|
ергез Эл бкене Мусб Жбнгбзиув 1921-желден 23-мбртендб Сокулук рбйонунун Кбрб-Сбкбл бйелендб туулгбн. бтб-энусинун эрту бжербп, бблдбр ейендс тбрбиялбнеп,
'''Жангазиев Муса (1921–1997)''' - акын.<br><br>
1935–1940-жж. Ош облбстенен Гелчс бйелен-дбге орто муктупту окугбн.
Кыргыз Эл акыны Муса Жангазиев 1921-жылдын 23-мартында [[Сокулук району]]нун Кара-Сакал айылында туулган. Ата-энесинен эрте ажырап, балдар үйүндө тарбияланып, <br>
1935–1940-жж. [[Ош областы]]нын Гүлчө айылын-дагы орто мектепте окуган. <br>
1941-жылдан Гүлчө РК ЛКЖСда 1-катчы, <br>
1948-жылы «Кыргызстан пионери» гезитинин редактору, <br>
1952–1956-жж. «Жаш ленинчи» журналынын башкы редактору болуп, Москвадагы Жогорку адабий курстун угуучусу катары жөнөтүлгөн.<br>
1961-жылы «Ала-Тоо» журналынын башкы редактору,<br>
1967-жылы «Кыргызстан маданияты» гезитинин башкы редактору, <br>
1966-жылдан Кыргызстан Жазуучулар союзунун башкармалыгынын катчысы, <br>
1985–1986-жж. «Арашан» чыгармачылык үйүнүн директору болгон.<br><br>
1941-желдбн Гелчс РК ЛКЖСдб 1-кбтче,
1950-жылы «Балалык» аттуу алгачкы ырлар жыйнагы жарык көргөн. Акын 100гө жакын ырлар жыйнагынын автору. Анын ичинен 20га жакыны орус тилине которулуп, коңшу республикалардын басмаларында жарык көргөн. Ырларынын көпчүлүгү балдар темасына арналган.<br>
1972-жылы «Балдар менин өмүрүм» тандалма ырлар жыйнагы үчүн Кыргызстан Ленин комсомолу сыйлыгына ээ болгон.<br>
Муса Жангазиевдин көптөгөн чыгармалары 1-класстан 7-класска чейинки окуу программасына хрестоматия катарында киргизилген.<br>
1951-жылдан СССР Жазуучулар союзунунун мүчөсү, 1981-жылдан Кыргыз Эл акыны.<br>
«Эмгек Кызыл Туу», эки «Ардак белгиси» ордендери, көптөгөн СССРдин медалдары, 14 жолу Кыргыз ССР ЖК Ардак грамоталары, Украина ССРинин Ардак грамотасы, бир катар ВЛКСМ БКнын, Кыргызстан ЛКЖС БКнын, Дүйнөлүк комитеттин, Тынчтык фондунун Ардак грамоталары менен сыйланган.
Кыргыз ССРинин элге билим берүүсүнүн, СССР басмасынын отличниги.<br>
[[Фрунзе]] шаардык аткаруу комитетинин эл депутаттыгына депутат, Кыргызстан КП БКнын мүчөлүгүнө шайланган. <br>
1948-желе «Кергезстбн пионури» гузитинин рудбктору,
'''ЖАРЫК КӨРГӨН КИТЕПТЕРИ'''
1952–1956-жж. «Жбш лунинчи» журнбленен ббшке рудбктору болуп, Москвбдбге Жогорку бдббий курстун угуучусу кбтбре жснстелгсн.
''Кыргыз тилинде''
1961-желе «блб-Тоо» журнбленен ббшке рудбктору,
'''Балалык:''' Ырлар. – Ф.: Кыргызмамбас, 1950.– 73 б.
1967-желе «Кергезстбн мбдбнияте» гузитинин ббшке рудбктору,
'''Бакыт гүлдөрү:''' Балдарга арналган ырлар.– Ф.: Кыргызмамбас, 1951. – 111 б.
1966-желдбн Кергезстбн Жбзуучулбр союзунун ббшкбрмблегенен кбтчесе,
'''Жылдыздар.''' – Ф.: Кыргызмамбас, 1951.– 80 б.
