Жусуп Абдрахманов: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
No edit summary
1-сап:
[[File:J_abdrahmanov.jpg|right|200px|thumb|rightЖусуп Абрахманов]]
'''Абдрахманов, Жусуп''' (1901-1938 жж.)- Күнгөй-Аксуу болушунун Чиркей кыштоосунда, азыркы Ысык-Көл районун
Жаркымбаев айылында туулган. 1938 ж. дүйнөдөн өткөн, сөөгү 1991-ж. Бишкек ш. Ата-Бейит көрүстөнүнө коюлган. Саясий ж-а мамл. ишмер; эл тарыхын объективдүү изилдөөчү. 1911–16-ж. Сазанов (азыркы Ананьев) айылындагы үч жылдык орус- жергиликтүү мектебинде, Каракол ш-ндагы жогорку башталгыч окуу жайында окуган. 1916-жылкы үр-күндө эл м-н кошо Кытайга качып, 1917-ж. кайтып келген. 1918-ж. кызыл гвардиячылардын катарына кирген ж-а Жетисуу-да Совет бийлигин чыңдоого катышкан. 1919-ж. Верный (Алматы) ш-нда командирлик курста окуган. 1919-ж. РКСМ Түркстан бюросунун президиумунун ж-а РКСМдин Жетисуу облустук Уюштуруу бюросунун мүчөлүгүнө шайланган. 1920-ж. Москвада өткөн РКСМдин 3-сьездинин делегаты болуп, анда В. И. Ленин м-н сүйлөшүп, пикир алышкан. 1920–24-ж. партиялык жооптуу кызматтарда, 1924-ж. мартта Түркстан АССРинин Борб. аткомунун президиумунун мүчөсү ж-а жооптуу катчысы болуп шайланган. 1924-ж. Кара Кыргыз автономиялуу облусунун облустук партбюросунун жооптуу катчысы болуп бекитилген. 1925-ж. майдан РКП(б) БКнын Орто Азия бюросунун уюштуруу бөлүмүнүн башчысынын орун басары, августтан Москвада РКП(б) БКнын аппаратында инструктор. 1926-ж. октябрда Кыргызстанга келип, облустук аткомдун төрагасынын 1-орун басары, 1927-ж. марттан РСФСР БАКтын мүчөсүнүн, андан кийин Бүткүл союздук БАКтын ж-а РКП(б) БКнын Орто Азия бюросунун мүчөлүгүнө кандидат, 1933-ж. сентябрда компартияга каршы аракеттенген деген жалаа м-н ишинен бошотулуп, партиянын катарынан чыгарылган. Андан кийин Ортоңку Волга крайынын мал чарба башкармалыгынын башчысынын орун басары, 1935-жылдан Оренбург облустук аткомунун жер бөлүмүнүн башчысынын мал чарбачылык б-ча орун басары болуп иштеген. 1937-ж.
10-июнда А. контрреволюциячыл Алашордо уюмунун катышуучусу деген жалаа м-н камакка алынган. 1938-ж.
5-ноябрда атылган. 1958-ж. акталган. А. өз элинин тарыхын изилдөөчү катары респ-нын тарых илиминин өнүгүшүнүн башатында турат. Анын респ-нын тарыхы б-ча алгачкы эмгеги 1928-ж. «Кыргызстан» деген ат м-н жарык көргөн. 1916-жылкы көтөрүлүш ж-дө чындык ж-а акыйкат өңүтүнөн жазылган «Күндөлүгү» ж. б. китептери белгилүү. А-дун ысымы м-н Ысыккөл р-нундагы айыл кеңеши (мурдагы Таштак айыл кеңеши), Бишкек ш-нын бир көчөсү аталган. Туулган айылына ж-а Каракол ш-нда эстелик тургузулган.<ref>http://bizdin.kg/%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%85/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7-%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%85%D1%8B-%D0%B1%D0%BE%D1%8E%D0%BD%D1%87%D0%B0-%D0%BA%D1%8B%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%87%D0%B0-%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F.html</ref>
 
Академик Аскар Какеев: “Жусуп Абдрахманов кыргыз эли деп күйүп-жанган патриот инсан. Ал бир гана кыргыз эли эмес, бүткүл элдин боштондугу, адилеттүүлүгү тууралуу таамай оюн ортого салган омоктуу жаран болчу. Дагы да анын ачыла элек чыгармачыл иштери толтура десем болот”.<ref>http://ktrk.kg/kyr/index.php?newsid=2504</ref>
 
'''Абдрахманов Жусуп (Юсуп)''' ([[1901]], Күнгөй-Аксуу болушу, Чиркей кыштоосу, азыркы Ысыккөл району, Жаркымбаев айылы — [[1938]], [[Бишкек]], сөөгү [[1991]] [[Ата-Бейит]] көрүстөнүнө коюлган) — саясий жана мамлекеттик ишмер; эл тарыхын объективдүү изилдөөчү.
==Шилтеме==
<references/>
 
