Стоматология: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
Created page with "thumb|Стоматологдун кабыл алуусунда '''Стоматоло́гия''' ({{lang-grc|στοματος}}..."
 
No edit summary
1-сап:
[[File:GI at Guantanamo visits the dentist.JPG|thumb|Стоматологдун кабыл алуусунда]]
'''Стоматоло́гия''' ({{lang-grc|στοματος}} — [[ооз]] + {{lang-grc|λογος}} — [[сөз]]) — [[медицина|медицина]] бөлүгү, [[тиш|тиштин]] функциясын жана түзүлүшүн, анын [[Оору|ооруларын]], [[профилактика]] ыкмаларын, [[Дарылоо|дарылоону]], аны менен бирге ооз көңдөйүнүн, жаактардын, [[бет|беттин]] жана [[Моюн|моюндун]] [[Оору|ооруларын]] изилдейт. Стоматология толук [[ден соолук]] сакталыш үчүн абдан керектүү. Стоматология менен алектенген [[дарыгер|дарыгерлерди]] стоматолог (дантист) деп атап коюшат. Дантисттерге [[ассистент|ассистенттер]], [[санитар|санитарлар]], [[Тиш техник|техниктер]] жардамдашат.
 
==Тарыхы==
[[File:Tish daryloo bayirky.jpg|thumb|left|Тиш дарылоо]]
[[Инд]] [[дарыя]] [[өзөн|өзөнүнүн]] [[Цивилизация|цивилизациясы]] биздин заманга чейинки 7000 жылдарда стоматология колдонулганын далилдеп берди. Стоматологиянын байыркы формаларында [[тиш|тиштин]] бузулганын [[керме үшкү]] аркылуу операция менен дарыланчы. Стоматологиянын байыркы формаларынын [[реконструкция|реконструкцияларында]] мурда колдонулган ыкмалар өзүн мыкты жана эффективдүү көрсөттү.
 
Биздин заманга чейинки 5000 жылдарда [[Шумер|шумердик]] тексттерде [[Тиш кариеси|тиш кариестин]] себеби “тиш курту” деп баяндалган. Бул ишеничтердин далилдери байыркы [[Индия|Индияда]], [[Жапония|Жапонияда]] жана [[Кытай| Кытайда]] да табылган. [[Курттар]] жөнүндө легенда [[Гомер|Гомердин]] да жазууларында табылган, кийинчирээк XIV кылымда [[Хирургия|хирург]] [http://en.wikipedia.org/wiki/Guy_de_Chauliac|Ги де Шолиак] дагы эле [[курттар]] [[Тиш кариеси|тиш кариестин]] себеби экен ишеничти колдоп жүрдү.
 
Биздин заманга чейинки XVII кылымда жазылган [[Эдвин Смиттин папирусу]] кээ бир тиш кеселдерди дарылоо жөнүндө маалыматка ээ. Бул папирус андан да байыркы биздин заманга чейинки 3000 жылдагы [[Манускрипт|манускриптерди]] чагылдырышы ыктымал. Биздин заманга чейинки XVIII кылымдагы [[Хаммурапи мыйзамдардын жыйнакы|Хаммурапи мыйзамдардын жыйнагында]] эки жолу тиш суруу өлүм жазага айланганы жарыяланган. Байыркы [[Байыркы Египет|египеттиктердин]] жана [[Байыркы Рим|грек-римдиктердин]] өлүк сөөгүн изилдөөлөр протездөөдө жана [[хирургия|хирургияда]] аракеттерди көрсөттү.