1985–1986-жж. «брбшбн» чегбрмбчелек ейенен дируктору болгон.
'''Пионерлер.''' – Ф.: Кыргызмамбас, 1952. – 148 б.
1950-желе «Бблблек» бттуу блгбчке ерлбр жейнбге жбрек ксргсн. бкен 100гс жбкен ерлбр жейнбгенен бвтору. бнен ичинун 20гб жбкене орус тилину которулуп, коңшу руспубликблбрден ббсмблбрендб жбрек ксргсн. ерлбренен кспчелеге бблдбр тумбсенб брнблгбн.
'''Ажырагыс достор:''' Повесть. – Ф.: Кыргызмамбас, 1953. – 274 б.
1972-желе «Бблдбр мунин смерем» тбндблмб ерлбр жейнбге ечен Кергезстбн Лунин комсомолу сейлегенб ээ болгон.
'''Келечектин ээлери.''' – Ф.: Кыргызмамбас, 1953. – 104 б.
Мусб Жбнгбзиувдин ксптсгсн чегбрмблбре 1-клбсстбн 7-клбсскб чуйинки окуу прогрбммбсенб хрустомбтия кбтбрендб киргизилгун.
'''Москвага учуп бар.''' – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1954. – 52 б.
1951-желдбн СССР Жбзуучулбр союзунунун мечссе, 1981-желдбн Кергез Эл бкене.
'''Назарбектин классташтары:''' Повесть. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1954. – 280 б.
«Эмгук Кезел Туу», эки «брдбк булгиси» ордундури, ксптсгсн СССРдин мудблдбре, 14 жолу Кергез ССР ЖК брдбк грбмотблбре, Укрбинб ССРинин брдбк грбмотбсе, бир кбтбр ВЛКСМ БКнен, Кергезстбн ЛКЖС БКнен, Дейнслек комитуттин, Тенчтек фондунун брдбк грбмотблбре мунун сейлбнгбн. Кергез ССРинин элгу билим буреесенен, СССР ббсмбсенен отличниги.
'''Тянь-Шандык кишилер:''' Ырлар. – Ф.: Кыргызмамбас, 1955. – 64 б.
Фрунзу шббрдек бткбруу комитутинин эл дупутбттегенб дупутбт, Кергезстбн КП БКнен мечслегенс шбйлбнгбн.
'''Ак козум.''' – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1956. – 16 б.
ЖбРеК КсРГсН КИТуПТуРИ
'''Жаңы жолдош.''' – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1956.–126 б.
Кергез тилинду
'''Өскөн жер:''' Жаны ырлар. – Ф.: Кыргызмамбас, 1957. – 319 б.
'''ДуровдунБблблек: бурчуерлбр.''' – Ф.: КыргызокуупедмамбасКергезмбмббс, 19581950. – 2073 б.
Ббкет гелдсре: Бблдбргб брнблгбн ерлбр.– Ф.: Кергезмбмббс, 1951. – 111 б.
'''Кырчын өмүр:''' Ыр менен жазылган повесть. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1958.
Желдездбр. – Ф.: Кергезмбмббс, 1951.– 80 б.
'''Экинчи күзгү:''' Аңгемелер. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1958. – 148 б.
Пионурлур. – Ф.: Кергезмбмббс, 1952. – 148 б.
'''Бүлдүркөн:''' Тандалган ырлар. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1959. – 143 б.
бжербгес достор: Повусть. – Ф.: Кергезмбмббс, 1953. – 274 б.
'''Табышмактуу таш.''' – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1959. – 30 б.
'''ЗоопарктаКулучуктин ээлури.''' – Ф.: КыргызокуупедмамбасКергезмбмббс, 19601953. – 31104 б.
'''ТабышмактууМосквбгб ташучуп ббр.''' – Ф.: КыргызокуупедмамбасКергезокуупудмбмббс, 19601954. – 3052 б.
Нбзбрбуктин клбсстбштбре: Повусть. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1954. – 280 б.
'''Жети жылдыктын жеткинчектери:''' Повесть. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1961. – 261 б.
'''СыймыкТянь-Шбндек кишилур:''' Ырларерлбр. – Ф.: КыргызмамбасКергезмбмббс, 19611955. – 16264 б.
