Зенит
Зенит – асман сферасынын борбору аркылуу өтүүчү тик сызык сферасынын жогорку жагы менен кесилишүү чекити.
Эгерде байкоочу асман сферасынын борборунда турат деп эсептелсе, анда зенит байкоочунун дал төбөсүндөгү асман сферасынын чекити болот. Зениттин горизонттон жогорку бийиктиги 90о. Зенитке карама-каршы чекит – надир. Тактап айтканда Жердин сферикалык эместигинен улам тик сызыктын жардамында аныктала турган зенит геометриялык зенит менен чанда гана дал келет.
Зенитке жакын жаа – галонун бир түрү; ал айлананын 1/4 бөлүгү бонча созулган жарык жаа түрүндө көрүнөт. Күндөн болжол менен 46° алыстыкта өтөт, борбору зенитте жатат. Зенит жакын жаанын пайда болушу булуттагы муз кристаллдарына түшкөн жарыктын сынышы менен шартталган. Ал Күн 32°тан кем эмес бийиктикте турган учурунда байкалат.
Зениттик аралык – горизонталдык координата системасындагы асман координатадарынын бири (Z), зениттин жана объектинин багыттарынын арасындагы бурч, 0о < Z < 180° чегинде болот.
Колдонулган адабияттар түзөтүү
- Астрономия. Энциклопедиялык окуу куралы, 2004, Бишкек
- Башкы редактор: Ү. Асанов. Жооптуу редактор: Э. Мамбетакунов