|
[[File:64bbb730044eee600f373f45a1b95d66.jpg|250px|thumb|Кыргыз сүрөт өнөрү ]]'''Кыргыз сүрөт өнөрү''' — [[сүрөт]], [[живопись]], скулъптура[[скульптура]], [[графика]], [[фото]] өнөрун бириктирген пластикалык өнөрдүн бөлүмү. Сүрөткө тартылбаган пластикалык өнөрдун түрлөрүнөн айырмала-I жып, Сүрөт өнөрү болмуштун өзүнө дал келчү ачык образдар менен чагылдырат.көркөм Көркөм [[сайма|саймаларда]], [[килем]] токууда жана орнаменттүү [[шырдак]], кийиздерди жасоодон толук көрүнгөн. Ал мазмуну жагынан бай келип, жогорку көркөмдүктө жана ар түркүн формада болгон, мына ушунун бардыгы көчмөн турмуштун шарттарында жогорку өнүккөн. Маданияттын бекен сакталып өнүгүшүн айнигелеген. Кыргыздардын элдик [[сүрөт]] искусствосунун бул бардык түрлөрү кыргыздардын байыркы жана орто кылымдардагы маданиятына негизделип монголдор менен казактардын өзбектердин Орто Азиянын Түгтук Сибирдин Алтайдын башка элдери менен карым-катнаштыкта өнүккөн.
==Сүрөт өнөр музейи==
Кыргыз мамлекеттик сүрөт өнөр музейи — сүрөт өнөрүнүн мыкты үлгүлөрү топтолуучу маданий мекеме; эмгекчилерди эстетикалык жактан тарбиялоонун борбору. 1935-ж. Фрунзеде уюшулган. Биринчи жолу көрүүчүлөрдү Эмен багындагы рекон-струкцияланганреконструкцияланган имаратта кабыл алган. Жацы имараты 1974-ж. [арх. Д. Ырыскулов, В. И. Назаров ж-ажана HIH. Жекшенбаев, инж. А. Юсупов Кыр¬гызКыргыз ССРинин Токтогул атн. мамл. сыйлыгына (1976) татыктуу болуш-канболушкан] Кыргыз ССРинин ж-ажана Кырг-нКыргызстан Коммунисттик партиясынын түзүлүшүнун 50 жылдык юбилейине арна-лыпарналып курулган.
Музей шаар куруу онөрүнүн түйунү болгон Кыргыз опера ж-ажана балет театрынын, «Кыргызстан» мейманканасынын, Орус драма театрынын ж-ажана Н. Г. Чернышевский атн.атнындагы респ-калыкреспубликалык китепкананын имаратта-рыимараттары менен шайкеш орун алып, арх-ралыкархеологиялык формасы аягынан алардан айырма-ланатайырмаланат. КолөмүКөлөмү л«-ажана мейкиндиги жа-гынанжагынан О.Орто Азияга мүнөздүү болгон кабыл алуучу ачык короодон турат. Эки кабат музейдин чар тарабы бир-дейбирдей я^онөкойжөнөкөй формада долбоорлонуп, жагымдуу шарттарды (жарык кылуу, бир калыпта мелуүнмелүүн жел согуу) ту-зоттүзөт. Бпринчи кабатта жарык вести¬бюльвестибюль, убактылуу көргөзмокөргөзмө залы, 250 орундук конференц-зал ж-a.жана администрация жайы орун алган. ЭкинчпЭкинчи кабатта экспозиция залдары, көрүүчү-лордүнкөрүүчүлөрдүн эс алуу зоцасызонасы ж-ажана ачык абада скульптура коюла турган эки ча-канчакан аянт бар. Музейдин имаратында азыркы кездеги жацыжаңы конструкция менен бирге кооз курулуш материалда-рыматериалдары (мрамор, гранит, ракушечник, кымбат жыгачтар ж. б.) пайдаланыд-ганпайдаланыдган. СуретСүрөт музейинин классикалык коллекциясынын негизин мамлмамлекеттик Третьяков галереясынан алынган. ЭКСтин музей фондусунан орус классикасынын 18 картинасы жана 1934-ж. биринчи республикалык сүрөт көргөзмөсүнөн сатып алынган чыгармалар түзөт. Музейде жасалга-колдонмо өнөрүнүн үлгүлөрү да бар. Экспонаттар жыйноочулардан, көргөзмөлөрдөн же атайын мамлекеттик заказ берү жолу менен жыл сайын толукталып турат. Алгач Кыргыз картина галереясы, 1944-жылдардан азыркы аты менен аталат. Музейде 8000ге жакын (1976) бирдик сакталат. Кыргыз мамлекеттик сүрөт өнөр музейинде төмөнкү бөлүмдөрү бар: живопись, графика, скульптура сактоочу, эсеп-кысап сактоочу, искусствону пропагандалоо, жасалга-колдонмо өнөр бөлүмдөрү, китепкана, фотолаборатория, кинолекторий, методикалык кабинет жана музейди пайдалануу боюнча инженер-техникалык бөлүм.
