|
[[Файл:Usen Asanov 1987.jpg|thumbnail|Үсөн Асанович Асанов, академик, Кыргыз мамлекеттик университетинин (азыркы Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинин) ректору, химия илимдеринин доктору, профессор. 1987-жыл. ]]
'''Acaнов Үсөн''' (26. 1. 1934ж. т., [[Нарын облусу]], [[Нарын району]], [[Эмгекчил, Нарын району|Эмгекчил айылы]])- физик-химик, химия илимдеринин доктору (1977), профессор (1980), КР УИАнын академиги (1987, корр.корреспондент мүчө 1983), Кыргыз ССРинин эмгек сиңирген ойлоп табуучусу (1979), СССРдин ойлоп табуучусу, КРнын илим жана техника боюнча мамлекеттик сыйлыктын лауреаты (2000). КРнын илимге эмгек сиңирген ишмери (1994). [[Менделеев, Дмитрий Иванович|Д. И. Менделеев]] атындагы МХТИни (1956), СССР ИАнын физика-химия институнун асппрантурасынаспирантурасын (1967) бүтүргөн. 1956-87-ж. Кыргыз ССР ИАнын орг.оргпникалык эмес жжана физика-а физ. химия ин-тундаинститутунда кенже, улук илимий кызматкер, лаборатория башчысы, директордун орунбасары, 1987-93-ж. КМУнун ректору болуп иштеген. 1993-2005-ж. КРнын Жогорку [[Аттестация|аттестациялык]] комиссиясынын (1996-жылдан Улуттук аттестациялык компссиякомиссия) төрагасы, ошол эле учурда (2002-жылдан) Кыргыз Энциклопедиясынын Башкы редактору. Химия жана химиялык технология боюнча илимий иштерди жүргүзгөн.
Илимий ишинин негизги багыты - электр разрядындагы химиялык процесстердп изилдөө.
Ал учкун разряддарын пайдаланып, химиялык синтездпнсинтездин ([[Карбиддер|карбиддер]], сульфиддер, [[Кычкылтек|кычкылтектер]] ж. б.) жаңы методдорун негпздеген. Бул жааттагы иштеп чыгуулары 50дөн ашуун [[автордук күбөлүк]] жана [[Патент|патенттер]] менен күбөлөндүрүп, алардын көбү өндүрүшкө киргизилген. Анын ойлоп табуучулук ишмердиги жогору бааланып, Эл аралык ойлоп табуучулардын алтын медалына татыктуу болгон ([[Женева]], 2003). Асанов - 300дөн ашык илимий эмгектин (анын ичинен 12 монография, жогорку окуу жайлары үчүн 7 окуу кптебпкитеби), 51 ойлоп табуунун автору. Анын жетекчилиги менен «Кто есть кто в Кыргызской науке» (1997), «Наука Кыргызстана в лицах» (2002), «Наука Кыргызстана в зеркале диссертационных исследований» (2003), «Химия» (1997) ж. б. 20дан ашык тармак энциклопедиялары жарык көргөн. Эл аралык «Руханият», ошондой эле Ж. Баласагун, И. Арабаев атындагы сыйлыктардын лауреаты. КРнын Жогорку Кеңешинин «легендардуу» парламент депутаты (1989-94). Эмгек Кызыл Туу, III даражадагы «Манас» ордендери, «Даңк» медалы ж. б. менен сыйланган. Нарын шаарындагы өзү окуган орто мектеп-лицейге ысмы ыйгарылган (2004).
Жубайы Тамара Байымбетова – физика-математика илимдеринин кандидаты, ардагер.
==Интернеттеги шилтемелер==
* http://fund.patent.kg/informacionnye-resursy/izobretateli/aiz/asanov-usen-asanovich.html *
* [Ү.Асановдун Д.Мамбетов ж.б. илимпоздор тууралуу пикири. "Кут билим" гезитиндеги макала. - http://www.presskg.com/kut/12/231112.pdf] <br>
* http://www.azattyk.org/content/kyrgyz_state_language/1223103.html <br>
* http://www.azattyk.kg/content/article/1208657.html - Акыл эмгеги <br>
* http://www.azattyk.kg/content/article/1205527.html - Диссертациялар <br>
* http://kse.janyzak.kg/ <br>
* http://www.presskg.com/kut/10/0312_6.htm <br>
* http://www.university.kg/index.php?option=com_content&view=article&id=2264%3A-60-&Itemid=1&lang=kg <br>
* http://www.super.kg/superstan/index.php?showtopic=41954&st=20 <br>
* http://www.bizdin.kg/kg/books/itemlist/category/35-encyclopaedia <br>
[[Категория:Кыргызстан]]
[[Категория:Инсандар]]
[[Категория:Илим]]
[[Категория:Химия]]
[[Категория:1934-жыл]]
[[Категория:Жогорку Кеңеш]]
[[Категория:Ойлоп табуучулар]]
[[Категория:Кыргыз таануу]]
[[Категория:Кыргыз энциклопедиясы]]
[[Категория:Борбордук Азия]]
[[Категория:Нарын облусу]]
[[Категория:Окумуштуулар]]
[[Категория:Академиктер]]
[[Категория:20-кылым]]
[[Категория:21-кылым]]
[[Категория:Энциклопедиячылар]]
[[Category:Окуу китептердин авторлору]]
| 