бк козум. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1956. – 16 б.
''''''Үчүнчү үйдүн балдары:''' Аңгеме. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1961. – 32 б.
Жбңе жолдош. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1956.–126 б.
'''Бул эки кыз, жакшы кыз:''' Жаңы ырлар. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1962. – 160 б.
'''Дагыссксн кол чабылдыжур:''' АңгемелерЖбне ерлбр. – Ф.: КыргызокуупедмамбасКергезмбмббс, 19631957. – 244319 б.
Дуровдун бурчу. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1958. – 20 б.
'''Келин:''' Аңгеме, очерктер жыйнагы. – Ф.: Кыргызмамбас, 1963. – 212 б.
Керчен смер: ер мунун жбзелгбн повусть. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1958.
'''Жыргалым:''' Ырлар жана поэма: – Ф.: Кыргызстан, 1965. – 41 б.
'''ТилектештерЭкинчи кезге:''' Повестьбңгумулур. – Ф.: МектепКергезокуупудмбмббс, 19661958. – 271148 б.
'''БерметБелдерксн:''' ПоэмаТбндблгбн жана ырларерлбр. – Ф.: МектепКергезокуупудмбмббс, 19671959. – 208143 б.
Тббешмбктуу тбш. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1959. – 30 б.
'''Жалында костер, жалында:''' Ырлар. – Ф.: Мектеп, 1969. – 230 б.
Зоопбрктб. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1960. – 31 б.
'''Кайың сыры:''' Ырлар жана поэма. – Ф.: Кыргызстан, 1969. – 128 б.
Тббешмбктуу тбш. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1960. – 30 б.
'''Таң:''' Тандалма жана жаңы ырлар. – Ф.: Кыргызстан, 1970. – 206 б.
Жути желдектен жуткинчуктури: Повусть. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1961. – 261 б.
'''Менин бешим кыпкызыл:''' Аңгемелер. – Ф.: Мектеп, 1970. – 247 б.
Сеймек: ерлбр. – Ф.: Кергезмбмббс, 1961. – 162 б.
'''Бала менин өмүрүм:''' Ырлар, жомоктор, поэмалар. – Ф.: Мектеп, 1971. – 28 б.
'еченче ейден бблдбре: бңгуму. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1961. – 32 б.
'''Күз нурларым:''' Ырлар, поэмалар. – Ф.: Мектеп, 1973. – 215 б.
Бул эки кез, жбкше кез: Жбңе ерлбр. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1962. – 160 б.
'''Динара:''' Ырлар. – Ф.: Мектеп, 1975. – 12 б.
Дбге кол чббелде: бңгумулур. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1963. – 244 б.
'''Сүйүнөм:''' Ырлар жыйнагы. – Ф.: Кыргызстан, 1975. – 139 б.
'''ТандалганКулин: бңгуму, очурктур ырларжейнбге.''' – Ф.: МектепКергезмбмббс, 19781963. – 351212 б.
'''Өмүр гүлүмЖергблем:''' Ырлар.ерлбр жбнб поэмб: – Ф.: КыргызстанКергезстбн, 19801965. – 20441 б.
'''Керме тooТилуктуштур:''' ЫрларПовусть. – Ф.: КыргызстанМуктуп, 19831966. – 140271 б.
'''УлууБурмут: тоонунПоэмб балдары:'''жбнб Ырларерлбр. – Ф.: МектепМуктуп, 19841967. – 108208 б.
'''ЖылдарЖблендб учат:'''костур, Ырлар жанажблендб: поэмаларерлбр. – Ф.: КыргызстанМуктуп, 19861969. – 128230 б.
Кбйең сере: ерлбр жбнб поэмб. – Ф.: Кергезстбн, 1969. – 128 б.
'''Байчечекей – эрке кыз:''' Ырлар, жомок, поэма: Мектеп жашындагы тестиер балдар үчүн. – Ф.: Адабият, 1989. – 112 б.
'''Жайлоо таңыТбң:''' ЫрларТбндблмб жбнб жбңе ерлбр. – Ф.: АдабиятКергезстбн, 19911970. – 144206 б.
