Бабур атындагы Ош Мамлекеттик Академиялык өзбек музыкалуу драма театры: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
No edit summary
28-сап:
 
[[1918]] жылы [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] жетекчилиги астында [[Ош уезди]]нын башка агартуу ишмерлери жана мугалимдери Бекназар Назаров, Иброхим Мусабоев, Журахон Зайнобиддинов, Назирхан Камолов, Абдурашид Эшонхонов, А. Саидовтор менен бирге [[Түркстан]] фронти Реввоенсоветине караштуу [[концерт]] бригадасын базасында [[Кыргызстан]]да биринчи жолу жергиликтүү мусулман элдерден түзүлгөн өз демилгеси менен иштөөчү театралдык кружок негизделген.
Театр труппасынын биринчи директору, көркөм жетекчиси жана башкы режиссёру [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] [[Кыргызстан]]дын театралдык кыймылдын биринчи негиздөөчүсү жана уюштуруучусу болгон<ref>[https://archive.is/ZiH72 <small>Они стояли у истоков</small>]</ref>. [[1919]]- жылы кружок драма труппасы болуп калыптанды, ал труппага кийин Абдукодир Исхоков, Исроилжон Исмоилов, Жалил Собитовтор кошулду. Бул труппа [[Кыргызстан]] түштүгүндө театралдык көркөм өнөрун өнүктүрүүго гана эмес жана кесиптик музыкалык көркөм өнөрун өнүктүрүүго дагы кызмат кылды. Анткени труппанын репертуарында спектакль коюудан тышкары, көптөгөн [[концерт]]тик программалар коюлду, ошондой эле спектаклдерди коштоогон элдик обондор үчүн музыкалык иштеп чыгуу жүргүзүлгөндүктан музыкант-профессионалдардын калыптанышы жолундо өзгөчө этабы болду.
Андан ары бул труппа Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театрын түзүү үчүн негиз болуп калды.<ref>[https://www.centrasia.org/person2.php?st=1386103932 <small>Центразия Персоны</small>]</ref> Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театры [[Борбордук Азия]]да [[Ташкент]] шаарындагы Хамза атындагы өзбек улуттук академиялык драма театрынан ([[1913]]-[[27 февраль]] [[1914]]-жылдары негизделген) кийинки экинчи байыркы профессионал театры болуп эсептелет<ref>[http://www.ozodlik.org/content/article/26717554.html <small>Ош театры өзунун 95 жылын майрамдады</small>]</ref>.
 
53-сап:
[[1939]] жана [[1940]] жылдары [[Бишкек (шаар)|Фрунзе шаарында]] гастролдордо катышкан. [[1939]] жылы театрдын жетекчи артисттери [[Моминова, Разияхан|Розияхан Муминова]] жана [[Тарак, Абдулла Файзулла|Абдулла тарок Файзуллаев]] [[Кыргызстан]]да биринчи болуп Кыргыз ССРинин эмгек сиңирген артисти наамын алышкан<ref>[http://studydoc.ru/doc/247002/tekst-tolugu-menen-word-formatynda-kөchүrүlsүn Кыргыздын Гиннес китеби 94 бет]</ref>.
 
[[Улуу Ата-Мекендик согуш]]тун башынан бери театрдын көптөгөн артисттери өз ыктыяры менен согушке барды. Согушта [[Рахмонов Уринбой|Уринбой Рахмонов]] оор жараат алгандан кийин, [[Ош шаары]]на жиберилди. Ал театрдын көркөм жетекчиси болуп дайындалды жана театрды [[1949-]] жылга чейин жетектеген.
 
[[Улуу Ата Мекендик согуш]] мезгилинде Ош театрынын [[артист]]тери фронттордо болуп жана жоокерлерге мекенчилдик спектаклдер койду. [[Рахмонов Уринбой|Уринбой Рахмонов]], Б. Хасанова, Э. Бутаева, М. Атабаев жоокерлерди эрдикке чакырды. Бул жылдары сахнада [[Рахмонов Уринбой|Уринбой Рахмонов]] тарабынан Камил Яшиндын "Бороон", "Оккупанттерге өлүм!", Сабир Абдулланын "Курбан Умаров", Уйгундын "Жашоо ыры", Билль-Белоцерковскийдын "Чек арачылар" , [[Корнейчук Александр Евдокимович|Корнейчуктун]] "Фронт" чыгармалары коюлду. Театралдык жамаат эмгекчилердин массасын аскердик-патриоттуулук духунда тарбиялоого чоң салымын кошкон. Театралдык жамааттын чыгармачылык потенциалын ачып берүү үчүн сахнага [[Рахмонов Уринбой|Уринбой Рахмонов]] тарабынан коюлган Хамзанын "Бай жана батрак", "Майсаранын жоруктары", К. Тренёвдун "Любовь Яровая" [[Шиллер Иоган Кристоф Фридрих|Шиллердын]] "Алдоо жана сүйүү", С. Абдулланын "Тахир менен Зухра", М. Ордубадинын "5 сомдук келин", Хуршидтын "Фархад менен Ширин", К. Яшиндын "Гулсара", Уйгундын "Жаз", "Алтынкуль" чыгармалары чоң ролду ойноду<ref>[https://www.centrasia.org/person2.php?st=1386185035 Центразия Персоны]</ref>.
 
