Омор Султанов: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м Бот: кош багыттаманы жоюу → Султанов Омор Белги: Redirect target changed |
Removed redirect to Султанов Омор Белги: Removed redirect |
||
1-сап:
[[Файл:Stamps of Kyrgyzstan, 2007-SG 369d.jpg|right|280px]]
'''Омор Султанов''' - кыргыз акын, жазуучу, киносценарист жана коомдук ишмер Омор Султанов Жети-Өгүз районунун Тосор айылында 1935-жылы 6-ноябрда туулган.
== Өмүр таржымалы ==
Омор Султанов - азыркы кыргыз акындарынын бири. ХХ кылымдын соңундагы [[кыргыз]] поэзиясындагы жаңы агымдын өкүлү болгон. [[Кыргыз Республикасынын Улуттук жазуучулар союзу|Кыргызстан Жазуучулар Биримдигинин]] төрагасы (2007-2009) болуп да иштеген. "[[Жаңы Ала-Тоо (журнал)|Жаңы Ала-Тоо]]" журналын негиздегендердин бири (2009). Бир нече ырлар жыйнагын жарыялаган.
1959-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факуль-тетин бүтүрүп, [[Ала-Тоо (журнал)|«Ала-Тоо» журналында]] эмгек жолун баштаган. 1971-жылы Кыргызстан Жазуучулар союзунун башкармасынын 2-катчысы, СССР Жазуучулар союзунун текшерүү комиссиясынын мүчөсү, [[Алыкул Осмонов]] атындагы адабий бирикменин жетекчиси болгон. 1980–1986-жж. кайрадан Кыргыз Жазуучулар союзунун катчысы болуп, Кыргызстан коммунисттеринин XIII съездинде Борбордук Комитеттин мүчөлүгүнө шайланган.
Омор Султановдун чыгармалары, макалалары 1953-жылдан баштап жа-рык көрө баштаган. Биринчи ырлар жыйнагы «Тоо күндөрү» деген ат менен 1961-жылы жарык көргөн. «Кыргызфильм» киностудиясы тарабынан эк-рандаштырылган «Төкмө», «Жазуучу», «Ак куулар конгон айдың көл» ж.б. даректүү жана көркөм фильмдердин сценарийлерин жазган.
Кыргыз прозасында мурда болбогон курч окуялуу жанрдагы «Пираты поневоле», «Остров дракона», «Таинственный всадник», «Вести с того света» деген романдардын сериясын орус тилинде жазып, (немец жазуучусу Лео Герман менен бирдикте) жарыкка чыгарган.
О. Султановдун чыгармалары орус, англис, немец, испан, француз, мон-гол, поляк, украин, венгер, словак, чех ж. б. тилдерге которулган. Ал А.Пушкин, М.Лермонтов, Бартольд Брехт, Пабло Неруда, Габриела Мист-раль, В.Маяковский, Н.Хикмет, К.Кулиев, Р.Гамзатов, И.Драч, Э.Межелайтис ж.б. акындардын чыгармаларын кыргыз тилине которгон.
1986-жылы Эл аралык Ысык-Көлдү коргоо фондун түзгөн жана анын президенти. Кыргызстандын чет өлкөлөр менен байланыш союздарынын вице-президенти, Кыргызстан-Тажик достук коомунун президенти, Моск-вадагы Эл аралык Жазуучулар союзунун тең төрагасы болуп шайланган. 2007-жылдан Кыргыз улуттук Жазуучулар союзунун төрагасы.
