Кинематограф: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м Bot: Migrating 23 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q46872 (translate me) |
No edit summary |
||
1-сап:
'''Кинематóграф''' (грек. κινεμα, илик жөндөмө κινεματος — кыймыл жана грек. γραφο — жазуу, сүрөттөө) – азыркы замандагы искусствосунун бир түрү,
Кинематограф бүгүнкү күндө көптөгөн өлкөлөрдүн маданиятында басымдуу орунду ээлеп келет. Ошол сыяктуу эле, көптөгөн мамлекеттерде кинондустрия экономиканын негизги тармактарынан болуп эсептелет. Кинофильмдерди тартуу киностудияларда жүргүзүлөт. Фильмдер кинотеатрларда, телевидениеде, видеокассета жана видеодиск аркылуу жайылат, ошондой эле жогорку ылдамдыктагы интернеттин пайда болуусу менен көрүүчүлөр атайын интернет сайттардан фильмдерди видеофайл формасында жүктөп алуу мүмкүнчүлүгүнө ээ болушту. Эске салчу жагдай, интернет аркылуу жүктөө жолу фильмдердин автордук укугунун бузулушуна алып келүүсү мүмкүн.
'''Кинематографтын жаралышы'''
Негизги макала: Кинематографтын жаралышы
Кинематограф тынымсыз кыймылдуу обьекттердин сүрөттөлүшүн материалдык алып жүрүүчүгө жайгаштыруу жана ал кыймылдуу сүрөттөлүштү экранга чагылдыруу боюнча жасалган аракеттердин негизинде келип чыккан.Бул үчүн дароо бир нече техникалык аспаптарды ойлоп табуу керектелген. Алар: ийилчээк жарык сезгич тасма, хронофотографиялык сьемка жүргүзүүчү аспап, бат алмашып турган сүрөттөлүштөр үчүн проектор. Алгачкы ийилчээк жарык сезгич күйүүгө жөндөмсүз тасма орус фотографы И. В. Болдырев тарабынан 1878-1881-жж, андан соң күйүүгө жөндөмдүү, целлулоид тасмасы америкалык ойлоп табуучулар Г. Гудвин (1887-ж) жана Ж. Истмен (1889-ж) тарабынан ойлоп табылган. Ал эми алгачкы хронофотографиялык аспаптар XIX кылымдын 80-жж ойлонуп табылган. Аларга: "Фотокурал" (француз физиги Э. Марей тарабынан 1882-ж), француз ойлоп табуучусу О. ле Бертстин аспабы (1888), британ окумуштуулары У. Фризе-Грин жана М. Эванстын аспабы (1889), орус фотографы А. Дюбюктун аспабы (1891), француз физиологу Ж. Деменинин "Фоноскоп" (1892) кирет. Бат алмашкан сүрөттөлүштөрдү экранга проекциялоочу аспаптардын алгачкысы - "Тахископту" орус жана немец фотографтары А. Дюбюк жана О. Анщюц 1891 жана 1892- жылдары бири-биринен айырмаланган конструкциялары менен түзүп чыгышкан. Француз окумуштуусу Э. Рейно да "Оптикалык театр" проекторун ошол эле жылы конструкциялаган.
Ага-ини Люмьерлер (Огюст солдо, Луи оңдо)
Кинематографка салыштырмалуу жакын болгон аспаптар:
«Кинетоскоп» Эдисон, И. А. Тимченконун аспабы (1893), Ж. Демендин «Хронофотографы» (1893), америка окумуштуусу Ж. А. Ле Ройдун проектору (1894), проектор «паноптиком» америка окумуштуусу У. Латам (1895), «плеограф» поляк К. Прушинский (1894)ж.б Ал эми 1895-96-жж кинематографтын бардык элементтерин камтыган аспаптар конструкцияланган: Францияда ага-ини Люмерлер "Синематограф" (1895) жана Ж.Демень "хронофотограф" (1895), Германияда М. Складановский "Биоскоп", О. Местердин кинопроектору (1896), Англияда Р. У. Пол "Аниматограф" (1896), Россияда А. Самарский - "Хронофотограф" (1896), И. Акимов - "Стробограф" (1896), АКШда Т. Армат - "Витаскоп" ж.б
Кинематографтын жайылуусуна кыска метраждуу фильмдердин тартылып жана жалпы коомчулукка көрсөтүлө башташы негиз койду. 1895-жылдын 1-ноябрында Берлинде М. Складановский өзүнүн "Биоскобу", ал эми ошол эле жылдын 28-декабрында ага-ини Люмерлер тарабынан "Синематограф" аспабы менен алгачкы фильм көрсөтүүсү уюштурулган.1896-1897-жж аралыгында ачык фильм көрсөтүүлөр бардык дүйнө шаарларында ишке ашырылган. Ал эми Орусия империясында алгачкы киносьемка фотохудожник А. Федецкий тарабынан Харьков шаарында уюштурулган. Алгачкы орус документалдуу тасмасы болсо "Поезддин Харьков вокзалынан платформасындагы башкармалыгы менен узактоосу" болгон. (1896).
▲Кинематографтын туулушу
| |||