|
= Прокариоттор =
Прокариоттор – клетксында калыптанган ядросу жок организмдер.
= Эукариоттор =
[[Эукариоттор]] – ядролуу цитоплазмадан мембрана менен бөлүнүп, даана көрүнүп турган организмдер.
== [[Өсүмдүктөр]] ==
== [[Жаныбарлар]] ==
Жаныбарлар, айбанаттар – организмдер дүйнөсүндөгү негизги эки топтун бири (экинчиси – өсүмдүктөр)
Жаныбарлар түзүлүшүнө карата бир клеткалуу жана көп клеткалуу организмдер болуп, негизги 2 топко бөлүнөт.
Жаныбарлардын 1.5 миллионго жакын түрү, 16 тиби бар.
=== Хордалуулар ===
Хордалуулар (Chordata) – целомдуу же экинчи көндөйлүү жаныбарлар тиби.
3 типчеге (чөлдүулөр, баш сөөксүздөр жана омурткалуулар) бөлүнөт.
==== Чөлдүүлөр ====
==== Баш сөөксүздөр ====
Омуркасыздар (Invertebrata) – жаныбардын тобу; жөнөкөйлөр, губкалар, моллюскалар ж.б. Ж.Б.Ламарк жаныбарлар дүйнөсүн омурткалуулар жана омуркасыздарга бөлгөн (1801).
Омуркасыздардын 1 миллион 260 миң түрү белгилүү.
==== Омурткалуулар ====
Омурткалуулар, баш сөөктүүлөр (Vertebrata же Craniota) – жаныбарлардын хордалуулар тибиндеги типчеси. Омуркалуулар татаал түзүлүштөгү жана түрдүү топтогу жаныбарлар. Омуркалуулардын 45 миң түрү бар.
Азыркы жашаган омуркалуулар 6 класска (оймок ооздуулар, балыктар, жерде-сууда жашоочулар, сойлоочуулар, куштар жана сүт эмүүчүлөр) бөлүнөт.
===== Оймок ооздуулар =====
Оймок ооздуулар, оймокооздор (Cyclostomata) – сууда жашоочу, куртбалыктарга кебетеси окшош айбандардын бир классы.
===== Балыктар =====
Балыктар (Pisces) – сууда жашоочу айбандардын бир чоң тобу.
alar abdan shamdagay sukalar bolup eseptelinet eken
===== Жерде-сууда жашоочулар =====
Жерде-сууда жашоочулар, амбибиялар (Amphibia) – жерсууда жашоочу айбандардын бир классы, булардын үч түркүмү бар: бутсуз амфибиялар, куйруксуз амфибиялар, куйруктуу амфибиялар.
* Бутсуз амфибиялар
Бутсуз амфибиялар, аяксыз амфибиялар (Apoda)
* Куйруксуз амфибиялар
Куйруксуз амфибиялар (Ecaudata же Anura)
* Куйруктуу амфибиялар
Куйруктуу амфибиялар (Urodela же Caudata)
===== Сойлоочуулар =====
===== Куштар =====
Куштар, канаттуулар (Aves) – омурткалуу жаныбарлар классы. Жылуу кандуу, мейкиндикке канатыынын жардамы менен учуп жүрүүчү айбандар.
===== Сүт эмүүчүлөр =====
Сүт эмүүчүлөр, желиндүүлөр (Mammalia) – айбанаттардын эң жогорку даражадагы классы.
=Адабият:=
* Алдашев А.А. Биология терминдеринин жана айбанат аттарынын орусча-кыргызча сөздүгү. Бишкек, 1998. ISBN 9967-11-027-9
| 