1985-жылы Кыргыз ССРинин Жогорку Советинин Ардак грамотасы, 1992-жылы «Кыргыз Республикасынын Эл акыны» ардак наамы, 1995-жылы «Манас» эпосуна миң жыл медалы берилген. Эл аралык «Руханият» сыйлыгынын ээси, [[«Манас» ордени]], Казакстандын Президентинин Жарлы-гы менен «Астана» аттуу Алтын медаль менен сыйланган. 2007-жылы Же-невадагы Бүткүл дүйнөлүк интеллектуалдык менчик уюмунун Алтын медалына татыктуу болгон. 2008-жылы Россиянын Ломоносов атындагы, [[Достук Ордени (Орусия)|Достук ордендери]] менен сыйланып, Россиянын коомдук тартипти сактоо жана коргонуу академиясынын академиги болгон.
1978-жылы Норильск, 1979-жылы Южно-Сахалинск, 1977-жылы Киров шаарларынын, 1989-жылы АКШнын Түндүк Каролина штатынын борбору Шарлотта шаарынын жана Астана шаарынын ардактуу жараны.
==Жарык көргөн китептери==
===== Кыргыз тилинде =====
* Тоо күндөрү: Ырлар жыйнагы. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1961. – 92 б.
* Жылдыздуу түндөр: Ырлар. – Ф.: Кыргызстан, 1965. – 115 б.
* Ак жол, көк асман: Повесть. – Ф.: Кыргызстан, 1967. – 224 б.
* Отузунчу станция: Ырлар. – Ф.: Мектеп, 1968. – 87 б.
* Аэропанорама: Ырлар жана поэма. – Ф.: Кыргызстан, 1970. – 103 б.
* Улуу дайра: Очерк, аңгеме, повесттер. – Ф.: Мектеп, 1972. – 295 б.
* Көз ирмем: Ырлар жана поэмалар. – Ф.: Кыргызстан, 1975. – 128 б.
* Аралдар арасында: Ырлар жана поэмалар. – Ф.: Кыргызстан, 1976. – 155 б.
* Мухитке жол: Сапар баяны. – Ф.: Мектеп, 1977. – 90 б.
* Дүйнө: Ырлар. – Ф.: Кыргызстан, 1979. – 72 б.
* Чарчоонун жүзүнчү ыры: Ырлар, поэмалар. – Ф.: Кыргызстан, 1982. – 288 б.
* Адамдын турмушу: Роман жана ырлар. – Ф.: Кыргызстан, 1986. – 172 б.
* Ашуу төр. Ырлар, поэмалар. – Б.: Бийиктик, 2003.
* Жан берели сүйүүгө: Роман, поэмалар, ырлар. – Б., 2003.
===== Орус тилинде =====
* Всегда со мной: Стихи и поэмы. – Ф.: Кыргызстан, 1971. – 108 с.
* Белая дорога, синее небо: Повесть. – Ф.: Кыргызстан, 1972. – 400 с.
* На ветрах Иссык-Куля: Стихи и поэмы. – М.: Сов. Писатель. – 1973. – 111 с.
* Дорога к океану: Путевая книга. – Ф.: Мектеп, 1979. – 76 с.
* Утро на перевале: Стихи и поэма. – М.: Сов. Писатель, 1979. – 87 с.
* Песни усталости: Стихи, поэма. – Ф.: Кыргызстан, 1984. – 118 с.
* Предназаначение. – М.: Гослит, 1986. – 311 с.
* Суть: Стихи, поэмы. – М.: Сов. писатель, 1987. – 127 с.
* Пираты поневоле. – Б.: Шам, 1998. – 256 с.
* Остров Дракона. – Б.: Шам, 1998. – 262 с.
* Таинственный всадник. – Б.: Шам, 2002. – 265 с.
* Весть с того света. – Б.: Шам, 2006. – 270 с.
== Котормолору ==
* Г. Мистраль. Сен сүйгөн ыр. – Ф.: Кыргызстан, 1987.
* Лермонтов Ю. Тандалган ырлар. – Ф.: Кыргызстан, 1986.
* Лермонтов Ю. Азреил. – Ф.: Адабият, 1987.
[[Категория:Арип боюнча инсандар]]
[[Категория:Арип боюнча жазуучулар]]
| |||