[[Category:Кыргыз тарыхы]]<br />
 
==Өмүр-баяны==
[[Category:Кыргызстан]]
===Таалими===
*1911–16-ж. [[Ананьев|Сазанов]] (азыркы [[Ананьев]]) айылындагы үч жылдык орус-жергиликтүү мектебинде, [[Каракол]] шаарындагы жогорку башталгыч окуу жайында окуган.
*1919-ж. [[Алматы|Верный]] ([[Алматы]]) шаарында командирлик курста окуган
 
===Коомдук жана саясий мансабы===
[[1918|1918-ж.]] [[Кызыл гвардия|кызыл гвардиячылардын]] катарына кирген жана Жетисууда Совет бийлигин чыңдоого катышкан. Бир жылдан кийин РКСМ Түркстан бюросунун президиумунун жана РКСМдин Жетисуу облустук Уюштуруу бюросунун мүчөлүгүнө шайланган. Москвада [[1920|1920-ж.]] өткөн РКСМдин 3-сьездинин делегаты болуп, анда [[Ленин Владимир Ильич|В. И. Ленин]] менен сүйлөшүп, пикир алышкан. [[1920]] — [[1924]] жылдарда партиялык жооптуу кызматтарда, [[1924|1924-ж.]] мартта Түркстан
АССРинин Борбордук аткомунун президиумунун мүчөсү жана жооптуу катчысы болуп шайланган. [[1924|1924-ж.]] [[Кара-Кыргыз автономиялуу областы|Кара-Кыргыз автономиялуу облусунун]] облустук партбюросунун жооптуу катчысы болуп бекитилген. [[1925|1925-ж.]] майдан РКП(б) БКнын [[Орто Азия]] бюросунун уюштуруу бөлүмүнүн башчысынын орун басары, августтан [[Москва|Москвада]] РКП(б) БКнын аппаратында инструктор.
 
[[1926|1926-ж.]] октябрда [[Кыргызстан|Кыргызстанга]] келип, облустук аткомдун төрагасынын 1-орун басары, [[1927|1927-ж.]] марттан [[РСФСР]] БАКтын мүчөсүнүн, андан кийин Бүткүл [[СССР|союздук]] БАКтын жана РКП(б) БКнын [[Орто Азия]] бюросунун мүчөлүгүнө кандидат, андан кийин [[1933|1933-ж.]] [http://ru.wikipedia.org/wiki/Средневолжский_край Ортоңку Волга крайынын] мал чарба башкармалыгынын башчысынын орун басары, [[1935|1935-жылдан]] [[Оренбург облусту|Оренбург облустук]] аткомунун жер бөлүмүнүн башчысынын мал чарбачылык боюнча орун басары болуп иштеген.
 
===Кара мезгили===
[[1933|1933-ж.]] сентябрда [[Советтик Союздун Коммунисттик партиясы|компартияга]] каршы аракеттенген деген жалаа менен ишинен бошотулуп, партиянын катарынан чыгарылган. [[1937|1937-ж.]] 10-июнда Абдрахманов контрреволюциячыл [["Алаш" партиясы|Алашордо]] уюмунун катышуучусу деген жалаа менен камакка алынган. <br/>
'''[[1938|1938-ж.]]''' 5 ноябрда атылган. [[1958|1958-ж.]] акталган.
===Абрахманов жана тарых===
Абрахманов өз элинин тарыхын изилдөөчү катары республиканын тарых илиминин өнүгүшүнүн башатында турат. Анын республиканын тарыхы боюнча алгачкы эмгеги [[1928|1928-ж.]] «Кыргызстан» деген ат менен жарык көргөн. [[1916|1916-жылкы]] [[Үркүн|көтөрүлүш]] жөнүндө чындык жана акыйкат өңүтүнөн жазылган «Күндөлүгү» жана башка китептери белгилүү. Жусуп Абдрахманов [[Кыргызстан|Кыргызстандын]] чыныгы патриоту. Бул инсанга, [[Кыргызстан|Кыргыз Мамлекети]] түзүлүшү үчүн күрөөшүсүнө, ар бир [[кыргыздар|кыргыз]] таазим этиши керек.
==Эстелик==
*Абдрахмановдун ысымы менен [[Ысыккөл району|Ысыккөл районундагы]] айыл кеңеши (мурдагы Таштак айыл кеңеши);
*[[Бишкек]] шаарынын бир көчөсү (мурдагы Совет көчөсү) аталган.
*Туулган айылына жана [[Каракол]] шаарында эстелик тургузулган.
==Адабият==
*''Кыргыз тарыхы: Энциклопедиялык окуу куралы. Бишкек, 2003''
[[Category:Кыргыз тарыхы]]<br />
[[Category:Инсандар]]