Меконг: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
Бот: автоматизированный импорт статей
 
map + picture + links
1-сап:
[[Файл:Mekong River watershed.png|thumb|Меконг.]]
'''Меконг''' - Индикытай жарым аралындагы ири дарыя. Кытай, Лаос, Камбоджа, Вьетнамдагы аймактары (айрым жеринде Лаостун Мьянма жана Таиланд менен болгон чек арасы) аркылуу агат. Узундугу 4500 кмдей, алабынын аянты 810 миң км<sup>2</sup>. Тибет тайпак тоосундагы (Тангла кырка тоосунан) башталып, Сина-Тибет тоосунун терең капчыгайлары, Юньнань тайпак тоосу, Чыонгшон тоосунун батыш тармактары, Камбожа түздүгү аркылуу агып, түштүк Кытай деңизине куярда саздуу дельтаны (аянты 70 миң км<sup>2</sup>че) пайда кылат. Негизги куймалары: Мун, Тонлесап (оң), У, Тхэн, Сан (сол). Негизинен жамгыр, жогорку агымында ошондой эле кар, бир аз мөңгү сууларынан куралат. Жай-күз мезгилдеринде суусу кирип, деңгээли 10–15 мге чейин көтөрүлөт. Агымын жөнгө салууда Тонлесап көлүнүн мааниси зор. Нугу шаркыратмалуу (Кон ж. б.), босоголуу. Орточо чыгымы Пномпень шаары тушта 13,2 миң м3/сек, айрым жылдары 67 миң м3/секга чейин жетет. Жылына орто эсеп менен 1,5 км3 шиленди агызып келет. Төмөнкү агымында сугатка пайдаланылат. Өрөөнүн суу жайпап жаткандыктан, анда шалы өстүрүлөт. Суу-энергетикалык ресурсу өтө зор (75 млн кВт чамасында). 700 км, суу киргенде 1600 км аралыкка (Вьентьянга) чейин кеме жүрөт; деңиз кемелери 350 кмге (Пномпенге) чейин жетет. Боюнда Луангпрабанг, Вьентьян (Лаос), Пномпень шаары (Камбоджа) жайгашкан.
[[Файл:Mekong river, Thai-Laos Border.jpg|thumb|Меконг ([[Лаос]]-[[Тайланд‎]]).]]
[[Категория:География]]
'''Меконг''' - [[Индикытай]] жарым аралындагы ири дарыя. [[Кытай]], [[Лаос]], [[Камбожа]], [[Вьетнам|Вьетнамдагы]] аймактары (айрым жеринде Лаостун Мьянма жана Таиланд менен болгон чек арасы) аркылуу агат. Узундугу 4500 кмдей, алабынын аянты 810 миң км<sup>2</sup>. [[Тибет тайпак тоосу|Тибет тайпак тоосундагы]] (Тангла кырка тоосунан) башталып, Сина-Тибет тоосунун терең капчыгайлары, Юньнань тайпак тоосу, Чыонгшон тоосунун батыш тармактары, Камбожа түздүгү аркылуу агып, түштүк Кытай деңизине куярда саздуу дельтаны (аянты 70 миң км<sup>2</sup>че) пайда кылат.
 
'''Меконг''' - Индикытай жарым аралындагы ири дарыя. Кытай, Лаос, Камбоджа, Вьетнамдагы аймактары (айрым жеринде Лаостун Мьянма жана Таиланд менен болгон чек арасы) аркылуу агат. Узундугу 4500 кмдей, алабынын аянты 810 миң км<sup>2</sup>. Тибет тайпак тоосундагы (Тангла кырка тоосунан) башталып, Сина-Тибет тоосунун терең капчыгайлары, Юньнань тайпак тоосу, Чыонгшон тоосунун батыш тармактары, Камбожа түздүгү аркылуу агып, түштүк Кытай деңизине куярда саздуу дельтаны (аянты 70 миң км<sup>2</sup>че) пайда кылат. Негизги куймалары: Мун, Тонлесап (оң), У, Тхэн, Сан (сол). Негизинен жамгыр, жогорку агымында ошондой эле кар, бир аз мөңгү сууларынан куралат. Жай-күз мезгилдеринде суусу кирип, деңгээли 10–15 мге чейин көтөрүлөт. Агымын жөнгө салууда Тонлесап көлүнүн мааниси зор. Нугу шаркыратмалуу (Кон ж. б.), босоголуу. Орточо чыгымы Пномпень шаары тушта 13,2 миң м3м<sup>3</sup>/сек, айрым жылдары 67 миң м3м<sup>3</sup>/секга чейин жетет. Жылына орто эсеп менен 1,5 км3км<sup>3</sup> шиленди агызып келет. Төмөнкү агымында сугатка пайдаланылат. Өрөөнүн суу жайпап жаткандыктан, анда шалы өстүрүлөт. Суу-энергетикалык ресурсу өтө зор (75 млн кВт чамасында). 700 км, суу киргенде 1600 км аралыкка (Вьентьянга) чейин кеме жүрөт; деңиз кемелери 350 кмге (Пномпенге) чейин жетет. Боюнда Луангпрабанг, Вьентьян (Лаос), Пномпень шаары (Камбоджа) жайгашкан.
 
==Колдонулган адабияттар==
* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 5-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. илл. ISBN 978 9967-14-111 -7
 
[[Категория:КЭР дарыялары‎]]
[[Категория:ГеографияЛаос]]
[[Категория:Камбожа]]
[[Категория:Вьетнам]]
[[Категория:Тайланд‎]]
[[Категория:Дарыялар‎]]
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Меконг" булагынан алынды