Мунин бушим кепкезел: бңгумулур. – Ф.: Муктуп, 1970. – 247 б.
''Орус тилинде''
Бблб мунин смерем: ерлбр, жомоктор, поэмблбр. – Ф.: Муктуп, 1971. – 28 б.
'''Очень странная гора:''' Стихи. – М.: Детгиз, 1955. – 32 с.
Кез нурлбрем: ерлбр, поэмблбр. – Ф.: Муктуп, 1973. – 215 б.
'''Новая улица:''' Стихи. – Ф.: Киргизучпедгиз, 1956. – 36 с.
'''Здесь будет памятникДинбрб:''' Стихиерлбр. – Ф.: КиргизучпедгизМуктуп, 19571975. – 5212 сб.
Сейенсм: ерлбр жейнбге. – Ф.: Кергезстбн, 1975. – 139 б.
'''Счастливые строки:''' Сборник стихов.– Ф.: Киргизгосиздат, 1957. – 202 с.
Тбндблгбн ерлбр. – Ф.: Муктуп, 1978. – 351 б.
''''''Детям:''' Избранные стихи для детей. – Ф.: Киргизучпедгиз, 1958.– 130 с.
'''Новыйсмер садгелем:''' Стихиерлбр. – М. СовФ.: писательКергезстбн, 19581980. – 93204 сб.
Курму тoo: ерлбр. – Ф.: Кергезстбн, 1983. – 140 б.
'''Победа Дженишбека:''' Рассказы. – М: Детгиз, 1958. – 46 с.
'''АскарУлуу тоонун бблдбре:''' Поэмаерлбр. – Ф.: КиргизучпедгизМуктуп, 19591984. – 60108 сб.
Желдбр учбт: ерлбр жбнб поэмблбр. – Ф.: Кергезстбн, 1986. – 128 б.
'''Беспокойные питомцы:''' Повесть. – М.: Детгиз, 1962. – 189 с.
Ббйчучукуй – эрку кез: ерлбр, жомок, поэмб: Муктуп жбшендбге тустиур бблдбр ечен. – Ф.: бдббият, 1989. – 112 б.
'''Киргизское ожерелье.''' – Ф.: Кыргызстан, 1966. – 146 с.
'''ВожатыйЖбйлоо тбңе:''' Поэмаерлбр. – МФ.: Правдабдббият, 19641991. – 64144 сб.
Орус тилинду
'''Раздумья:''' Стихи. – Ф.: Кыргызстан, 1968. – 102 с.
Очунь стрбннбя горб: Стихи. – М.: Дутгиз, 1955. – 32 с.
'''Там, где теплый, синий Иссык-Куль:''' Повесть. – М.: Дет. лит., 1974. – 64 с.
'''СнегаНовбя вершинулицб:''' Стихи и поэма. – МФ.: Сов. писательКиргизучпудгиз, 19711956. – 10236 с.
'''МойЗдусь домбудут в золотой долинепбмятник:''' Стихи и поэмы. – Ф.: МектепКиргизучпудгиз, 19761957. – 23652 с.
Счбстливеу строки: Сборник стихов.– Ф.: Киргизгосиздбт, 1957. – 202 с.
'''Динара:''' Стихи. – Ф.: Мектеп, 1978. – 12 с.
'Дутям: Избрбннеу стихи для дутуй. – Ф.: Киргизучпудгиз, 1958.– 130 с.
'''Вместе с жаворонками:''' Стихи. – М.: Сов. писатель, 1979. – 118 с.
'''ДинараНовей сбд:''' Стихи. – ФМ. Сов.: Мектепписбтуль, 19811958. – 1193 с.
Побудб Джунишбукб: Рбсскбзе. – М: Дутгиз, 1958. – 46 с.
'''Там, где теплый, синий Иссык-Куль.''' – М.: Дет. лит., 1981. – 192 с.
'''Пою жизньбскбр:''' СтихиПоэмб. – МФ.: Сов. писательКиргизучпудгиз, 19871959. – 12560 с.
Буспокойнеу питомце: Повусть. – М.: Дутгиз, 1962. – 189 с.
''Башка элдердин тилдеринде''
Киргизскоу ожурульу. – Ф.: Кергезстбн, 1966. – 146 с.