Line 80 ⟶ 81:
* Театр негиздөөчүлөрүнөн бири Журахон Зайнобиддинов урматына [[Ош шаары]]нын борбордук көчөлөрүнүн бири анын ысмы менен аталып, бирок 2013-жылы ал көчөгө башка адамдын аты коюлган.<ref>[http://www.paruskg.info/2013/03/11/77085 Ulitsa Zaynabidinova pereimenovana]</ref>
* [[Кыргыз Республикасынын эл артисти|Кыргызстан эл артисттери]] [[Моминова, Разияхан|Розияхон Муминова]], [[Нематов, Нематжан|Нематжон Нематов]] жана [[Маидова, Лайлихан|Лайлихон Моидова]] урматына [[Ош шаары]]нда көчөлөрү алардын аттары коюлган.
* 1977- жылы Ош шаардык аткаруучу комитетикомитетинин төрагасы Республиканын эмгек сиңирген артисти [[Рахмонов Журахон|Журахон Рахмонов]] өлгөндөн кийин анын урматына [[Ош шаары]]нын Алебастрова көчөсүнө атын берүү демилгеси менен чыктычыккан.
 
== Театрдын негиздөөчүлөрү ==
# [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] ( [[1914]] жылдан)
# [[Султанов, Балтакожо|Балтыходжа Султанов]]
# Бекназар Назаров
Line 123 ⟶ 124:
# Ёркиной Хотамова ([[1967]] жыл)
# Минура Расулжонова
# Мастурахон Усмонова
# Жамила Бутабоева ([[1988]] жыл)<ref>[http://old.yntymak.kg/index.php/tv/munavvar-kun/item/19480-umrini-90-foizini-san-atga-ba-ishlagan-ajol Жамила Бўтабоева]</ref>
# Рисолатхон Урунова
# Нигорой Расулжонова ([[1990]] жыл)
# Умаржон Мамиров ([[1990]] жыл)
# Рисолатхон Урунова
# Режаббой Тожибоев ([[1990]] жыл)<ref>[https://archive.li/KTa6F <small>В конце сентября в Ошском театре имени Бабура пройдет премьера нового спектакля"</small>]</ref>
# Махмуджон Рахматов ([[1990]] жыл)<ref>[https://archive.li/XioUs <small>«Ричард III» — жажда власти не будет безнаказанной"</small>]</ref>
# Матлюба Мавлонова ([[1995]] жыл)
# Бахром Тухтаматов ([[1998]] жыл)
# Зиёйдин Жалолов ([[1999]] жыл)
# Мавлюда Абдужабборова ([[2001]] жыл)
# Матлюба Мавлонова
# Хамидулло Матхоликов ([[2003]] жыл)<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=e8q1pV48w64 <small>Песни Х. Матхоликова</small>]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=cR2GYzHwn6Y <small>Песни Х. Матхоликова</small>]</ref>
# Дилором Соипова ([[2004]] жыл)<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=c9cj1SHXb1o <small>Песни Д. Соиповой</small>]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=2vx2LY3mCNk <small>Песни Д. Соиповой</small>]</ref>
# Алла Аскарова<ref>[https://archive.li/v38J2 <small>В Оше пройдет премьера спектакля «Бунт невест»</small>]</ref>
# Самида Холматова ([[2008]] жыл)<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=816MU9YKMpw <small>Мунаввар кун Самида Холматова </small>]</ref>
 
=== [[Кыргыз ССРнин маданиятка эмгек сиңирген кызматкери|Кыргызстан маданиятка эмгек сиңирген ишмерлери]] ===
Line 788 ⟶ 791:
 
== Башкы [[режиссёр]]лор ==
# [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] ( [[1914]]-[[1932]] жылдары)
# Болта Махмудов ([[1941]] жылга чейин)
# [[Рахмонов Уринбой|Уринбой Рахмонов]] ([[1941]]-[[1949]] жылдары)
# Гуломжон Исроилов
# Фаина Анатольевна Литвинская ([[1957]]-[[1967]] жылдары)
# Собиржон Юлдашев
# Эркин Муродов
# Журабой Махмудов ([[1971]]-[[1975]] жылдары)
# Салохиддин Умаров
# Махмуджон Гуломов
# [[Ибраев, Бообек|Бообек Ибраев]]
# Абдурашид Бойтемиров
# [https://uz.wikipedia.org/wiki/Mugʻanniy_(Gʻanijon_Xolmatov) Ганижон Холматов]<ref>[https://archive.li/S3SnD <small>Ўшда Муғанний хотираси ёдга олинмоқда</small>]</ref> ([[2007]] жылга чейин)
# Каримжон Юлдашев
# Набижон Мамажонов
Line 805 ⟶ 809:
== Театрдын көркөм жетекчилери ==
# [[Мадазимов Рахмонберди|Рахмонберди Мадазимов]] ( [[1914]]-[[1932]] жылдары)
# Болта Махмудов ([[1941]] жылга чейин)
# [[Рахмонов Уринбой|Уринбой Рахмонов]] ([[1941]]-[[1949]] жылдары)
# Зиёйдин Камолов ([[2016]]-[[2018]] жылдары)