Эчки-Башы: нускалардын айырмасы

'''Эчки-Башы''' ({{lang-ky|Эчки-Башы}}) — [[Кыргызстан|Кыргыз РеспубликасыРеспубликасынын]]нын [[Нарын облусу|Нарын облусуна]]н караштуу [[Нарын району|Нарын районундагы]]ндагы айыл. [[Ал Оттук айылы менен чогуу Он-АрчинАрча айыл округу]]өкмөтүнүн составынакурамына кирет. Айыл өкмөтүнүн борбору Эчки-Башы кыштагныа жайгашкан. <br>

[[СССР|Советтер Биримдигинин]] тушунда кыштак Тянь-Шань районунун (азыркы [[Нарын району]]) "Коммунизм" колхозунун борбору болгон. <br>

Кыштакта Жусуп Иманалиев атындагы орто мектеп (анын жаңы эки кабар имараты 2017-жылы курулган), Жумакан Тынымсейитова атындагы эки кабат клуб бар. <br>

Кыштактагы алгачкы [[мектеп]]ти Сулайман Молдо ХХ кылымдын башында кургандыгы айтылат. Ал айылдыктарды арап жазмасында кат жазууга үйрөтүп, топурактан мектеп тургузган.<br>

Совет доорундагы мектепти курууга чоң эмгек сиңирген башка бир айыл аксакалы - Жусуп Иманаалы уулу (Иманалиев) болгон. <br>

1919-жылдан тартып мугалим болгон Жусуп Иманалиев учурунда Нарын, Ысык-Көл облустарында отузга жакын айылдык мектептин ачылышына салым кошкон. 1947-жылы Кыргызстанга эмгек сиңирген мугалим деген ардак наамга арзыган. <br>

Пост-советтик доордо Эчки-Башы айылындагы мектепке Жусуп Иманаалы уулунун ысымы ыйгарылды. <br>

Бул тоо койнундагы айылдан айтылуу манасчы Дуңкана Кочуке уулу чыккан. <br>

Анын варианты Кыргыз улуттук илимдер академиясынын кол жазмалар бөлүмүндө сакталууда. <br>

Кыргыздын чыгаан диктору [[Капар Алиев]] жана анын карындашы, кыргыздын туңгуч архитектор окумуштуу айымдарынын бири Вера Алиева да Эчки-Башы кыштагында туулуп өскөн. <br>

Эчки-Башыдан акын айым [[Тынымсейитова, Жумакан|Жумакан Тынымсейитова]], Кыргыз эл жазуучусу, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын ээси [[Кеңеш Жусупов]] сыяктуу белгилүү зыялылар туулуп өскөн. <br>

Айылды ийгиликтүү жетектегендердин арасында мурдагы [[колхоз]] башкармалары Кудаш Саралаев, "Ленин" ордендүү '''Жусай Байсабаев''', айымдардын ичинен чыккан коомдук ишмер [[Суранова, Күмүш|Күмүш Суран кызы]], '''Садык Усупбеков''' жана башкалар болду. <br>

Эчки-Башыдагы жалгыз орто мектептин жанында тээ 1975-жылы эле 1941-1945-жылкы Улуу Ата мекендик согуштун каармандарына арналган чоң эстелик тургузулган. <br>

Айылдан чыккан жүздөн ашуун жигиттер бул улуу согушка катышып, далайы кайтпай калган. <br>

1920-30-жылдардагы сталиндик репрессия да нечендеген айыл азаматтарынын өмүрүн кыйган. <br>

1990-жылдары айылга жаңы жамы мечит да курулган. Ага чейин Көлбай Молдонун, Бектемир молдонун, андан мурда Сулайман молдонун чакан мечиттери болгон.2004-жылы жуз кишилик жаны мечит салынды. <br>

Айылдагы эң эски күмбөздөрдүн арасында дөбөдөгү Айты уулу Чоро ажынын күмбөзү өзгөчө тарыхка ээ. Бул [[күмбөз]] 1920-жылдары тургузулган. <br>

Айыл калкы дыйканчылык жана мал чарбасы, ошондой эле токойчулук, сугат каналын жөндөө, соода-сатык менен кесиптенет. <br>

Эчки-башылык малчылар адатта [[Солтон-Сары]], Терс-Суу, Чуңкур-Суу, Көк-Дөбө сыяктуу жайлоолорго чыгышат. 2020-жылы жайында айылдыктар Терс-Муу жана Солтон-Сары жайлоолорунун экологиялык болочогун коргоого алган нааразылык жыйынды мектептин футбол талаасында уюштурушту. <br>

Айыл жаштары спорт жаатында да коптогон ийгиликтерди жаратып келишуудо. Атап айтканда спорттун бокс туру боюнча 2007- жылы Рахатбек уулу Кожомкул КР өспүрүмдөр арасында үчүнчү орунду камсыз кылса, 2008- жылы Нурбек уулу Акылбек да үчүнчү орунду утуп алган. <br>

Кыштакты айлантып курулган [[Он-Арча каналы]] көбүнесе коңшу "Эмгекчил" жана Миң-Булак айылдарынын талааларын сугарат. <br>

2012-жылы июлда кыштактын Боз-Бешик дөбөсүнө "Мегаком" компаниясы өзүнүн сигнал кабылдагычын кургандан бери кыштак эли уюкфондун тейлөө кызматынан дурус пайдаланып калышты.Андан коп отпой "О" компаниясы да сигнал кабылдагычын орнотуп уюлдук байланыш кыйла жакшырды. 2013-жыл " Билайн" уюлдук компаниясы оз антенасын орнотту. <br>