Саспаев Аман: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м Робот: изменение Категория:Персоналия на Категория:Инсандар |
Mark.ukwia (талкуу | салымы) No edit summary Белгилер: мобилдик түзмөктөн түзөтүү мобилдик көрүнүш режиминде түзөтүү |
||
1-сап:
'''Саспаев Аман''' - жазуучу.<br><br>
Аман Саспаев [[Түп району]]ндагы Кең-Суу айылында 1929-жылы 15-октябрда жарык көргөн. Атасы Саспа Кең-Суудагы айтылуу аңчы, дарымчы, ага карабастан ошол кездердеги большевиктерден болгон. 1930-жылдары Саспа каза болгондон кийин, энеси Бүбүгалий эки баласын ( Аман жана эжеси Жүрсүн) алып төркүндөрүнө кетет. Төркүнү болсо айтылуу сан жылкылуу Сарыбай байдын небереси болот. 1930-жылдардагы коллективдештирүү мезгилинде Аман Саспаевдин энеси да бай-манаптын тукуму эсептелип, жаңы уюштурулуп жаткан колхозго алынбайт... Материалдык жашоо шарты начарлап, ачарчылык боло баштайт. Кытайга мурда качып кеткен туугандардын үндөөсү менен 1933-жылы Аман Саспаевдин үй-бүлөсү дагы кытайга жөө-жалаңдап өтүп кетет. Бирок, тилекке каршы, Кытай жергесине баргандан кийин да үй-бүлөнү бакыт-таалай күтүп түрбайт.<br><br>
1937-жылы Кытайдын Тогуз-Торо уездине караштуу Моюн-Күзөр айылындагы уйгур мектептен сабатын
Эмгек жолун 1945–1947-жж. Текес уездинин бир мекемесинде катчы, <br>▼
1947–1949-жж. «Инкилаби шаркий Туркестан» гезитинде Текес, Мунгул-Күрөө уездери боюнча атайын кабарчы болуп иштеген. <br>▼
1948-жылы жайында энеси Бүбүгалий күтүлбөгөн жерден каза болот. Жаш Аман үчүн бул оор сокку болуп, азыр үй-бүлө менен турган жерде жашоонун кызыкчылыгын жоюп койгонсуйт. Болочоктогу жазуучу кайдадыр бир жакка кеткиси келет. Баарынан да окуп, билим алсам деген ички тилек жан жеген дарт, жай алдырбаган эңсөөгө айланат. Акыры жашы жыйырмага чамалап калганда, Кулжа шаарына барып келем деген шылтоо менен таякесинин күрөң жоргосун сурап минет да, тобокелге бел байлап Кулжа шаарын көздөй жөнөп кетет. Кудалаштырып жаткан он алты жашар келечек колуктусун, иштеп жүргөн кызматын, колун караган үй-бүлөсүн "жерге уруп" баса берет. Бул Амандын өмүрүндөгү биринчи булкунуп чыгуусу болот. Акыры бир күнү ушундай иштегенинде гана жаны жай табаарын билет. <br><br>
▲
1949–1952-жж. Кулжа шаарындагы «Билим юрти» деген окуу жайына кирип, аны бүткөн соң ошол окуу жайында мугалим болуп иштей баштаган.<br>
1952–1956-жылдары [[Пекин]]деги Борбордук Улуттар Институтуна өтүп кытай тилиндеги филология факультетинде окуган.<br>
1956-жылы Үрүмчүгө келип, «Эл басмасынын» кыргыз секторунда редактор, жооптуу сектор башчысы болуп эмгектенген.<br>
1962-жылы Ата Мекенине кайтып келген соң, 1966-жылга чейин туулган айылы «Санташ» совхозунда жумушчу, тракторист болуп эмгектенген.<br>
1967–1988-жж. Кыргызстан Жазуучулар союзунун Ысык-Көл облусу боюнча адабий кеңешчи болуп иштеп, <br>
1971–1973-жж. [[Москва]]дагы М.Горький атындагы адабий институтунун Жогорку адабий курсунан окуган.<br><br>
'''Чыгармачылык ишмердиги'''<br>
Аман Саспаевдин чыгармачылык ишмердиги 1947-жылдары башталып, казак тилинде ырлар, уйгур тилинде прозалык чыгармаларын жазып, мезгилдүү басылмаларда жарыялап турган. 1966-жылы туңгуч аңгемелер жыйнагы «Гүлкайыр» деген ат менен «Кыргызстан» басмасынан жарык көргөн.<br>
А.Саспаев 1967-жылдан СССР Жазуучулар союзунун мүчөсү. Жазуучунун айрым аңгемелери орус, француз, кытай, латыш, татар, башкыр, казак, уйгур, каракалпак тилдерине которулган. Ал чыгармаларын уйгур, казак тилдеринде да эркин
Автор узак жылдар бою Кытай тилин изилдеп жүрүп, 55 миң сөздү камтыган 91 басма табак көлөмүндөгү '''«Кытайча-кыргызча сөздүк»''' түзүп, 2003-жылы Кыргыз Мамлекеттүүлүгүнүн 2200 жылдыгына карата жарыкка чыгарган.<br><br>
А.Саспаев Кыргыз Республикасынын Ардак грамотасы менен сыйланып, 1994-жылы «Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмер» деген ардак наам берилген.
Жазуучу, публицист Аман Саспаев 86 жаш курагында, 15-июнда 2015 жылы көз жумган.<br><br>
'''ЖАРЫК КӨРГӨН КИТЕПТЕРИ'''
Line 48 ⟶ 55:
'''Кытай адабиятынан сабат:''' Лекциялар жыйнагы. – Каракол: ЫМУ басмасы, 2004. – 32 б.
'''Татым туз:'''
-Б.: Бийиктик, 2010. - 392 б.
'''Шашкедеги кара туман:'''
Афтобиографиялык роман. - Б.: Турар, 2012. - 388 б.
''Орус тилинде''
| |||