Андрахнадай скутеллярия

Андрахнадай скутеллярия (Scutellaria andrachnoides), (Vved) - Көп сандаган, узундугу 4–12 см, түз, тик, ичке, жөнөкөй сабактуу, жыш жана кичинекей түкчөлөрүнөн көгүлтүр көрүнгөн жарым бадалча. Жалбырактары сабагында эки жуп санда, бийиктиги 0,5–1,5 см, туурасы 0,3–1,3 см, жазы жумурткадай, жүрөк сымал же тоголок тектүү, учсуз, бүтүн кырдуу, жыш жана кичинекей түкчөлөрүнөн көгүлтүр-жашыл көрүнгөн, тыкыс, кабыктуу. Гүл астындагы жалбырактарынын узундугу 0,5–1,0 см, туурасы 2,5–6,0 мм, жазы жана ичке жумуртка сымал, жаргактуу. Учундагы гүл топторунун узундугу 2 см ге чейин, жумурткадай узунча, тыкыс, каптал гүл топтору жогорку жалбырактарынын колтугунда жайгашып, бир топ кыска – 1 см. Чөйчөкчөсү кыска түкчөлүү жана безчелүү, узундугу 2 мм, өтө жука, мөмөлүгүндө бир аз чоңойгон. Гүл коргону чакан, узундугу 1 см.

Биологиялык өзгөчөлүктөрү

Сентябрга чейин гүлдөйт. Уругу аркылуу көбөйөт.

Жалпы жана өлкөдө таралышы

Фергана өрөөнүнүн Кыргызстан бөлүгүндөгү тоо этектери жана Нарын дарыясынын нугунда өсөт.

Өсүү шарттары

Тоо этектериндеги алкактарындагы аскалар.

Саны

Өтө эле аз.

Чектөөчү факторлор

Ар түрлүү чарбачылык иштер жана гүлдөрүн жыйнап терүү өсүмдүктүн жыйынын жана кайрадан өсүп өнүүсүн басаңдатат.

Өстүрүү

Маалыматтар жок.

Уюштурулган коргоо аракеттери

СССРдин Кызыл китебине (1984),Кыргыз ССРинин Кызыл китебине (1985) киргизилген. Атайын коргоо чаралары иштелип чыккан эмес.

Коргоо үчүн зарыл аракеттер

Популяциясынын абалын тактап жана түр максималдуу кездешкен аймактарды аныктап, коргоого алынуучу жерлерди тактоо зарыл.

Статусу

VU. Нарын ойдуңунун бир аз бөлүгүнө тиешелүү, өтө сейрек кездешкен, аскада өскөн, кууш эндем түр. Декоративдүү өсүмдүк.

Колдонулган адабияттар

• Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2