Сары-Жаз суусу: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
Created page with "'''Сарыжаз'''–Борбордук Теңир-Тоодогу дарыя. Суусунун молдугу боюнча Кыргызстан д..."
 
No edit summary
1-сап:
'''Сарыжаз'''–Борбордук [[Теңир-Тоо|Теңир-Тоо]]догу дарыя. Суусунун молдугу боюнча [[Кыргызстан]] да 2-орунда (Нарындан кийин). Семёнов мөңгүсүнөн башталып, Сарыжаз өрөөнү аркылуу батыш тарапка агат. Оттук суусу куйгандан кийин түштүккө бурулуп Борбордук Теңир-Тоонун ири кырка тоолорун (Сарыжаз, Эңилчек, Какшаал; жана башка)кесип өтүп, Тарим түздүгүнө чыгат.<br> Мамлекеттик чегарадан ары чатына чейин Аксуу деп аталат. Кыргызстандын аймагындагы узундугу 197 км (жалпы узундугу 282 км), алабынын аянты 12900 км2. Ири куймалары: Эңилчек, Кайыңды, Көйкап, Жамансуу, Жаңыжер(сол), Көөлү, Теректи, Үчкөл, Акшыйрак(оң ).<br> [[Кытай]]дын аймагында оң жагынан Какшаал, солдон Темирсуу кошулгандан кийин Жаркенд дарыясы менен биригип, Таримди түзөт. Алабынын 20,4% аянтын (2635 км2 ) мөңгүлөр ээлейт. Эң чоңу Түштүк Эңилчек мөңгүсү (узундугу 58,9 км, аянты 613 км2). Алабында 70тен ашык чакан көл бар, ирилери–[[Мерцбахер көлү]](4,5км2), Балтыр бешик (1,2 км2). Негизинен мөңгү, кар сууларынан куралат. Суусу июндун ортосунан августтун аягына чейин кирет, февралда тартылат. Жылдык орточо чыгымы 137–140 м3/сек.<br> Суу кирген мезгилде чыгымы болжол менен мамлекеттик чегарада)1000 м3/сек. Гидроэнергия [[ресурстар|ресурстар]]ына бай, бирок азырынча пайдаланылбайт. Нугунун эңкейиштиги 9–10 мден 25–30 мге чейин болгондуктан агымы өтө ылдам жана шар. Алабында Эңилчек жана башка кен казып алуу менен байланышкан кыштактары бар.<br>
[[File:Сарыжаз.jpg|thumb|]]
 
'''Сарыжаз'''–Борбордук [[Теңир-Тоо|Теңир-Тоо]]догу дарыя. Суусунун молдугу боюнча [[Кыргызстан]] да 2-орунда (Нарындан кийин). Семёнов мөңгүсүнөн башталып, Сарыжаз өрөөнү аркылуу батыш тарапка агат. Оттук суусу куйгандан кийин түштүккө бурулуп Борбордук Теңир-Тоонун ири кырка тоолорун (Сарыжаз, Эңилчек, Какшаал; жана башка)кесип өтүп, Тарим түздүгүнө чыгат.<br> Мамлекеттик чегарадан ары чатына чейин Аксуу деп аталат. Кыргызстандын аймагындагы узундугу 197 км (жалпы узундугу 282 км), алабынын аянты 12900 км2. Ири куймалары: Эңилчек, Кайыңды, Көйкап, Жамансуу, Жаңыжер(сол), Көөлү, Теректи, Үчкөл, Акшыйрак(оң ).<br> [[Кытай]]дын аймагында оң жагынан Какшаал, солдон Темирсуу кошулгандан кийин Жаркенд дарыясы менен биригип, Таримди түзөт. Алабынын 20,4% аянтын (2635 км2 ) мөңгүлөр ээлейт. Эң чоңу Түштүк Эңилчек мөңгүсү (узундугу 58,9 км, аянты 613 км2). Алабында 70тен ашык чакан көл бар, ирилери–[[Мерцбахер көлү]](4,5км2), Балтыр бешик (1,2 км2). Негизинен мөңгү, кар сууларынан куралат. Суусу июндун ортосунан августтун аягына чейин кирет, февралда тартылат. Жылдык орточо чыгымы 137–140 м3/сек.<br> Суу кирген мезгилде чыгымы болжол менен мамлекеттик чегарада)1000 м3/сек. Гидроэнергия [[ресурстар|ресурстар]]ына бай, бирок азырынча пайдаланылбайт. Нугунун эңкейиштиги 9–10 мден 25–30 мге чейин болгондуктан агымы өтө ылдам жана шар. Алабында Эңилчек жана башка кен казып алуу менен байланышкан кыштактары бар.<br>
 
[[Category: Кыргызстан]]