Көз карандысыз Мамлекеттердин Шериктештиги: нускалардын айырмасы

[[Файл:Flag of the CIS.svg|thumb|КМШнын желеги]]

'''Көз карандысыз Мамлекеттердин Шериктештиги'''<ref>http://ud.gov.kg/index.php/kg/uyumdar-kg/2-uncategorised/196-k-z-karandysyz-mamleketterdin-sherikteshtigi</ref> ('''КМШ''') ― эгемендүү, көз карандысыз мамлекеттердин өз ара макулдашууларынын жана келишимдеринин негизинде түзүлгөн мамлекеттер аралык бирикме. Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештиги 1991-жылы 8-декабрда [[Минск]] шаарына жакын жердеги [[Беловеж]] токоюнда СССРдин курамындагы Россия Федерациясынын[[Орусия]], Украинанын[[Украина]], [[Беларусь]] Республикаларынын Президенттерипрезиденттери кол койгон келишимдин негизинде түзүлгөн. Бул 1991-жылы 17-мартында СССР боюнча өткөрүлгөн референдумда СССРди сактап калууну колдогон (76%) көпчүлүктүн эркине каршы окуя болуп, 15 республиканы бириктирген СССРдин кулай баштаганын билдирген.

Ошол эле жылы 21-декабрда [[Алматы]] шаарында жогорку 3 мамлекет менен дагы 9 мамлекет –― [[Азербайжан]], [[Армения]], [[Грузия]], [[Казакстан]], [[Кыргызстан]], [[Молдова]], [[Өзбекстан]], [[Тажикстан]], [[Түркмөнстан]] биригишип, Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештиги түзүлгөндүгү жөнүндөгү келишимге кол коюшуп, [[декларация]] кабыл алышкан. Ошентип, СССР жашоосун биротоло токтоткон. СССРдин Президенти М.С. Горбачев, 25-декабрда президенттик милдетин аткарууну токтоткондугун билдирген. Шериктеш мамлекеттердин максаттары жана принциптери төмөнкүдөй аныкталат: Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештиги өзүнчө бөлүнүп түзүлгөн мамлекет же мамлекеттердин үстүнөн караган бирикме эмес анын катышуучуларынын өз ара иш-аракеттери, мамлекеттер тарабынан түзүлгөн келишимдерде макулдашылган тартипте паритеттик (теңдик) принцип боюнча ишке ашырылат эл аралык стратегиялык туруктуулукту сактоо максатында аскердик-стратегиялык күчтөр боюнча бириккен командалык жана ядролук курал боюнча бирдиктүү көзөмөлдөө сакталат; тараптар өз ичинен ядросуз же [[бейтарап]] мамлекет болууга умтулган өлкөгө урмат-сый менен мамиле кылышат; Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештигине башка дагы каалаган мамлекеттер кошула алышат. Көз карандасыз мамлекеттердин шериктештигинин негизги кеңешүүчү жана [[координациялык]] органдары – шериктеш мамлекет башчыларынын кеңеши, өкмөт башчыларынын кеңеши, секретариаты, мамлекеттер аралык экономикалык комитет, экономикалык, сот, мамлекеттердин [[парламент]] аралык [[ассамблеясы]], коргоо министринин кеңеши, тышкы иштер министрлеринин кеңеши, космос боюнча мамлекеттер аралык кеңеш, коллективдүү коопсуздук келишими жана башка коомдук турмуштун чөйрөлөрүн камтыган уставдык органдар, уюмдар болуп саналат.<br> Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештигинин өлкөлөрүнүн кээ бирөөлөрү өздөрүнчө бир кыйла тыгыз, терең байланышкан союз түзүүгө да аракет кылып жатышат. Мисалы: РоссияОрусия, БелоруссияБеларусь, [[Казакстан]], Кыргызстан биргелешип бажыканабажы союзунбирикмесин түзүштү. Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештиги дагы Орто Азия республикаларынын да өз ара байланыштары өнүгүүдө.