Кара карлыгач: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
Created page with "'''Кара карлыгач''' -(лат. Apus apus), карлыгачтар тукумуна кирген чоң эмес чымчык. == Жалпы мүнөздөмө..."
 
No edit summary
1-сап:
{{Taxobox
| name = Кара карлыгач
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref>{{IUCN|id=106001776/0 |title=''Apus apus''| assessors = [[BirdLife International]] |version=2012.1 |year=2012 |accessdate=5 July 2012}}</ref>
| image = Apus apus -Barcelona, Spain-8 (1).jpg
| image_width = 300px
| image_caption= [[Барселона]], Испания
| regnum = [[Жаныбарлар]]
| phylum = [[Хордалуулар]]
| classis = [[Канаттуулар]]
| ordo = [[Карлыгачтар сымалдуулар]]
| familia = [[Карлыгачтар]]
| species = '''''A. apus'''''
| binomial = ''Apus apus''
| binomial_authority = ([[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758)
| range_map = Mauersegler map.png
| range_map_width = 300px
| range_map_caption = Кара карлыгачтын таралыш аймактары
}}
 
'''Кара карлыгач''' -(лат. Apus apus), карлыгачтар тукумуна кирген чоң эмес [[чымчык]].
 
== Жалпы мүнөздөмөсү==
Кара карлыгачтын узундугу 18 см, канаттарынын чабыты - 40 см, канатынын узундугу - 17 см, куйругунун узундугу - 8 см. Куйругу айры, өңү кара-күрөң болуп жашгылт тартып турат. Богогу менен моюну ак темгил; көздөрү кара-күрөң, тумшугу кара, буттары ачык-күрөң. Ургаачысы менен эркеги өңү боюнча айырмаланышпайт. Балапандарынын өңү ачыгыраак келет да, чалгындарынын учу киргилт-ак жээктүү болот.
 
== Таралышы ==
Ортоңку [[Европа|Европада]], Түндүк жана [[Орто Азия|Орто Азияда]] таралган. Оруссияда батыш чекарасынан тартып чыгышында Байкалга чейин. [[Африка|Африкада]]жана түштүк [[Индия|Индияда]] кышташат.
 
== Чымчыктар арасындагы рекордтору ==
Кара карлыгач эң ылдам сызып учкан канаттуу, анын ылдамдыгы - 120-180 км/с чейин жетет.<ref> [http://www.commonswift.org/records_english.html The Common Swift: Records and Phenomena]</ref>.
 
== Карлыгачты тамакка колдонуу ==
XIX к. аягында эле Түштүк Европада кара карлыгачтын балапандарынын эти "абдан даамдуу" деп эсептелип, алардын уялары массалык түрдө бузулуучу. <ref>{{адабият
|автор = Холодковский Н.А., Силантьев А.А.
|заглавие = Птицы Европы. Практическая орнитология с атласом европейских птиц. Часть II
|место = СПБ
|издательство = Издание А.Ф. Девриена
|год = 1901
|страницы = 343—344
|страниц = 608
}}</ref>.
 
== Шилтемелер ==
<references/>
== Ссылки ==
* [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?birds/396.html База данных «Позвоночные животные России»: чёрный стриж]
* [http://www.ecosystema.ru/08nature/birds/099.php Чёрный стриж — Apus apus]
* [http://commonswift.org/cernij_striz.html Чёрный стриж]
* [http://www.mybirds.ru/groups/swift/rearing.php Выкармливание птенцов чёрных стрижей]
*[http://news.tut.by/society/263735.html Черный стриж выбран птицей года в Беларуси]
 
{{ornithology-stub}}
 
 
[[Категория:Карлыгачтар]]
[[Категория:Евразия чымчыктары]]
[[Категория:Африка чымчыктары]]
[[Категория:Биология]]
[[Категория:Орнитология]]
 
 
{{Link FA|de}}
{{Link FA|sv}}
 
[[als:Mauersegler]]
[[ar:سمامة عادية]]
[[az:Qara uzunqanad]]
[[bg:Черен бързолет]]
[[br:Glaouer du]]
[[ca:Falciot negre]]
[[cs:Rorýs obecný]]
[[csb:Jaskùlc]]
[[cv:Хура вĕршĕн]]
[[cy:Gwennol Ddu]]
[[da:Mursejler]]
[[de:Mauersegler]]
[[el:Μαυροσταχτάρα]]
[[en:Common Swift]]
[[eo:Ordinara apuso]]
[[es:Apus apus]]
[[et:Piiritaja]]
[[eu:Sorbeltz arrunt]]
[[fi:Tervapääsky]]
[[fo:Feigdarsveimari]]
[[fr:Martinet noir]]
[[frr:Türnswaalk]]
[[fy:Toerswel]]
[[ga:Gabhlán gaoithe]]
[[gl:Cirrio común]]
[[he:סיס החומות]]
[[hr:Crna čiopa]]
[[hu:Sarlósfecske]]
[[is:Múrsvölungur]]
[[it:Apus apus]]
[[ja:ヨーロッパアマツバメ]]
[[la:Apus apus]]
[[lt:Čiurlys]]
[[mrj:Вӹрзи]]
[[nl:Gierzwaluw]]
[[nn:Tårnseglar]]
[[no:Tårnseiler]]
[[pl:Jerzyk zwyczajny]]
[[pms:Apus apus]]
[[pt:Andorinhão-preto]]
[[rue:Серпик]]
[[sc:Rundinone]]
[[scn:Rinninuni]]
[[se:Leahttospálfu]]
[[sh:Crna Čiopa]]
[[sk:Dážďovník obyčajný]]
[[sl:Črni hudournik]]
[[sr:Црна чиопа]]
[[sv:Tornseglare]]
[[ta:தரையிலான் குருவி]]
[[tr:Ebabil]]
[[udm:Сьӧд пӧськы]]
[[uk:Серпокрилець чорний]]
[[vi:Yến thông thường]]
[[zh:普通楼燕]]