Сальмонеллез: нускалардын айырмасы
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary |
No edit summary |
||
4-сап:
[[Кыргызстан]]да эпидемияга каршы активдүү түрдө өткөрүлүп жаткан аракеттерге карабай, курч түрдө өтүүчү ичеги-карын жугуштуу оорулары абдан чоң көйгйөдү түзүп келет. Бул оорулардын катталышы сасык тумоо жана ОРВИ ден кийин 2-чи орунда турат. Алардын интенсивдүү көрсөткүчү абдан жогору (100 ООО кишге 492 ден 618 ге чейин жетет) да түштүк региондо көп кездешет.<br>
==Этиологиясы==
Козгогучу Salmonella
Экзотоксинди (энтеротоксини термолабилдүүү жана термостабилдүү) жана цитотоксинди бөлүп чыгарат. Энтеротоксин суюктукту туздары менен кошо ичегиге толтура куят, ал эми цитотоксин клеткадагы [[белок]] синтездөөчү ироцесссти бузуп, ичегинин ички кабыкчасынын цитомембранасын тейлейт. Козгогуч жок болгондо пайда болгон эндотоксинге уулануу белгилери караштуу.<br>
Козгогучтун О-аитигени соматикалуу, термостабилдүү жана Н-антигени чачыктуу, термолабилдүү. Кээ бир штаммдары ИИ-АГди, капсулдуу К-АГ, былжыр М-АГден турат. Сальмонеллёздун негизги уусу (токсини) - энтеротоксини жана ЛПС-комплекс (эндотоксин), козгогуч жок болгондо пайда болот.<br>
28-сап:
Эндотоксиндин аракетинин аркасында, нерв-эндокрин системасынын функциясы бузулуп, обмен алмашуу, тамак сиңдирүү процесстер [[жүрөк]]-кан-тамыр системаларынын бузулушу кошулгандыктан, адамдын организми ага температурасынын көтөрүлүшү, кусуу жана ичинин өтүшүу менен жооп берет. Кусунду жана ич өткөк аркылуу көп суюктукту жоготуунун себебинен, ОЦК, КБ төмөндөп, четки кан-тамырлар кысылып (спазм), кан коюулап, кандын жүрүшү акырындап, гипоксиянын өрчүшүнөн, клеткалардагы метаболикалык өзгөрүүлөр ацидозго айланат. Ошондуктан, канда гистамин сыякгуу заттар, капиллярларды кеңейтип, адреналиндин сезимин басмырлайт (блокирует). Мунун баары кан-тамырдын функциясынын бузулушуна, борбор нерв системасынын, боордун, бөйрөктүн, бөйрөкбездин биохимикалык жана функционалдык бузулууларына алып келет. Энтерит ичегидеги тамакгы иштеп чыгаруу, сиңирүү процессинин бузулушуна, липаза менен лактазанын кемишине, дисбактериоздун өрчүшүнө себеп болот.<br>
Сальмонеллездун жайылма формасында, оорунун ички органдарында, боор, көкбоор, бөйрөк, лимфаппараттарда козгогучтар топтолуп, көбөйүп, өнүп- өрчүйт. Ошондуктан, организмде иммунодефицит пайда болуп, сальмонеллёз ич келте жана сепсис формада өтөт.<br>
'''Сальмонеллезду патогендүү, энтероинвазивдүү ичеги- карындын жугуштуу оорусу деп билебиз. Анда төмөнкүчө патогенездин фазалары бар:<br>'''
1. Козгогучтун ичеги-карынга, аш- казанга, 12-кат ичегиге жана ичке ичегиге кириши<br>
2. Козгогучтун ичке ичегиде көбөйүп, өрчүп, топтолушу жана козгогуч куруп жок болгондон кийин эндотоксиндин пайда болушу<br>
40-сап:
Сезгенүү процессинин кайра кайтуусу 3-4 жумага чейин созулат.<br>
==Клиникасы==
1.Локалдуу (гастроинтестиналдуу) түрү: [[гастрит]], гастроэнтерит, энтерит, энтероколит<br>
2. Жайылма (генерализованная) түрү: ич келте сыяктуу, сепсис сыяктуу, субклиникалуу<br>
46-сап:
4. 0орунун жүрүшү: кабылдоо менен, кабылдоосуз түрү<br>
5. Кошумча (башка оорулар менен) түрү: Сальмонеллез-микст<br>
6. Козгогучту алып жүрүү: курч түрү (3 айга чейин), өнөкөт (3 айдан ашык), транзит түрү <br>
'''Сальмонеллездун локалдуу гастроинтестиналдуу''' формасы 75-95%ды түзөт.
| |||