Ажман (эмирлик)

	Ажман ; араб. عجمان‎
Белгиси;	Желеги;
Өлкө:	БАЭ
Абалы:	эмирлик
Акимий борбору:	Ажман
Түзүлгөн убакыты:	1971-жыл 2-декабрь
Эмири:	Хумайд IV ибн Рашид ан-Нуайми
Расмий тили:	араб тили
Калкы (2017):	504 846
Жыштыгы:	1949 адам/км²
Жер аянты:	259 км²
Деңиз; деңгээлинен бийиктиги:; • Орточо бийиктиги	; ; 13 м
Саат алкагы:	UTC+4
ISO 3166-2 коду:	AE-AJ
www.ajman.ae Расмий сайты

Ажман^[1] (араб. عجمان‎ Бириккен Араб Эмирликтеринин курамындагы эң кичинекей эмирлик .

Борбору — Ажман.
Аянты — 259 км² (БАЭнин аймагынын 0,3% түзөт), калкы — 504 846 адам^[2] (2017-жыл)

Оман жана БАЭ эксклавдары

Оман Абу-Даби (БАЭ) Дубай (БАЭ) Шаржа (БАЭ) Ажман (БАЭ) Умм эль-Кайвайн (БАЭ) Рас аль-Хайма (БАЭ) Фужейра (БАЭ)

Бул эмирлик БАЭнин курамына 1971-жылы 2-декабрда кирген .

Тарыхы түзөтүү

1820-жылдары Ажман ал-Касими шейхтеринин бийлигинен бошотулган. 1892-жылдан 1971-жылга чейин Келишимдик Омандын курамында болгон. 1971-жылдын 2-декабрынан тартып БАЭнин бир бөлүгү болуп саналат.

Калкы түзөтүү

2017-жылы Ажмандын калкы 504 846 адамды түзгөн. Статистика боюнча 100 аялга 188,13 эркек туура келет^[3].

Экономикасы түзөтүү

Ажман эмиратынын 2020-жылдагы жылдык экономикалык отчетуна ылайык, 2019-жылы Ажмандын ИДПсы 32 миллиард бириккен араб эмирликтериинин дирхамын түзгөн, бул өткөн жылына салыштырмалуу болжол менен 2,3% өсүү темпин көрсөткөн.

Курулуш жана кыймылсыз мүлк секторлору ИДПда 2019-жылы үстөмдүк кылган жана анын 31,9% түзгөн.

2019-жылы ИДПда өндүрүш тармагы 18,8%, соода тармагы 18,8% түзгөн^[4].

Географиясы түзөтүү

Калкынын негизги бөлүгү эмирликтин борборунда жашайт. Ажман курамына ошондой эле эки эксклавды камтыйт:

1. Масфут, борбордон 110 км түштүк-чыгышта жайгашкан, аянты 50 км².

Масфут БАЭде маанилүү ролду ойнойт: бардык эмирликтердин ичүүчү суусунун негизги булактары ушул жерде жайгашкан. Курма жана башка мөмөлүү дарактарды өстүрүүгө да адистешкен. Бул эксклавдын жанында Хадт айылы жайгашкан, бул айылдын тегерегиндеги аймакты Оман жана Ажман бирге башкарышат .

2) Манама, борбордон 60 км чыгыш тарапта жайгашкан, аянты 10 км².

Ажайып жерлери түзөтүү

Ажмандын абасы менен суусу таза, тынч жээктери көптөгөн деңиз сүйүүчүлөрүн өзүнө тартат.

Ажмандагы ажйып жерлеринин кээ бирлери:

Ажман музейи;
Масфут сепили;
Масфут дарбазасы;
Кызыл чеп.

Башкаруучу үй-бүлөөсү түзөтүү

Ан-Нуайми уруусунан чыккан Ажмандын шейхтери (1971-жылдан тартып эмир деп аталат). түзөтүү

1816-1838 - Рашид I ибн Хумайд;
1838-1841 - Хумайд I ибн Рашид;
1841-1848 - Абд аль-Азиз I ибн Рашид (өлтүрүлгөн);
1848-1869/73 - Хумайд I ибн Рашид (кайрадан);
1869/73—1891 — Рашид II ибн Хумайд;
1891-1900 - Хумайд II ибн Рашид (агасы Абд аль-Азиз II тарабынан өлтүрүлгөн);
1900-1908 - Абд аль-Азиз II ибн Хумайд;
1908-1928 - Хумайд III ибн Абд аль-Азиз;
1928-1981 - Рашид III ибн Хумайд;
1981-жылдан бери - Хумайд IV ибн Рашид ан-Нуаими.

Булактар түзөтүү

[1] Ажман, эмирлик

[2] United Arab Emirates: Emirates & Major Cities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information

[3] Ajman. Population

[4] Aiman. Economy

[1]

[2]

[3]

[4]