Нильс Бор: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
Full Kyrgyz page
1-сап:
{{mergeto|Бор Нилъс Хенрик Давид}}
[[Файл:Niels Bohr.jpg|thumb|Нильс Бор (1922).]]
'''Нильс Хенрик Давид Бор''' (7. 10. 1885, [[Копенгаген]] 18. 11. 1962, ошол эле жер) [[Дания|даниялык]]лык физик,физиги. Атомдун биринчи квант теориясын түзгөн жана кванттык механиканын негизин иштеп чыгууга катышкан. [[Нобель сыйлыгы|"Нобель" сыйлыгынын]] лауреаты (1922). Атомдун биринчи квант теориясын түзгөн жана [[Кванттык механика|кванттык механиканын]] негизин иштеп чыгууга катышкан. Бор атом ядросунун жана ядролук реакция теориясынын өсүшүнө чоң салым киргизген.
 
[[1908]]-ж. [[Копенгаген Университети|Копенгаген университетин]] бүтүп, бул жерде өзүнүн биринчи илимий иши суюктуктун термелүүсүн жана металлдын классикалык электрон теориясын изилдөөнү жүргүзгөн. 1916-ж. Копенгагенде теориялык физика[[Физика|физикалык]] кафедрасынын башчысы, 1920-жылдан өмүрүнүн аягына чейин ошол шаарда өзү уюштурган Теориялык физика[[Физика|физикалык]] институтун жетектеген болгон. Фашизмге Каршылык көрсөтүү уюму [[1943]]-ж. Борду Даниядан Швецияга, андан АКШга жөнөткөн, атом куралынын колдонулушуна каршы күрөшкө кошулган. Ал жерде Бор атом бомбасын жасоого катышкан. Согуштан кийин Данияга келип, атом куралынын колдонулушуна каршы күрөшкөн. Ал 1913-ж. атом теориясын иштеп чыгып, классикалык электрдинамиканынэлектродинами-канын закондору менен түшүндүрүүгө мүмкүн болбогон атомдун планеталык структурасын түшүндүрүү аракетинде өзүнүн постулаттарын түзгөн. Ядролук реакциянынреакцияныя жүрүүболуп өтүү мүнөзүн аныктап, 1939-ж. Ж. А. УплерУилер менен бирдикте ядронун бөлүнүү теориясын өркүндөткөн. Бор физиктердин чоң мектебин түзүп, бүткүлбүт дүйнөлүкдүйнөдөгү физиктерфизиктердин байланышын өнүктүргөн. [[СССР|СССРге]] бир нече жолу келген. Бор чет өлкөлөрдүн илимий коомдорунун жана СССР ИАнын чет өлкөлүк мүчөсү (1929). Нобель сыйл. лауреаты (1922).<br>
Эмгектери: Прохожденпе атомных частиц через вещество. М., 1950; Атомная физика и человеческое познание. М., 1962.
 
== Байланыштуу макалалар ==
Line 9 ⟶ 10:
 
== Колдонулган адабияттар ==
* [[Кыргыз Совет Энциклопедиясы]]. Башкы редактор А. Табалдиев. -Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1976. Том 1. А - Бюулук -608 б.
* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055-4
 
Line 17 ⟶ 19:
[[Категория:Туулгандар 1885-жылы]]
[[Категория:Өлгөндөр 1962-жылы]]
[[Категория:Инсандар]]
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Нильс_Бор" булагынан алынды