|
#REDIRECT [[Садырбаев, Дооронбек]]
'''Дооронбек Садырбаев''' (1939 - 2008) - кыргыздын чыгаан кинорежиссеру, жазуучусу жана коомдук ишмери.
Аны урматтап "Доке" деп кайрылышаар эле.
[[Садырбаев, Дооронбек]] [[Кыргызстан]]дын түштүгүндө, азыркы Жалал-Абат облусунун Ноокен районундагы Апыртан айылында (мурдагы "Бирлик" колхозунда) туулган.
Анын классташтарынын бири кыргыздын коомдук ишмерлеринин бири [[Абдуразак Султанов]] болгонун Доке өзү эскергени бар.
(Абдуразак Султановдун бир баласы [[Марат Султанов]] кийинчерээк Кыргыз Жогорку Кеңешинин төрагасы да болуп иштеди).
Анын кыргыз тили жана адабияты мугалими - Жумабек Ниязов болгон (анын уулу [[Мирослав Ниязов]] кийинчерээк элчи жана Кыргызстандын Коопсуздук кеңешинин катчысы сыяктуу кызматтарда иштеди).
Ал он төрткө чыкканда атасы 45 жашында оорудан каза болгон.
1957-жылы орто мектепти аяктаган.
Кийин Бишкектеги (ал кездеги Фрунзе шаары) Медициналык институтка окууга тапшырган.
Академик [[Иса Ахунбаев]] сыяктуу илимпоздордун дарсын уккан.
1958-жылы [[Москва]]дагы [[Кыргызстан]]дын маданиятынын он күндүгүнө (декадасына) студенттик хордун өкүлү катары катышкан.
Болочокку жубайы Сонунбүбү Көлбаева менен да мединститута окуп жүрүп таанышкан.
'''Кино өнөрү жана адабият'''<br>
Студент кезинен эле режиссердук жана кино өнөрү менен "ооруп" калган.
4-курстан мединститутту таштап, жаңы ачылган Кыргыз сыналгысына режиссердук ишке орношкон.
[[Муратбек Рыскулов]], [[Жамал Сейдакматова]], [[Бакен Кыдыкеева]] сыяктуу устаттар менен чогуу көптөгөн көркөм тасмаларды кыргызчага которууга катышкан, диктор катары тексттер окуган.
Дубляжда (тасмаларды которууда) [[Вячеслав Тихонов]], Кирилл Лавров сыяктуу орусиялык "лөктөрдүн" үнүнүн котормосун Доке окуп жүрчү экен. Анын эскергенине караганда, бул иш ага дурус маяна табууга мүмкүндүк берип, чыгармачыл эркиндик алууга өбөлгө түзгөн.
Ал режиссердук кылган даңазалуу "Махабат дастаны" тасмасы 1983-жылы тартылган жана кыргыз көрөрмандарынын жылуу баасына арзыган.
Бул тасма жазуучу [[Чыңгыз Айтматов]]дун "Кылым карытаар бир күн" романындагы бир окуяга негизделип тартылган.
Ал өз замандаштары [[Төлөмүш Океев]] жана [[Болот Шамшиев]]дин кыргыз кино өнөрүндөгү улуу көчүн андан ары уланткандардын бири болду.
Анын айрым юмордук аңгемелери (маселен, "Сатин көйнөк" - «Ситцевый бумеранг» аңгемеси) 30дан ашуун тилге которулган.
Кыргыз акыны [[Алыкул Осмонов]] туралуу кинороманы Москвада орус тилинде чыккан.
1916-жылкы кыргыз көтөрүлүшү жана 1990-жылкы Оштогу улуттар аралык кагылышуу тууралуу эскерүүлөр камтылган даректүү тасма (орусча "Песня памяти")даярдаган.
'''Коомдук ишмер жана публицист'''<br>
1992-93-жылдары Чеченстанда, Иракта, Грузияда болгон.
Жохар [[Дудаев]], [[Гамсахурдия]] сыяктуу саясатчылар менен маек куруп, кийинчерээк алар тууралуу макалаларын кыргыз тилинде жарыялаган.
[[Түркия]]да да "Ихлас фильм продакшн" кино студиясында иштеп, үйрөнчүктөргө кино өнөрү боюнча сабак берген учурлары болду.
Кийинчерээк эл-жерине кайтып келип, 1994-жылдан 1995-жылга караган кышта оппозициячыл саясатчы катары шайлоого катышып, жеңишке жетишти.
Ошондон тартып көзү өткөнчө ал [[Кыргызстан]]дын [[Жогорку Кеңеш]]инин депутаты (1995-2008) болгон.
2004-жылы ноябрда “Ата журт” деген оппозициялык кыймыл түзгөн (анын уюштуруучуларынын бири - мурдагы элчи жана мурдагы тышкы иштер министри [[Роза Отунбаева]] болгон).
2008-жылы 28-майда алтымыш тогуз жашында оорунун айынан каза тапкан.
'''Эмгектери'''<br>
'''Шилтемелер'''<br>
http://www.azattyk.kg/content/article/1285205.html
http://www.azattyk.org/content/article/1278564.html
http://www.azattyk.kg/content/Kyrgyzstan_Memorial_Meeting_Dooronbek_Sadyrbaev/1742996.html
http://www.pr.kg/gazeta/number390/282/
[[Category:Кыргыз таануу]]<br>
[[Category:Кыргыз адабияты]]<br>
[[Category:Кыргыз киносу]]<br>
[[Category:Кыргызстан]]<br>
[[Category:Персоналия]]<br>
[[Category:Кыргыз жазуучулары]]<br>
[[Category:Кыргыз прозасы]]<br>
| 