Испания: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
1-сап:
[[Файл:EU-Spain.svg|thumb]]
[[Файл:Flag of Spain.svg|thumb]]
'''ассалоом алейкум жан Кыргыз досторум БУЛ МЕН БАЙАСТАН СМАЙЫЛОВ. ОООП 1-19 .....Испания''' (Espana), Испания Королдугу (''Reino de España'') – [[Европа|Европанын]] түштүк-батышындагы өлкө; негизинен [[Пиреней]] жарым аралын, ошондой эле Жер Ортолук деңиздеги [[Балеар]] жана [[Питиус]], [[Атлантика океаны|Атлантика океанындагы]] [[Канария аралын]] ээлейт. Түндүгүнөн Биская булуңу, Түндүк-батышынан жана түштүк-батышынан Атлантика океаны, чыгышынан жана түштүгүнөн Жер Ортолук деңиз менен чулганат. Түндүк-чыгышында Пиреней тоолору аркылуу [[Франция]] жана [[Андорра]], батышында [[Португалия]], түштүгүндө [[Гибралтар]] менен чектешет. Аянты 505,99 миң км<sup>2</sup> (Сеута менен Мелильяны кошкондо – 506,03 миң км<sup>2</sup>). Калкы 46,7 млн (2014). Борбору – Мадрид шаары. Расмий тили – испан тили; автономия областтарында расмий тил укугуна ошондой эле баск (Басктар өлкөсү, Наварра), [[галисия]] (Галисия), каталония ([[Каталония]], Балеар аралдары, Валенсия) тилдери ээ. Акча бирдиги – евро (2002-ж. чейин песета). Администрациялык-аймактык жактан 50 провинцияга ажыраган 17 автономия облуска бөлүнөт (к. таблицаны). Африканын Түндүк жээгиндеги 2 – шаар Сеута жана Мелилья автономия область катары Испанияга түз баш иет.
Испания – БУУнун (1955), Европа советинин (1977), ЕККУнун (1973), НАТОнун (1982), ЭВФтин (1958), Эл аралык реконструкция жана өнүктүрүү банкынын (1958), Бүткүл дүйнөлүк соода уюмунун (1995), Европа союзунун (1986) мүчөсү. Администрациялык-аймактык бөлүнүшү (2006).
37-сап:
60-жылдардын 2-жарымы 70-жылдардын 1-жарымында жаңы конституциялык мыйзамдар кабыл алынган. 1931-ж. кулатылган король Альфонс ХIIIнүн небереси Хуан Карлос 1969-ж. Бурбон Франконун сунушу боюнча Франконун ишин улантуучу болуп бекитилген. 1975-ж. ноябрда диктатор Франко өлүп, 22-ноябрда Хуан Карлос Бурбон Испаниянын королу болуп жарыяланган. 1976-ж. түзүлгөн жаңы өкмөттү С. Суарес Гонсалес жетектеген. Өлкөдө демократиялык жаңылануулар жүрүп. 1978-ж. жаңы конституция күчүнө кирген. 2004жана 2008-жылдардагы парламенттик шайлоолордо Испания социалисттик жумушчу партиясы жеңишке жеткен. Х. Л. Родртгес Саратеро премьер-министр болуп калган.
==Чарбасы
Испания дүйнөдөгү экономикасы өнүккөн постиндустриялык өлкөгө кирет. ИДПнин көлөмү (1232 млрд доллар, 2606) боюнча дүйнөдө 11-, Европа союзуна (ЕС) кирген өлкөлөрдүн ичинен 5-орунда (Германия, Улуу Британия, Франция жана Италиядан кийин) турат. Аны киши башына бөлүштүргөндө 27,9 миң доллардан туура келет. ИДПнин 67,2%ти тейлөө чөйрөсү, 27,9%ти өнөр жай жана курулуш, 3,1%ти айыл чарба, токойчулук жана балык уулоо түзөт.
| |||