Усундар: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
Кайра 192366 жокко 217.29.19.87 (сюзюу) Белги: Жокко чыгаруу |
No edit summary |
||
1-сап:
{{Кыргызстан тарыхы}}
'''Жети-Суу''' жөнүндөгү эң байыркы маалыматтарды биз кытай даректеринен табабыз; андан кыйла эрте грек жана рим жазуучуларынан биз Сыр- Дарыянын ары жагындагы, ар биринин жашаган жери аныкталбаган элдердин аталыштарын гана табабыз.
Усундардын конуштары негизинен Жети-Суунун талаа-түздүктүү бөлүгүн ээлегендиктен кытайлар алардын жерлерин текши жана чөптүү дешет; ошондой эле өлкөнүн климаты суук жана жаанчыл экендиги айтылат. Тоолору ийне жалбырактуу дарактарга чулганган. Элинин саны 120 000 түтүн, же 630 000 жан деп аныкталат; усундар аскерге бир эле учурда 188 800 адам чыгара алышкан. Борбору, же туурасы, усундардын башкы ордосу Чигу, кыязы, Ысык- Көлдүн түштүк-чыгыш жээгинде болгон, анткени кытайлар аны Ак-Суудан түндүк-батышка, Фергананын борборунан 2000 ли түндүк-чыгышка жана каңгүй ээликтеринин чектеринен 5000 ли аралыкка жайгаштырышат. Чигу шаары б.з. VII кылымындагы кытай маршруттарында Бедел ашуусунан болгону 50 ли аралыкта турат деп эскерилет; бирок бул маршрут негизинен абдан кумөндүү жана кандайдыр бир синолог тарабынан жаңы изилдөөнү талап кылат. Аристов мырзанын Чигу Кызыл-Суунун дал жээгинде болгон деген ынандыруусу эмнеге негизделгенин биз билбейбиз. Башка жагынан алганда, Аристов мырзанын усундар сыяктуу көчмөн элдердин курулуштарынын издерин азыркы учурда издөө эч пайдасыз деген пикирине макул болбой коюуга болбойт. Ошондой эле, айрым учурларда азыр да айтыла калып жүргөндөй, Ысык-Көлдүн жээктеринде же түбүндө сакталып калган байыркы эстеликтердин бардыгын усундарга таңуулоого эч негиз жок. Биз усундардын аты да эбак жок болуп кеткен мезгилде Ысык-Көлдө шаарлар жана чептер болгондугун көрөбүз.
|