Нью-Йорк: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary |
No edit summary |
||
103-сап:
{{панорама|New York Midtown Skyline at night - Jan 2006 edit1.jpg|700px|[[Мидтаун]]}}
{{панорама|Lower Manhattan from Staten Island Ferry Corrected Jan 2006.jpg|700px|[[Төмөнкү Манхэттен]]}}
== Географиясы жана климаты ==
=== Географиясы ===
[[File:Ny.terra.600pix.jpg|250px|thumb|Нью-Йорк шаары, TERRA спутнигинен көрүнүшү. Сыйкырдуу жашыл тикбурч — [[Борбордук Парк]], Нью-Йорктун [[Манхэттен]] аралында.]]
Нью-Йорк шаары [[Манхэттен]], [[Статен-Айленд]] аралдарынан, батыш бөлүгү [[Лонг-Айленд]] аралынан, кичине түндүкамерикалык материк бөлүгүнөн - (Бронкс) жана нью-йорк жээктеринде жайгашкан бир канча майда аралдардан турат. Нью-Йорк болжол менен 40° түндүк кеңдигинде жана 74° батыш узактыгында жайгашкан. Нью-Йорктун эң бийик чокусу болуп, Статен-Айлендде жайгашкан, бийиктиги 125 м. жеткен Тодт-Хилл дөңү саналат. Статен-Айленд — абдан кеңири, тоолу, жашыл болгон шаардын аймактарынын бири. Манхэттенде тескерисинче, жерлер кымбат жана аз, андыктан анын аймагында көптөгөн бийик мунаралар жайгашкан. Американын каттоо борборунун маалыматтарынын негизинде, шаар аянты 1214,4 км², алардын 785,6 км² — кургактын жана 428,8 км² (35,31 %) — суу.
[[2008-жыл]]ы жүргүзүлгөн америкалык илимпоздордун геологиялык изилдөөлөрүнүн негизинде, түндүккө карай, шаардан 40 километр аралыкта эки геологиялык сынык бар. Эгерде жер титирөө катталса, болжолдуу түрдө 7 баллга чейин жетиши ыктымал. Ошону менен бирге эле, ал сыныктардын кеслиши [[Атомдук электростанциясы|АЭС]]тен алыс эмес жерде. Андыктан, курулуп жаткан мекемелер жана атомлук электростанциялыр кошумча текшерүүлөргө жана бекемдөөлөргө дуушар болууда.
=== Климаты ===
Нью-Йорк салыштырмалуу төмөнкү кеңдиктерде турат: мисалы, Нью-Йорк, божол менен [[Стамбул]], [[Мадрид]], [[Ташкент]], [[Баку]] жана [[Бэйжин]] менен бирдей кеңдикте орун алган. [[Көппендин климаттык классификациясы|Көппендин климаттык классификациясына]] таяна урган болсок, Нью-Йорк, нымдуу континенталдык жана намдуу субтропикалык климаттын чектеринде жайгашкан. Жаан-чачындардын түшүшү жыл ичинде бирдей денгээлде сакталган. [[Күн]] нурунун орточо жылдык тийиши - 2680 саат. Шаар, океандын жээгинде жайгашкандыгына карабастан, кышкы жана жайкы температуранын айырмачылыгы чоң, анкени шамал көпчүлүк учурда метерик тараптан согот. Океандин таасири анчалык чоң эмес, бирок, температуранын бир калыптуулугун кармап турат. Температуранын жылуулугунун дагы бир фактору болуп, шаардын инфроструктурасы, башкача айтканда, бийик мунаралардын катар тизилиши шамалдын согушунан сактап, жылуулуктун кармалышына түрткү берет.
[[Кыш|Кышында]] Нью-Йоркто орточо температура −2 °C жана +5 °C. Жыл сайын кыш айларында, божол менен 60 см. [[кар]] түшөт. [[Жаз]] жумшак, орточо температурасы 7 °C - 16 °C. [[Жай|Жайында]] Нью-Йоркто салыштырмалуу ысык, орточо температура 19 °C - 28 °C түзөт. Шаар ичиндеги абанын намдуулугунун жогорулашы байкалат. Көпчүлүк убактарда температура 32 °C жетет жана кээ бир учурларда 38 °C ысык болот. [[Күз]] мезгили Нью-Йоркто жагымдуу, температура 10 °C - 18 °C кармалып турат. Бирок Нью-Йорктун температурасын бир калыпта деп айтуу кыйын, кээ бир кыш мезгилинде кар жок, жылуу болсо, жай мезгилинде болсо, тескерисинче мээлүүн шамал үйлөп турат.
{{Шаардын климаты
|Шаар_климаты=Нью-Йорк
|Булагы=[http://cdo.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim20/ny/305801.pdf NOAA] [http://pogoda.ru.net/usclimate/KNYC.htm Аба ырайы жана климат]
| Янв_ор=0.3 | Янв_ор_жаан=104.9
| Фев_ор=1.8 | Фев_ор_жаан=80
| Мар_ор=5.8 | Мар_ор_жаан=111
| Апр_ор=11.7 | Апр_ор_жаан=108.7
| Май_ор=16.9 | Май_ор_жаан=119.1
| Июн_ор=21.9 | Июн_ор_жаан=97.5
| Июл_ор=24.7 | Июл_ор_жаан=117.3
| Авг_ор=24.0 | Авг_ор_жаан=107.2
| Сен_ор=20.0 | Сен_ор_жаан=107.4
| Окт_ор=13.8 | Окт_ор_жаан=97.8
| Ноя_ор=8.7 | Ноя_ор_жаан=110.7
| Дек_ор=3.1 | Дек_ор_жаан=100.3
| Жыл_ор=12.7 | Жыл_ор_жаан=1262.1
| Янв_ор_мин=-2.8 | Янв_ор_макс=3.5
| Фев_ор_мин=-1.7 | Фев_ор_макс=5.3
| Мар_ор_мин=1.8 | Мар_ор_макс=9.8
| Апр_ор_мин=7.1 | Апр_ор_макс=16.2
| Май_ор_мин=12.2 | Май_ор_макс=21.6
| Июн_ор_мин=17.6 | Июн_ор_макс=26.3
| Июл_ор_мин=20.4 | Июл_ор_макс=28.9
| Авг_ор_мин=19.9 | Авг_ор_макс=28.1
| Сен_ор_мин=16.0 | Сен_ор_макс=24.0
| Окт_ор_мин=10.0 | Окт_ор_макс=17.7
| Ноя_ор_мин=5.3 | Ноя_ор_макс=12.1
| Дек_ор_мин=0.0 | Дек_ор_макс=6.1
| Жыл_ор_мин=8.8 | Жыл_ор_макс=16.6
| Янв_а_макс=22.2 | Янв_а_мин=-21.1
| Фев_а_макс=23.9 | Фев_а_мин=-26.1
| Мар_а_макс=30.0 | Мар_а_мин=-15.0
| Апр_а_макс=35.6 | Апр_а_мин=-11.1
| Май_а_макс=37.2 | Май_а_мин=0.0
| Июн_а_макс=38.3 | Июн_а_мин=6.7
| Июл_а_макс=41.1 | Июл_а_мин=11.1
| Авг_а_макс=40.0 | Авг_а_мин=10.0
| Сен_а_макс=38.9 | Сен_а_мин=3.9
| Окт_а_макс=34.4 | Окт_а_мин=-2.2
| Ноя_а_макс=28.9 | Ноя_а_мин=-11.1
| Дек_а_макс=23.9 | Дек_а_мин=-25.0
| Жыл_а_макс=41.1 | Жыл_а_мин=-26.1
|}}
| |||