Григориан жылнаамасы: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
No edit summary
Белгилер: Көрсөтмөлүү оңдоо мобилдик түзмөктөн түзөтүү мобилдик көрүнүш режиминде түзөтүү
1-сап:
 
[[Файл:Gregorianscher Kalender Petersdom.jpg|thumb|338x338px|Григориан календарын киргизүү учурунда. Папа Григорий XIIIдин мүрзөсүнө чегилген барельеф. ]]
'''Григориан жылнаамасыжылсанагы''' - [[Жер|Жердин]] [[Күн|Күндү]] [[Цикл|циклдик]] айлануусунун негизинде түзүлгөн убакытты эсептөө системасы.
 
Бул календарьжылсанак [[Юлий календары|Юлий календарын]] [[Реформа|реформалоо]] максатында [[1582|1582 - жылы]] [[Рим папасы]] [[Григорий XIII]] тарабынан иштелип чыккан. Григориан календары батыш өлкөлөрүнүн көпчүлүгүндө [[XVI кылым|XVI]] - [[XVII кылым|XVII]] кылымдар бою колдонулуп келген.
 
[[Орусия|Россия]] жаңы стилге [[1918|1918-жылы]] гана өткөн . Ушул жылы [[Советтик Социалисттик Республикалaр Союзу|Совет өкмөтүнүн]] декрети боюнча [[1-февраль|1-февралды]] [[14 Февраль (Бирдин айы)|14-февраль]] деп деп эсептөөгө өткөн. Анткени юлий календарынын [[Тропикалык жылдар|тропикалык жылдарды]] эсептөө боюнча айырмасы 1918-жылга карата 13 сутканы түзүп калган. Бул 13 суткалык айырма [[Юлий календары|эски стиль]] боюнча [[2100|2100-жылдын]] [[15 Февраль (Бирдин айы)|15-февралына]], же болбосо [[Григориан календары|жаңы стиль]] боюнча 2100-жылдын [[28 Февраль (Бирдин айы)|28-февралына]] дейре сакталат. Бул даталардан кийин ал айырма бир суткага кобөйүп, 14 сутка болуп калат.
КалендардыкЖылсанактык жылдын башталышы (Жаңы жыл) шарттуу түрдө алынат. Мурда айрым өлкөлөрдө Жаңы жыл 25-мартта, кээ бирлеринде 25-декабрда башталса, башка күндөрдө да башталган өлкөлөр болгон. Мисалы, Россияда [[XV кылым|XV кылымга]] дейре [[Жаңы жыл|жылдын биринчи күнү]] болупа [[1-март]] эсептелсе, XV кылымдан [[1700|1700-жылга]] чейин жаңы жыл [[1-сентябрь|1-сентябрдан]] башталган. Акырындык менен бардык өлкөлөрдө жаңы жыл [[1 Январь (Үчтүн айы)|1-январда]] белгилене баштаган.
 
Бир жылда 12 айдын болушу, жуманын 7 күндөн тураары да, астрономиялык мааниге ээ болушуна карабай, шарттуу болуп эсептелинет. Ошондой болсо да, салт боюнча азыркыга чейин сакталып келе жатат. Григориан календарына караганда мындан да тагыраак календарлык системаларды ойлоп табуга болоор эле. Бирок григориан календарынын тактыгы жетиштүү болгондугуна байланыштуу календардык жылдын орточо узундугун дагы өзгөртүүнүн эч деле зарылдыгы жок. Ошентип, жаңы стиль анча тактыкка ээ эмес, бирок ошондой болсо да, ал боюнча 1 суткалык айырма 3300 жылда гана пайда болот.