[[File:131.jpg|250px|thumb|Кыргыз сүрөт өнөрү ]] Музейде 19- ж-ажана 20- к-дынкылымдын башындагкбашындагы орус иск-восунунискусствосунун классикалык чыг. ларынынчыгармаларынын коллекциялары, копкөп улут-тууулуттуу совет иск-восунунискусствосунун екүлдөрүнүЕөкүлдөрүнүн чыгармалары бар. Музей коллекция-ларынынколлекцияларынын негизин кыргыз сүрөтчүлерүсүрөтчүлөрү С. А. Чуйков, Г. Айтиев, С. Акыл-бековАкылбеков, В. В. Образцов, А. И. Игнатьев. О. М. Мануйлова, Л. И. Ильина А. Н. Михалёв, Л. Ф. Деймант, Ф. М Стукошин, К. Керимбеков, Ж. Кожах метовКожахметов, А. Усубалиев, Д. Н. Флекмаг Т. Садыков, Ж. Уметов , С. Ишено:жана ж.башкалардын б-лардын чыг-ларычыгармалары түзөт. К.Кыргыз м.мамлекеттик с.сүрөт өөнөр музейи м.— респ-кабыздареспубликабызда болгон коллекция лардыколлекцияларды кецирикеңири пропагандалоочу ( илилимий конференция, экскурсия, лекция, тутуруктуу руктуу ж-ажана көчмө көргөзмөлөр: баш кабашка музейлер менен экспонат алмашуу ж-ажана сүрөт онөрүнүнөнөрүнүн жалпы пробле маларынапроблемаларына, кыргыз сүротсүрөт өнорүнү:өнөрүнүн онүгүшүноөнүгүшүнө байланыштуу маселелег. димаселелерди иштеп чыгуучу ил.илимий- корком мекскөркөм мемекеме. Мында мад-тмаданият университети иш тейтиштейт. КөргөзмелордүнКөргөзмөлөрдүн каталогдор^каталогдору, альбомдор, буклеттер, справочникте;справочниктер, афишалар чыгарылып турат. ▼Третьяков галереясынан алынган 54. ЭКСтин музей фондусунан орус клас-сикасынын 18 картинасы ж-а 1934-ж. биринчи респ-калык сүрөт көргөзме-сүнөн сатып алынган чыг-лар түзөт. Музейде жасалга-колдонмо өнөрүнүн улгулерү да бар. Экспонаттар жып-ноочулардан, көргөзмелөрден же ата-йын мамл. заказ беруу жолу менен жыл сайын толукталып турат. Алгач Кыргыз картина галереясы, 1944-яшл-дан азыркы аты менен аталат. Музейде 8000ге жакын (1976) бирдик сакта-лат. К. м. с. мененин төмөнкү бөлүмдө-рү бар: живопись, графика, скульп¬тура сактоочу, эсеп-кысап сактоо-чу, иск-вону ил. пропагандалоо, жасалга-колдонмо өнөр бөлүмдөрү, реставрация онерканасы, китепкана, фо-толабор-я, кинолекторий, методика-лык кабинет ж-а музейди пайдала-нуу б-ча инженер-техникалык бөлүм.
