Жугуштуу оорулар: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary |
No edit summary |
||
3-сап:
2. Жугуштуу оорулардын пайда болуу себептерин, өнүгүү механизмин, белгилерин изилдөөчү жана аларды диагноздоо, дарылоо, алдын алуу ыкмаларын иштеп чыгуучу [[Медицина|медицина]]лык дисциплина. Ал [[Бактериология|бактериология]], [[Вирусология|вирусология]], иммунология, эпидемиология жана башка менен тыгыз байланыштуу.<br />
Жугуштуу оорулар ошондой пайда болуу үчүн оору козгогуч (микро[[Организм|организм]]дер), кабыл алгыч (адам, жаныбар) жана оорулуудан соо адамга инфекцияны таратуучу [[Факторлор теориясы|фактор]] болушу керек. Түрдүү микро[[Организм|организм]]дердин оору пайда кылуу жөндөмдүүлүгү анын вируленттүүлүгүнө, чыгарган уусунун (токсин) күчүнө, организмге кирген өлчөмүнө жараша болот. Кишинин Жугуштуу ооруларга туруктуулугу жашына, чымырлыгына, [[Тамак-аш|тамак]]тануусуна, [[Жашоо философиялык ой жүгүртү|жашоо]] шартына жана башка байланыштуу. Жугуштуу ооорунун жугушуна, өтүшүнө микро[[Организм|организм]]дин туруктуулугу, кан жоготуу, түрдүү түйшүк, кош бойлуулук жана башка [[Факторлор теориясы|фактор]] зор мааниге ээ. Чарчоо, [[Витаминдер|витамин]], белок жетишсиздиги, туура эмес тамактануу, түрдүү операция, [[Тамак-аш|тамак-аштан]], дары-дармектен, химиялык заттардан уулануу жана башка организмдин инфекцияга туруктуулугун төмөндөтүп, ооруга шарт түзөт. Мисалы,
Жугуштуу оорулар ошондой жаш [[Балдар үйү|балдар]]да (иммунитетсиз кезде) жана улгайган [[Адам|адам]]дарда кезигет. Оору козгогуч [[Айлана чөйрөнү коргоо|айлана-чөйрө]]дө түрдүү жолдор менен тарайт. Мисалы, ичеги-карын жугуштуу оорулары (ич келте, дизентерия жана башка) суу, [[
* аба аркылуу таралуучу жана ошондой (грипп, кызылча, ифтерия жана башка) адам жөтөлгөндө,
25-сап:
Дем алуу жолдорунун Жугуштуу ооруларында (грипп, көк жөтөл, паротит, кызылча жана башка) козгогуч дем алуу органдарынын былжыр челинде жайгашып, ал жерде көбөйүп, аны сезгендирип ооруну чакырат. Оорунун козгогучу оорулуу же [[Бактериялар|бактерия]] алып жүрүүчү сүйлөгөндө, чүчкүргөндө, жөтөлгөндө шилекейдин, какырыктын чачырандылары менен сыртка бөлүнүп абаны булгайт. Кан инфекциясында (баш келте, кайталанма келте, безгек, чума жана башка), тиешелүү ташыгычтар (чиркей, бит, кене жана башка) чакканда козгогуч канга, лимфага өтүп ооруну козгойт. Адамдын кан айлануу системасы туюк болгондуктан [[Организм|организм]]деги козгогуч кан соргуч ташыгычтар аркылуу гана таралат. Ошондуктан бул группадагы ооруларды трансмиссивдүү инфекциялар деп атайт.
Тери Жугуштуу ооруларында козгогуч оорулуу менен тыгыз байланышта болгондо теридеги жаралардан, көздүн, ооздун, жыныс органдарынын былжыр чели| нен жугат (мисалы, күйдүргү, кутурма, шарп, трахома, таз, чакалай жана башка). Негизинен
Оорулууну үйдө кароо үчүн атайын эпидемиол. шарт түзүү керек. Оорулууну жакшылап туура багуу, жеткиликтүү тамактануу, врачтын сунушун так аткаруу оорунун тез сакайышына жардам берет.
| |||