Мальта: нускалардын айырмасы

==Архитектура жана сүрөт искусствосу==

11–15-кылымдын аягындагы Мальтанын орто кылымдык маданият сицилия-норман салттарынын жаңырыгын кармап турат. Жарым-жартылай роман-готика стилиндеги чептер (Валеттеги Сант-Анжело чебинин бүтүн бөлүгү), сарайлар сакталып калган, 16–18-кылымдын аягында күчтүү фортификациялык курулуштар (бастиондор, равелиндер, дозордук мунаралар; Гоцо аралындагы Викториядагы чеп, Чиркеуа портуна жакын турган кызыл мунара, 1648) салынган. Шаарлардын үзгүлтүксүз курулушу (Мдина; Валетта жана анын четки райондору) Соңку Кайра жаралуу жана барокко духундагы туташ ансамблдерди түзөт. 18-кылымдын аягында Ж. Боничи, С. Иттар архитектурага классикалык формасын киргизишкен. Мальтанын живописиндеги Ренессанс принциптери 15–16-кылымдын аягында Антонелло де Мессинанын жолун улантуучулар тарабына алынып келинген. Көркөм сүрөт жана жасалга-колдонмо искусствонун (картиналар, дубалдагы сүрөттөр, жасалга скульптура, гобелендер) өнүгүшүнө 16–17-кылымда М. П. д’Алессио (Мальта орденинин гроссмейстер сарайындагы сүрөт жана Валеттеги чиркөө алтарлары) ж. б., анын шакирттери П. Новелли, М. Минитти ж. б.) олуттуу салым кошушкан. Британ үстөмдүк доорунда (1800–1964) форттор тургузулуп (Ыйык Леонарддын, 1872, ж. б.), соңку классицизм жана неоклассицизм, неоромантика, неоготика стилиндеги имараттар курулган. Көз каранды эместик орногондон кийин улуттук көр­көм маданият ургаалдуу өнүгө баштайт. Архитектор Р. Ингланд зодчествого (курулуш стилине) жергиликтүү салттуу өзгөчөлүктөрдү киргизет. 20-кылымдын 2-жарымында «Азыркы искусствонун тобу» бирикмесинин сүрөтчүлөрү иштерин улантат. Аларга Ж. Каллейя, Ж. Прека, А. Инглойт, Э. Кремона, Э. Барфет, Ф. Портелли, А. Камиллери кошулат. Мальтада оймолоп жасаган эмеректер, алтын, күмүш жасалга буюмдары жүндөн токулган түймө-сокмо кийимдер өндүрүшү иштейт.

==Колдонулган адабияттар==

* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 5-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. илл. ISBN 978 9967-14-111 -7