▲[[File:131.jpg|250px|thumb|Кыргыз сүрөт өнөрү ]] Музейде 19- ж-а 20-к-дын башындагк орус иск-восунун классикалык чыг. ларынын коллекциялары, коп улут-туу совет иск-восунун екүлдөрүнүЕ чыгармалары бар. Музей коллекция-ларынын негизин кыргыз сүрөтчүлерү С. А. Чуйков, Г. Айтиев, С. Акыл-беков, В. В. Образцов, А. И. Игнатьев. О. М. Мануйлова, Л. И. Ильина А. Н. Михалёв, Л. Ф. Деймант, Ф. М Стукошин, К. Керимбеков, Ж. Кожах метов, А. Усубалиев, Д. Н. Флекмаг Т. Садыков, Ж. Уметов, С. Ишено: ж. б-лардын чыг-лары түзөт. К. м. с. ө м.— респ-кабызда болгон коллекция ларды кецири пропагандалоочу (ил конференция, экскурсия, лекция, ту руктуу ж-а көчмө көргөзмөлөр: баш ка музейлер менен экспонат алмашуу ж-а сүрөт онөрүнүн жалпы пробле маларына, кыргыз сүрот өнорүнү: онүгүшүно байланыштуу маселелег. ди иштеп чыгуучу ил.-корком мекс ме. Мында мад-т университети иш тейт. Көргөзмелордүн каталогдор^ альбомдор, буклеттер, справочникте; афишалар чыгарылып турат.
==Кыргызстан сүрөтчүлөр союзу==
Кыргызстан сүрөтчүлөр союзу — респ-кадагыреспубликадагы сүрөтчүлордүсүрөтчүлөрдүн (жи-вописчилердиживописчилерди, скульпторлорду, графиктерди), жасалга-колдонмо өнөрүнүн чеберлерин ж-ажана иск-воискусство таануучуларды бириктирген коомдук чыгар¬мачылчыгармачыл уюм. СССР сүротчүлөрсүрөтчүлөр союзу¬нунсоюзунун карамагына кирет. 1933-ж.жылы уюштуруу комитети тузүлүп, 1934-ж.жылы же-текчижетекчи органы шайланган. Союз сүрот-чүлордүисүрөтчүлөрдүн чеберчилиги менен талант кудуретин естүрүүгоөстүрүүгө, чыг-лыкчыгармалык изденүүлорүноизденүүлөрүнө көмоктөшүпкөмөктөшүп, жаштардын чыг-лыкчыгармалык жактан калыптануусуна кам короткөрөт. Сүрөтчүлордун идеялык-тар-биялык,Сүрөтчүлөрдүн профессионалдык ж-ажана тео-риялыктеориялык деңгээлин көтөрүү б-чабонча иш жүргүзотжүргүзөт: чыгармачыл талкуу, командировка, түрлүү сүрөт көргөзмолө-рүнкөргөзмөлөрүн, конф-яконференция ж.жана б-лардыбашкаларды уюштурат, мыкты сүрөт үлгүлөрүн элге пропа-гандалоогопропагандалоого көмөктошеткөмөктөшөт.
{| class="wikitable"
|}
Союздун карамагына Кыргыз ССР сүрөт фон-дусуфондусу менен сүротчүлордунсүрөтчүлөрдүн Ош обл.облусу бо-лүмүбөлүмү кирет. Кыргызстан сүрөтчүлөр сою¬зу нунсоюзунун жетекчи органы — съезд. Анда Союздун башкар¬масыбашкармасы шайланат. Жумушчу уюму — Президиум.
|
