12 Январь (Үчтүн айы): нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
окуя кошулду
No edit summary
 
1-сап:
{{Январь календары}}
12-январь - [[Григорий календарыжылсанагы]] боюнча жылдын 12-күнү, жылдын аягына чейин 353 (толук жылда 365) күн бар.
 
== Майрамдар ==
 
=== Кесиптик ===
 
* {{Өлкө желеги|Орусия}} - Орусиянын прокуратура кызматкерлеринин күнү.
 
== Окуялар ==
==={{Кыргызстан желеги}} '''[[Кыргызстан|Кыргызстанда]]'''===
 
* [[1853-жылы]] Кыргыздын— кыргыздын бугу уруусунун империя курамына алыныш маселесине байланыштуу Батыш Сибирь генерал-губернатору Орусиянын Тышкы иштер министрлигинен көрсөтмө алган.
* [[1854-жылы]] Император— император ысык-көлдүк кыргыздарга букаралык ыйгарууну жактырып, Батыш Сибирь генерал-губернаторуна алардан шерт алып, империя курамына киргизүү маселеси жүктөлгөн.
 
===[[File:Rotating earth (large).gif|{{{1|22px}}}|]] '''[[Дүйнө өлкөлөрү|Дүйнөдө]]'''===
 
* 29-жылы Рим сенатынын чечимине ылайык, жүз жылдан ашык уланган жарандык согуштун урматына Римдеги Янус храмынын эшиктери бекитилген. Рим форумунда жайгашкан Янус храмынын эки эшиги болгон. Согуш башталганда эшиктер ачылып, согуш бүткөндө Рим мамлекетинде бейпилдик орноду деген ишарат менен эшиктер бекитилген.
* 29 б.з.ч. — жүз жылдан ашык уланган жарандык согуштун урматына Римдеги Янус храмынын эшиктери бекитилген.
* 1722-жылы Пётр I мамлеттик жаңы орган – прокуратураны негиздеген. Орусиянын биринчи башкы прокурордугуна Павел Иванович Ягужинский дайындалган. Ушундан улам Орусияда 1996-жылдан бери 12-январь прокуратура кызматкерлеринин күнү катары белгиленип келет.
* [[1722]] — Пётр I мамлеттик жаңы орган – прокуратураны негиздеген.
* [[1755-жылы]] Императрица Елизавета Петровнанын жарлыгына ылайык Орусиядагы биринчи жогорку окуу жайы эсептелген - Москва университети негизделген.
* [[1899-жылы]] — Петербург менен Москва шаарларын бириктирген телефон байланыш түзүлгөн.
* [[1913-жылы]] — [[Сталин, Иосиф Виссарионович|Иосиф Жугашвили]] биринчи жолу Сталин деп кол койгон.
* [[1970]] — Boeing 747 Jumbo реактивдүү учагы алгачкы жолу сыноодон ийгиликтүү өтүп, [[Нью-Йорк|Нью-Йорктон]] [[Лондон|Лондонго]] учуп келип конгон.
* [[1999-жылы]] Бийликтен— бийликтен четтетилген [[Мали|Мали Республикасынын]] Президенти Муса Траоре жана анын жубайы ири суммадагы каражатты уурдап алгандыгы үчүн өлүм жазасына буюрулган.
* [[2009-жылы]] — [[Индонезия|Индонезиянын]] Сулавеси аралынын жээгине жакын “Тератей Прима” парому чөгүп, 200дөн ашуун адам каза болгон.
* [[2010-жылы]] — [[Гаити|Гаитиде]] жер титирөө болуп, 222 570 кишинин өмүрүн алып кеткен. 311 000 адам ар кандай жаракат алып, 869 киши белгисиз жоголгон. Материалдык чыгым 7 миллиарддан ашуун долларды түзгөн.
== Төрөлгөндөр ==
 
