармалары ==
 
== Шилтемелер ==
[[Категория:АКШ жазуучулары]]
[[Категория:Жазуучулар]]
[[Категория:ИнсандарАвторлор]]
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Гомер" булагынан алынды