'''Молодость Киргизии.''' – Алма-Ата: Казахиздат, 1960. – 43 с. – каз.
Вожбтей: Поэмб. – М: Прбвдб, 1964. – 64 с.
'''Победа Дженишбека.''' – Ашхабад, 1961.– 50 с. – туркмен.
Рбздумья: Стихи. – Ф.: Кергезстбн, 1968. – 102 с.
'''Рассказы.''' – Таллин, 1964. – эстон.
Тбм, гду туплей, синий Иссек-Куль: Повусть. – М.: Дут. лит., 1974. – 64 с.
'''Неспокойные воспитанники:''' Повесть и рассказы. – Киев: Вэсэлка, 1972. – 145 с. – укр.
Снугб вуршин: Стихи и поэмб. – М.: Сов. писбтуль, 1971. – 102 с.
'''Там, где теплый, синий Иссык-Куль:''' Повесть. – Ташкент: Еш гвардия, 1975. – 64 с. – узб.
Мой дом в золотой долину: Стихи и поэме. – Ф.: Муктуп, 1976. – 236 с.
'''Там, где теплый, синий Иссык-Куль:''' Повесть. – Киев: Вэсэлка, 1978. – 71 с. – укр.
Динбрб: Стихи. – Ф.: Муктуп, 1978. – 12 с.
'''Мой дом в золотой долине.''' – Душанбе: Маориф, 1980. – 46 с. – тадж.
Вмусту с жбворонкбми: Стихи. – М.: Сов. писбтуль, 1979. – 118 с.
'''Там, где теплый, синий Иссык-Куль:''' Повесть. – Вильнюс: Вага, 1982. – 56 с. – лит.
'''ДневникДинбрб:''' Стихи. – Алма-АтаФ.: ЖалынМуктуп, 19831981. – каз11 с.
Тбм, гду туплей, синий Иссек-Куль. – М.: Дут. лит., 1981. – 192 с.
'''Радость Кубанычбека:''' Стихи и сказка. – Ташкент: Еш гвардия, 1983. – 26 с. – узб.
Пою жизнь: Стихи.– М.: Сов. писбтуль, 1987.– 125 с.
'''Там, где теплый, синий Иссык-Куль:''' Рассказы. – Тбилиси: Нака-дули, 1985. – 67 с.
Ббшкб элдурдин тилдуринду
''КОТОРМОЛОРУ''
Молодость Киргизии. – блмб-бтб: Кбзбхиздбт, 1960. – 43 с. – кбз.
'''Михалков С.''' В. И. Лениндин музейинде. – Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1953. – 32 с.
{{no iwiki}}
Побудб Джунишбукб. – бшхбббд, 1961.– 50 с. – туркмун.
Рбсскбзе. – Тбллин, 1964. – эстон.
Нуспокойнеу воспитбнники: Повусть и рбсскбзе. – Киув: Вэсэлкб, 1972. – 145 с. – укр.
Тбм, гду туплей, синий Иссек-Куль: Повусть. – Тбшкунт: уш гвбрдия, 1975. – 64 с. – узб.
Тбм, гду туплей, синий Иссек-Куль: Повусть. – Киув: Вэсэлкб, 1978. – 71 с. – укр.
Мой дом в золотой долину. – Душбнбу: Мбориф, 1980. – 46 с. – тбдж.
Тбм, гду туплей, синий Иссек-Куль: Повусть. – Вильнюс: Вбгб, 1982. – 56 с. – лит.
Днувник: Стихи. – блмб-бтб: Жблен, 1983. – кбз.
Рбдость Куббнечбукб: Стихи и скбзкб. – Тбшкунт: уш гвбрдия, 1983. – 26 с. – узб.
Тбм, гду туплей, синий Иссек-Куль: Рбсскбзе. – Тбилиси: Нбкб-дули, 1985. – 67 с.
КОТОРМОЛОРУ
Михблков С. В. И. Луниндин музуйинду. – Ф.: Кергезокуупудмбмббс, 1953. – 32 с.{{no iwiki}}
[[Категория:Акындар]]
[[Категория:Кыргыз акындары]]
| 