Кораллдар: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary |
No edit summary |
||
5-сап:
== Түшүндүрмө ==
Коралдар – ичеги көңдөйлүү(ичи көңдөй, бош) деңиз жаныбарлары. Тактап айтканда, жылып жүрүшпөй бир жерде, бири – бирине бекем жабышкан бойдон өсүп чоңоюучу өтө майда организм полип деп аталат. Ошондой эле коралдардын кээ бир түрүнүн скелеттери да кораллдар деп аталышат. Кызыл жана кара кораллдардан түркүн жасалгалар (мисалы, шуру), сувенирлер жасалат. ▼
▲Коралдар – ичеги көңдөйлүү(ичи көңдөй, бош) деңиз жаныбарлары. Тактап айтканда, жылып жүрүшпөй бир жерде, бири – бирине бекем жабышкан бойдон өсүп чоңоюучу өтө майда организм полип деп аталат
Ошондой эле коралдардын кээ бир түрүнүн скелеттери да кораллдар деп аталышат. Кызыл жана кара кораллдардан түркүн жасалгалар (мисалы, шуру), сувенирлер жасалат.
Кызыл коралл Жер Ортолук деңизинде (Грециянын түштүгүндө, [[Африка]]нын түндүк жээктеринде), ал эми кара коралл Персия булуңунда өндүрүлөт. Айта кетчү нерсе, коралл шурулары адамзаты колдонгон эң алгачкы кооздук материал болуп саналат.
Line 39 ⟶ 44:
Коралл рифтери тропиктик деңиздердин тайыз жерлеринде жолугат. Кораллдар миллиондогон жылдар бою өсүп, көбөйүп , калыңдыгы бир нече метрге дейре жетип, кырка тоодой тизмектешип калганда коралл рифтери жана коралл аралдары (атолл) жаралат.
Рифтер көбүнчө Тынч жана Индия океанында кездешет. Дүйнөдөгү коралл рифтеринин 3төн бир бөлүгү өлгөн. Буга суунун булганыш себеп. Ошондой эле суунун температурасы кескин төмондөп кетсе да коралл рифтери өлүмгө дуушарланат. Рифтер көбүнчө сууда 10 – 20 метр тереңдиктерде түзүлөт.
Line 54 ⟶ 61:
Жыйынтыгында борсойгон бүчүрдөй болуп калат. Ал бүчүрдөн кораллдын баласы – кичинекей полиптер бөлунүп чыгып, суу түбү менен жүрүп отуруп, бир күнү бир нерсеге жабышып алат да, ошол жерде өсүп чоңоюуп башайт.
Жыныстык жол менен кобөйүшү. Мындай көбөйүү жылына бир нече ирет гана жүрөт. Тактап айтканда, аралыктарын жүздөгөн миңдеген чакырымдар бөлүп турса да, бир түрдөгү кораллдардан бир эле учурда миллиарддаган энелик жумурткалар менен эркектердин уруктары бөлүнүп чыгат.
Мындай кезде суу киргилт тартып калат. Уруктанган түйүлдүк личинка же кичинекей полип деп аталат.
| |||