Үңкүр: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м Chaoborus moved page Үңкүрлөр to Үңкүр
+ links
1-сап:
[[Файл:Conchi Ingresso.jpg|thumb|Үңкүр.]]
'''ҮңкүрлөрҮңкүр''' - жер кыртышынын үстүнкү катмарындагы ири көңдөйлөр.
Жер бетине бир же бир нече тешик (Үңкүрлөрдүн оозу) аркылуу чыгат. Негизинен сууда жеңил эрүүчү тоо тектердин (акиташ теги, доломит, [[гипс]] ж. б.) жуулуп кетишинен пайда болот. Ири Үңкүрлөр карст үңкүрлөрү деп аталат. Айрымдарынын көңдөйлөрү көп айрыктарга бөлүнүп, жалпы узундугу ондогон кмге жетет. [[Карст]] Үңкүрлөрүндө кооз стпалакmum жана сталагмипг, агын суулар, көлдөр кездешет. Муз кристаллдары менен мамычалары кездешкен Үңкүрлөр - муз үңкүрлөрү деп аталат (мис., Урал өндүрүндөгү Кунгур Үңкүрлөрү ж. б.).
Дүйнөдөгү эң ири Үңкүрлөр: Флинт - [[Мамонт үңкүрү|Мамонт]] (АКШ) узундугу 587 км; Хёллох (Швецария) 135 км; Оптимисттик (Украина) 157 км ж. б. [[Кыргызстан|Кыргызстандын]] ири Үңкүрлөрүнө Канигут ([[Баткен облусу|Баткен облусунда]], жалпы узундугу 3200 м), Победный, [[Чилустун үңкүрү|Чил-Устун]], Чилмайрам ж. б. кирет. Көптөгөн Үңкүрлөрдү палеолит доорунан баштап адамдар пайдаланып (тургун жай ж. б.) келген. Үңкүрлөр - спелеология жана археологиянын негизги изилдөө объектиси.
 
==Колдонулган адабияттар==
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Үңкүр" булагынан алынды