==={{Кыргызстан желеги}} '''[[Кыргызстан|Кыргызстанда]]'''===
* [[1580]] — [[Ян Баптиста ван Гельмонт]], бельгиялык химик, врач, физиолог, “газ” деген сөздүн ойлоп табуучусу.
* 1941-жылы [[Ырчы]] жана обончу [[Абдыкадыров, Рысбай|Рыспай Абдыкадыров]] төрөлгөн.
* [[1628]] — [[Шарль Перро]], француз жомокчусу (“Өтүкчөн мышык”, “Күлчү кыз”, “Көк сакал” ж.б.).
* 1941-жылы Режиссёр [[Шамшиев, Болотбек Төлөнович|Болот Шамшиев]] төрөлгөн.
* [[1876]] — [[Жек Лондон]], америкалык жазуучу.
* 1956-жылы Актёр, режиссёр [[Сооронбаев, Замирбек|Замирбек Сооронбаев]] төрөлгөн.
* [[1912-жылы]] — [[СССРКунаев Динмухамед Ахмедович|СоветтикДинмухамед Кунаев]], советтик мамлекеттик жана коомдук ишмер, Казакстан Компартиясынын Борбордук комитетинин биринчи катчысы Динмухамед Кунаев Верный шаарында туулган.
* 1968-жылы [[Кыргызстан|КРнын]] Эмгек сиңирген артисти [[Айчүрөк Иманалиева]] төрөлгөн.
* [[1936]] — [[Раймонд Паулс]], латвиялык композитор.
===[[File:Rotating earth (large).gif|{{{1|22px}}}|]] '''[[Дүйнө өлкөлөрү|Дүйнөдө]]'''===
* [[1941]]
* 1580-жылы “Газ” деген сөздүн ойлоп табуучусу, бельгиялык химик, врач Ян Баптиста ван Гельмонт туулуп, 1644-жылы 30-декабрда 65 жашында каза болгон.
* 1941-жылы [[Ырчы]] жана обончу* [[Абдыкадыров, Рысбай|Рыспай Абдыкадыров]], төрөлгөнырчы жана обончу.
* 1628-жылы [[Франция|Француз]] жомокчусу (“Өтүкчөн мышык”, “Күлчү кыз”, “Көк сакал”) Шарль Перро туулуп, 1703-жылы 16-майда 75 жашында [[Париж|Парижде]] көз жумган.
* 1941-жылы Режиссёр* [[Шамшиев, Болотбек Төлөнович|Болот Шамшиев]], төрөлгөнрежиссёр.
* 1876-жылы [[АКШ|мерикалык]] жазуучу Жек Лондон туулган.
* [[1949]] — [[Харуки Мураками]], жапон жазуучусу жана котормочусу.
* 1912-жылы [[СССР|Советтик]] мамлекеттик жана коомдук ишмер, Казакстан Компартиясынын Борбордук комитетинин биринчи катчысы Динмухамед Кунаев Верный шаарында туулган.
* [[1956-жылы]] Актёр, режиссёр [[Сооронбаев, Замирбек|Замирбек Сооронбаев]], төрөлгөнактёр, режиссёр.
* 1936-жылы [[Латвия|Латвиялык]] композитор Раймонд Паулс туулган.
* [[1968]] — [[Айчүрөк Иманалиева]], КРнын Эмгек сиңирген артисти.
* [[1985]] — Идирис Айтбаев, төкмө акын.
* [[1986]] — [[Злата Огневич]], украиналык ырчы, «[[Еврокөрүнүү ыр сынагы 2013|Еврокөрүнүү-2013]]» катышуучусу.
 
== Каза болгондор ==
 
==={{Кыргызстан желеги}} '''[[Кыргызстан|Кыргызстанда]]'''===
* [[1949]] - [[Муратаалы Күрөңкөй уулу]], Кыргыз Эл артисти
 
===[[File:Rotating earth (large).gif|{{{1|22px}}}|]] '''[[Дүйнө өлкөлөрү|Дүйнөдө]]'''===
* [[1976-жылы]] Англиялык жазуучу [[Агата Кристи]], көзанглиялык жумганжазуучу.
* [[1997-жылы]] Америкалык— [[Чарльз Хаггинс]], америкалык онколог жана физиолог Чарльз Хаггинс көз жумган.