Алфавит: нускалардын айырмасы

Булардын ичинен 22 тамга үнсүз тыбыштарды, 8 тамга үндүү тыбыштарды билдирет. 4 тамга (я, е, ё, ю) кыргыз тилинде йоттошкон тыбыштарды билдирсе, 2 тамга (ь,ъ) эч кандай тыбышты билдирбейт. Алфавиттеги ар бир тамга баш жана кичине (ь, ъ тамгаларынан башкасы), басма жана жазма түрлөргө ээ.

* 1) Кыргыз графикасында көпчүлүк тыбыштар бир тамга менен белгиленет: а, б, в, д, з, и, й, л, м, н, ң, о, ө, п, р, с, т, у, ү, ф, х, ц, ш, щ, ч, ы, э.

* 2) Созулма үндүүлөр кыска үндүү тамгалардын эки кайталанып жазылышы аркылуу туюнтулат: аа, ээ, оо, өө, уу, үү.

* З) Бир эле [э] үндүү тыбышы сөз башында ортосунда жана аягында эки түрдүү тамга менен э, е белгиленет: эне, эреже, эрке ж.б.

* 4) Алфавиттеги к, г, ж тамгалары экиден тыбышты билдирет. Сездө ичке же жоон үндүү менен келгендигине карай - 2 тыбышты билдирсе да, алфавитте бир гана тамгасы бар.

* 5) Йоттошкон я (йа), е (йе), ё (йо), ю (йу) тамгалар эки фонеманы берет: таяк, коен, чие, уюм, ж.б.

* 6) Эгер й тыбышынан кийин оо, уу созулмалары келсе, йоттошкон тамга (е, ю) жана кыска о, у тамгалары менен катар жазылат: аюу, коюу, баео, союу ж.б.

* 7) Үнсүз в, ф, х, ц, щ тамгалары, ь, ъ белгилери дээрлик орус тилинен кабыл алынган сөздөрдө гана колдонулат: фонарь, химия, цирк, щётка, лагерь, объект, вагон ж.б.

* 1. http://kyrgyzinfo.ru

* 2. "Кыргыз педагогикасы: энциклопедиялык окуу куралы". Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Башкы редактор Ү.Асанов, жооптуу редактор И.Бекбоев. Бишкек - 2004. УДК 37.0 ББК 74.00я2 К 97

[[CategoryКатегория:Билим берүү]]

[[CategoryКатегория:Педагогика]]