|
|}
[http://www.ulon.org/wp-content/uploads/2010/11/wiki_big.jpg Джи́мми До́нал Уэ́йлс] (англис тилинде Jimmy Donal Wales, андан сырткары Джи́мбо деген ат менен таанымал(англ. Jimbo); 1966 жылы 7 августа [[АКШ]]-нын Хантсвилл, Алабама штатында туулган) — америкалык интернет-ишкер, вики концепциясынын идеологу , основатель Википедиянын негиздөөчүсү, Викимедиа фондунун төрагасы (2003—2006). Азыркы учурда (2011-жылдын жайжайынан) — Викимедиа фондунун ардактуу төрагасы; Wikia, Inc. компаниясынын мүдүрү.
== Өмүр баяны ==
Уэйлс өзүнүн берген бир маегинде, менин туулган күнүм апамдын айтуусунда 7-август 1966-жыл деп айткан, ал эми так маалымат боюнча 8-август деп жарыяланган. Анын Джимми Уэйлс аттуу атасы азык-түлүк дүкөнүндө менеджер болуп иштеген. Анын апасыАпасы Дорис жана чон энеси Эрма Марри Монтессоринин методикасы боюнча окутуунун системасын практикалаган кичинекей House of Learning, менчик мектептин ээси болгон.
House of Learning ден кийин Уэйлс Randolph School даярдоо колледжине, кийинчереккийинчерээк болсо Обурнский университетине кирди. Андан кийин ал Алабама университетинде окуду. Университеттен окууну бутупбүтүп Уэйлс финансфинансы тармагында философия доктору илимий даражасын алуу учунүчүн диссертация жазууну чечти. Ошондуктан ал Алабама жана Индиана университеттерине курстарга кирди жана алар эки жакта тең сабак бере баштады. Бирок диссертациясын жаза алган жок. 1994-жылы Уэйлс Чикагога кочупкөчүп барды, ал жерде 2000-жылга чейин Chicago Options Associates компаниясинакомпаниясында иштеди.
1996-жылы Уэйлс Тимом Шеллом менен биргеликте Бомис компаниясын түзгөн. Bomis ком компаниясы “Эркектерди алдыга жылдыруу” максатында түзүлгөн. Андан кийин бул premium.bomis.com компаниясы порнографиялык контенттери учунүчүн Уэйлске пайда табуу булагы болуп эсептелген. 2012-жылы Уэйлс берген интервьюлардын биринде bomis.com сайты көп убакыттан бери иштебей жаткандыгы жөнүндө айткан. Бул сайтты Yahoo сыяктуу эле иштетип, пайдалануучулар бири-бири менен шилтемелер аркылуу байланышкан. Ошондой эле Уэйлс бул сайтты “Википедиянын эң алгачкы баскычы” катары айткан.
2000-жылдын мартындаУэйлсмартында Уэйлс “Нупедия” эркин энциклопедиясын түзгөн жана философ-окумуштуу Ларри Сэнгераны башкы редактор кызматына алган. Энциклопедия профессионал-авторлордун каалоосунун негизинде турган, энциклопедиянын макалалары экцперттик баалоолорду өткөргөн. Нупедиянын максаты акысыз интернет-энциклопедиядагы бош жаткан жерлерин пайдалануу болгон.
2011-жылы немецтик саясий « Квадрига» сыйлыгын Владимир Путинге сыйлык ыйгаруу жонундо чечим кабыл алгандыгына байланыштуу немецтик саясий « Квадрига» сыйлыгынын калыстар тобунун мучолугунонкурамынан чыгып кеткен.Бул болсо россиялык премьерге сыйлыктын тапшырылбай калышынын бирден-бир себеби болгон. Россиянын президенти Медведев бул окуяны ующтуруууюштуруу комитетинин коркоктугу деп эсептеп, дуйнолук коомчулук учун « бул сыйлык буткондугунбүткөндүгүн» билдирген. ▼
▲2011-жылы Владимир Путинге сыйлык ыйгаруу жонундо чечим кабыл алгандыгына байланыштуу немецтик саясий « Квадрига» сыйлыгынын калыстар тобунун мучолугунон чыгып кеткен.Бул болсо россиялык премьерге сыйлыктын тапшырылбай калышынын бир себеби болгон.Россиянын президенти Медведев бул окуяны ующтуруу комитетинин коркоктугу деп эсептеп, дуйнолук коомчулук учун « бул сыйлык буткондугун» билдирген.
== Викимедия фонду ==
2003 -жылдын ортосунда Джимми Викиледия фондун тузуп , Фонд Флорида штатындаштатындагы Тамп шаарында комерциялыккоммерциялык эмес уюм катарында иштеген.Фонд ВикпедияныВикипедияны жана окшош долбоорлорду каржылаган.Джимми ФондунФонддун директорлор кенешининкеңешинин президенти.
Кээде Википедияда УэлстУэйлсти “Улуу диктатор” деп аташат.Бирок ал титулга каршы босо дагы,кээдеВикипедиядагы кээде Википедиядагы маалыматтарга корсотмокөрсөтмө берет.Wireg журналынын даярдалышындаВикипедияга арналган чыгарылышында "Король –кудай– Хендекудай "Феррари" машинасы бар болгондугуна карабастан "Хёнде" машинасында бараткандыгы тастыкталды" деп жазган.публиицист Публицист Александр Геннистин ою боюнча Уэлс"Уэйлс- электрондук кылымдын акылманы" деп аталды.
УэлсУэйлс - компьютердин генийи,акылманы.
== Жаңы долбоор ==
УэллсУэйлс 2004 - жылы Анджела Бизли менен википедянын ийгилигинен кийин жаны комерциялыккоммерциялык долбоор ачкан. Долбоор ар турлуутүрдүү викпедиявикипедия технологиясы менен иштеген сайттарга хостинг берген.
2012- жылдын март айындан баштап — Улуу Британия өкмөтүнүн алдындагы ачык саясат иштери боюнча кеңешчиси.
2012- жылынын мартында УэллсУэйлс төлөнбөйтургантөлөнбөй турган Улуу Британия окмотунунөкмөтүнүн алдында коомдук масеселер боюнча кенешчикеңешчи болуп иштеген.
[[Файл:Jimbo Wales in France cropped.jpg|thumb|Джимми Уэйлс [[Париж]]де, [[Франция]] (2005)]]
== Өздүк турмушу ==
Джимми Уэйлс биринчи жубайы менен студенттик практикада жүргөн мезгилинде таанышкан. 1994-жылы аланы менен Чикагого барган.
Джимми Уэйлс экинчи жубайы Кристина менен 1997-жылдан баштап жашай баштаган.
Джимми Уэйлстин экинчи жубайы Криситина Роан Mitsubishi де трейдер болуп иштеген. Ал менен да ажырашкан. Бирок бул никесинен бир кызы болгон.
2011-жылдан баштап Улуу Британияда жашай баштаган. Келини Кейт Гарви Тони БлэранынБлэрдин мурунку советниги кеңешчиси болгон.
[[Категория:Викимедиа|*]]
| 