Анаксагор: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м r2.7.2) (робот кошту: et:Anaxagoras |
No edit summary |
||
1-сап:
{{Философ
| Сүрөт = Anaxagoras.png
Анаксагор ( байыркы грекче Ἀναξαγόρας, б.з.ч. 500—428-ж. ченде) жашап өткөн байыркы грек философу. Клаземенде туулган, дээрлик бүткүл өмүр бою [[Афина|Афинада]] жашап өткөн. Бул ишмердиги Кичи Азия менен Сицилиянын гректик шаарларында эмес, Грециянын өзүндө өткөн биринчи грек философу. Ал тектүү жерден чыккан, бирок бардар турмуштан баш тартып, өмүрүн философияга арнаган. Ал Афинада философияны окуткан биринчи философ болгон. Анаксагор, ошондой эле илимий иштерди да, атап айтканда [[математика]], [[астрономия]], метеорология жагында изилдөө иштерин жүргүзгөн. Өзүнүн изилдөөлөрүндө ал күн жана башка асман жылдыздары кудайлар эмес, Жерден бөлүнүп чыккан чоң кесек нерселер деген корутундуга келет. Бул окуусу үчүн Анаксагор Кудайларды урматтабайт деп айыпталат. Анын үстүнөн сот болуп, кудайсыз ден айыпталып, Афинадан кууп жиберилет.<br />▼
| Сүрөттүн аталышы = Клазамендик Анаксагор
| Толук аты-жөнү = Анаксагор
| Нукура аты-жөнү = Ἀναξαγόρας
| Англис тилинде =
| Төрөлгөн_датасы = б.з. 500 жыл мурун
| Төрөлгөн_жери = Клазомен
| Көз жумган_датасы = б.з. 428 жыл мурун
| Көз жумган_жери = Лампсак
| Доор =
| Аймак =
| Мектеп =
| Кызыккан темалар =
| Олуттуу идеялары =
| Таасир бергендер =
| Таасир алгандар =
| Колтамгасы =
|Кол тамгасынын туурасы =
|Сайты =
}}
▲'''Анаксагор''' ( байыркы грекче Ἀναξαγόρας, б.з.ч. 500—428-ж. ченде) жашап өткөн байыркы грек философу. Клаземенде туулган, дээрлик бүткүл өмүр бою [[Афина|Афинада]] жашап өткөн. Бул ишмердиги Кичи Азия менен Сицилиянын гректик шаарларында эмес, Грециянын өзүндө өткөн биринчи грек философу. Ал тектүү жерден чыккан, бирок бардар турмуштан баш тартып, өмүрүн философияга арнаган. Ал Афинада философияны окуткан биринчи философ болгон. Анаксагор, ошондой эле илимий иштерди да, атап айтканда [[математика]], [[астрономия]], метеорология жагында изилдөө иштерин жүргүзгөн. Өзүнүн изилдөөлөрүндө ал күн жана башка асман жылдыздары кудайлар эмес, Жерден бөлүнүп чыккан чоң кесек нерселер деген корутундуга келет. Бул окуусу үчүн Анаксагор Кудайларды урматтабайт деп айыпталат. Анын үстүнөн сот болуп, кудайсыз ден айыпталып, Афинадан кууп жиберилет.<br />
Анаксагор өзүнөн мурдагы байыркы грек философторундай эле дүйнөнүн негизи эмне деген суроону коёт. Өзүнөн мурдагылардан айырмаланып, ал дүйнөнүн негизин нерселердин уруктарынан — майда материалдык бөлүкчөлөрдөн көргөн, муну гомеомериялар деп атаган. Анаксагор боюнча дүйнө түбөлүктүү, ал жаратылган эмес жана жок болуп да кетпейт. Ар бир нерсе ар бир уруктан турат, нерселердин мүнөзү жана алардын касиеттери уруктун тигил же бул тибинин коп болушуна байланыштуу. Мисалы, сөөктө ар түрдүү уруктар бар, бирок анда майда сөөкчөлөр басымдуулук кылат, этте да ар кыл түрдүү уруктар бар, бирок анда эттин майда бөлүкчөлөрү көбүрөөк. Ар бир жеке нерсенин курамында катышып турган башка уруктар жөн гана көзгө байкалбайт. Муну менен Анаксагор философияга нерселердин сапаты алардын касиеттеринин сандык ченине көз каранды деген түшүнүктү киргизген. Бардык нерселер «жалпы окшош» урук-бөлүкчөлөрдөн пайда болот, бул: «бардыгы баардык нерседе бар», «баардык нерседен баардыгы жаралат» деген эки постулат менен түшүндүрүлөт.<br />
| |||